ایران زمین - مرزهای دریایی ایران در شمال کشور و در دو استان مازندران و گیلان، فرصت اقتصادی مناسبی از گذشته تا کنون برای توسعه تجارت و تبادل‌های اقتصادی برای ایران و همسایگان شمالی‌اش به وجود آورده است.
مازندران با برخورداری از سه بندر مهم امیرآباد، نوشهر و فریدونکنار و قرار گرفتن در موقعیت جغرافیایی خاص نقش ویژه‌ای در توسعه تجارت بین‌المللی و صادرات کالا دارد.
در گیلان نیز منطقه آزاد انزلی و بندر بین‌المللی و تجاری آستارا از فرصت‌های اقتصادی مهم این استان برای رونق اقتصادی، اشتغال و توسعه صادرات است، بویژه اینکه اتصال خط ریلی بندر کاسپین در منطقه آزاد انزلی به راه آهن سراسری تکمیل کننده کریدور ریلی شمال به جنوب کشور است.نشست توسعه مبادلات تجاری ایران و روسیه چندی پیش با محوریت توسعه حمل و نقل دریایی و ریلی در تبادلات تجاری بین دو کشور در منطقه آزاد انزلی برگزارشد. ایگور لویتین دستیار ویژه رئیس‌جمهور روسیه در این نشست با اشاره به پیشینه ایران که در مسیر جاده ابریشم واقع شده است، گفت: روسیه از سه مسیر زمینی داغستان، جمهوری آذربایجان و ایران، دسترسی به خلیج فارس و از طریق راه دریایی (کشتیرانی) خزر و مسیر شرقی از طریق اینچه برون برای دسترسی به آب‌های آزاد تلاش می‌کند که مهمترین پروژه برای ما کریدور شمال- جنوب است.
دستیار رئیس جمهور فدراسیون روسیه، مهمترین مشکل روسیه را ترانزیت جاده‌ای عنوان کرد و افزود: با توجه به ترافیک سنگین در مرز ایران و جمهوری آذربایجان و روسیه و جمهوری آذربایجان، باید این بخش مرزی را تقویت کنیم، اگر مسیر شرقی را بررسی کنیم کالای روسیه از سه کشور می‌گذرد و مهم آن است در این سه کشور با هماهنگی‌های انجام شده کالا منتظر نماند.
لویتین با اشاره به تفاوت استانداردهای ریلی کشورهای ایران و روسیه گفت: محل تخلیه و بارگیری بین واگن‌ها جای بسیار حساسی واقع شده، برای دستیابی به هدف 60 میلیون تن باید قطارهای باری مثل مسافربری بدون توقف تردد کنند ،چون در بندر کشتی‌ها منتظر بارگیری کالا هستند.وی تأکید کرد: جاده سراسری شرق و غربی روسیه که به سیبری شهرت دارد به طول 10 هزار کیلومتر است که از این طریق کالا به سمت چین، ژاپن و کره و سپس اروپا ترانزیت می‌شود.وی، توسعه منطقه آزاد انزلی را بسیار مطلوب ارزیابی کرد و افزود: ما در حال توسعه اقتصادی منطقه آزاد لوتوس هستیم ولی تا رسیدن به منطقه آزاد انزلی راه درازی در پیش داریم. در این منطقه علاوه بر ایجاد بندر شرایط مناسب  برای زندگی و تفریح مردم ایجاد شده است.
انتظار برای بهره‌برداری از راه آهن رشت به کاسپین
اسدالله عباسی استاندار گیلان هم در این نشست گفت: احداث راه آهن رشت به آستارا و رشت به کاسپین نقش مؤثری در تسهیل امور تجاری و همه جانبه ایران و روسیه دارد.
وی افزود: برای کوتاه کردن مسیر ترانزیت کالا از جنوب به شمال و شرق به غرب بهترین مسیر راه آهن رشت به کاسپین و در آینده رشت به آستارا است و در تلاشیم این کار سرعت بگیرد.وی با اشاره به اینکه راه آهن رشت به کاسپین رو به اتمام است، افزود: مطالعات راه آهن رشت به آستارا نیز  انجام‌شده و برای آزاد‌سازی زمین‌ها و استفاده از مسیرهای میانبر با استفاده از حداقل زمان و هزینه، فضایی فراهم شده تا بیشترین بهره وری را داشته باشد.
رونق صادرات کشاورزی با توسعه حمل و نقل دریایی
اتصال خطوط ریلی به بنادر تجاری و فعال شمال کشور از سوی دیگر نقش مهمی در رونق صادرات محصولات کشاورزی مازندران دارد. در حال حاضر، حمل و نقل محصولات کشاورزی بیش از همه وابسته به ناوگان حمل و نقل زمینی است که باعث افزایش هزینه حمل و نقل و همچنین افزایش ضایعات می‌شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران، صادرات از راه دریا را موجب امیدآفرینی برای تولید کنندگان استان دانست و گفت: تولید کننده می‌تواند محصول خود را به‌موقع و با قیمت مناسب عرضه کند تا متحمل هزینه‌های جانبی حمل‌ونقل زمینی نشود، از این‌رو تولیدات کشاورزی را با قیمت مناسب در اختیار بازار قرار خواهد داد.
حسن عنایتی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به وضعیت مطلوب تولیدات مرکبات و کیوی در مازندران، اظهار کرد: تولید مرکبات مازندران به دلیل شرایط آب و هوایی  و از لحاظ کمی و کیفی وضعیت مطلوبی دارند؛ پیش‌بینی می‌شود امسال میزان تولید نسبت به سال گذشته ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش یابد.رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه طبق پیش‌بینی انجام شده ۵۰۰ تا۶۰۰ هزار تن میوه از شروع برداشت ذخیره‌سازی می‌شود، تصریح کرد: از آنجا که بازار به لحاظ حمل‌ونقل و مصرف کشش عرضه یکباره را ندارد، این میزان به صورت تدریجی توزیع می‌شود، لازم به ذکر است مرکبات باید تا خردادماه عرضه شود.
عنایتی به هماهنگی‌های لازم جهت تأمین میوه مصرفی داخل کشور، صادرات و تنظیم بازار مرکبات مورد نیاز شب عید اشاره کرد و گفت: سیاست ستاد تنظیم بازار بر این است که بخش‌های خصوصی وارد خرید شب عید شوند که در این راستا استان‌های مختلف کشور در حال مراجعه و خرید از باغداران و سورتینگ‌داران هستند.این مسئول طولانی بودن و هزینه بر بودن صادرات مرکبات را از مرز آستارا در استان گیلان به‌عنوان تنها راه زمینی به کشورهای حاشیه دریای خزر از مهم‌ترین مشکلات برشمرد و گفت: با توجه به انبوه تولید و شرایط مناسب بازارهای هدف، نیاز است صادرات مرکبات از طریق مرز دریایی انجام شود ،زیرا هم برای تولید کننده به صرفه‌تر است و هم در زمانی کوتاه‌تر حدود دو تا سه روز انجام می‌شود ،در حالی‌که صادرات از راه زمینی ۱۵‌روز طول می‌کشد.
عنایتی با تأکید بر اینکه مرزهای زمینی پاسخگوی این حجم از صادرات نیست، بیان کرد: راه دریایی و استفاده از کشتی‌های «رو رو» بهترین گزینه است.وی به صادرات نخستین محموله پرتقال و کیوی با حجم ۲۲۰ تن از طریق مرز دریایی بندر امیرآباد به بندر«ماخاچ قلعه»داغستان اشاره کرد و گفت: سیاست دولت سیزدهم در مازندران بر ادامه روند صادرات از مرز دریایی است که نخستین گام در این خصوص برداشته شد و این موضوع یکی از اتفاقات مهم در جهت تولید پایدار است.رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران، صادرات از راه دریا را موجب امیدآفرینی برای تولید کننده دانست و ادامه داد: تولید کننده می‌تواند محصول خود را به‌موقع و با قیمت مناسب عرضه کند تا متحمل هزینه‌های جانبی حمل‌ونقل زمینی نشود؛ از این‌رو میوه را با قیمت مناسب در اختیار بازار قرار دهد.
عنایتی خاطرنشان کرد: سایر بنادر مازندران از جمله بندر نوشهر نیز ظرفیت این صادرات را دارد، به شرط آنکه برای حمل، مجهز به کشتی «رو رو» باشد.
حضور محدود شناورهای ایرانی در خزر
با این حال چالش‌های پیش  رو برای توسعه حمل و نقل دریایی افزون بر اتصال ریلی بنادر، محدودیت‌های شناورها را هم در بر می‌گیرد. استاندار گیلان پیش از این با اشاره به حضور فقط ۵۳ فروند کشتی ایرانی در دریای خزر گفت: برای توسعه حمل و نقل دریایی در این منطقه نیاز به شناورهای مختلف با ظرفیت‌ متنوع داریم ،ضمن آنکه در این بخش باید از همه توان موجود نیز بهره گیریم.
اسدالله عباسی افزود: برای خرید کشتی‌های دست دوم توسط بخش خصوصی نیز بخش خصوصی را کمک و حمایت می‌کنیم، ضمن آنکه نوسازی ناوگان دریایی به عنوان یک اقدام اساسی و اصولی باید مدنظر قرار گیرد و هر جا نیاز باشد بدین منظور به بخش خصوصی هم کمک می‌کنیم.وی ادامه داد: در برهه کنونی که کشورهای همسایه به شکل نوین و مدرن در ترخیص کالا فعالیت می‌کنند نباید و نمی‌توان از شیوه‌های بسیار قدیمی که سرعت و دقت کار را پایین می‌آورد، استفاده کرد.