در حافظه موقت ذخیره شد...
«ایران» چالش های صنعت گردشگری پزشکی و ارائه خدمات درمانی به بیماران خارجی را بررسی می‌کند
ارزان فروشی توریسم سلامت
در سال 1400 بیش از یک میلیون گردشگر پزشکی به ایران سفر کرده اند
دکتر محمدرضا ترجمان ، سرپرست دبیرخانه گردشگری سلامت وزارت بهداشت به «ایران» می‌گوید: در ۶ ماهه اول سال نزدیک به ۶۵۰ هزار نفر گردشگر پزشکی به ایران مراجعه کرده‌اند. در سال ۱۴۰۰ بیش از یک میلیون نفر گردشگر پزشکی خارجی به ایران سفر کرده‌اند. اگر طبق برآوردهای سازمان گردشگری جهانی هر گردشگر سلامت خارجی به‌طور میانگین دوتا ۴ هزار دلار یا ۳ تا ۵ هزار دلار ارز وارد کشور کند با توجه به اینکه هر گردشگر پزشکی خارجی سه برابر بیشتر از گردشگر معمولی ارزآوری دارد (هر گردشگری خارجی ۷۳۹ دلار ارز وارد کشور می‌کند) می‌توان طبق همین آمارهای جهانی اینگونه برآورد کرد که در سال ۱۴۰۰ صنعت گردشگری پزشکی حدود دو میلیارد دلار ارزآوری برای کشور داشته است. دکتر داوود خوش‌شکن، مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد به «ایران» می‌گوید: ایران در عین حال که ظرفیت‌های زیادی دارد اما سهمش از سبد «ای پی دی» (درمان بیماران خارجی) به دلیل نبود تعرفه‌های درمانی مشخص برای بیماران خارجی در منطقه کم است ، در واقع به دلیل پایین بودن نرخ ارز کشور، فروش بسته سلامت در ایران از کل منطقه ارزان‌تر است. او ضمن گلایه از اینکه پرداخت تعرفه‌های درمان بیماران خارجی در ایران به دلار نیست و سیستم درمان دولتی اجازه ندارد خارج از ارز رایج کشور از بیمار خارجی پول دریافت کند، عنوان می‌کند: وزارت بهداشت اعلام کرده بین ۳ تا ۵ برابر تعرفه‌های بخش خصوصی از بیمار خارجی، هزینه درمان دریافت شود برای همین نیز تنوع تعرفه‌ها بین دانشگاه‌های مختلف به اعتماد بین گردشگران سلامت دامن زده است.
جمع شدن بساط واسطه‌گری‌ها با تعرفه‌های درمان بیماران خارجی
دکتر خوش‌شکن می‌افزاید: باید سقف منطقی برای تعرفه‌های درمان بیماران خارجی مشخص شود در این‌صورت بیمار خارجی ما وارد مسائل دلال بازی نمی‌شود و بساط واسطه‌گری‌ها به دلیل ایجاد ارتباط بین بیمار و مریض از مبدأ تا مقصد در پلتفرم مجازی جمع می‌شود.
مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه می‌افزاید: کشورهای همسایه، شیعه و مسلمان در کنار سایر کشورها که حدود ۱۵ الی ۲۰ کشور هستند اولین مقصد گردشگری پزشکی‌شان ایران است. بر اساس سیمای سلامت این کشورها به‌صورت علمی دریافتیم کیفیت و تکنیک درمان در ایران نسبت به کشورهای ازبکستان، تاجیکستان، جمهوری آذربایجان، ترکیه، سوریه، عراق، بحرین، کویت و عمان بسیار بهتر است.
دلالی با هدایت بیماران خارجی به سمت پزشک‌نماها
او در ادامه از دخالت واسطه‌ها و دلال‌ها در حوزه جذب گردشگر خارجی گلایه می‌کند و می گوید: در شهر مشهد ۱۰ هزار نفر به‌صورت غیر رسمی دلالی بیماران خارجی را انجام می‌دهند و برای اینکه سهم بیشتری عایدشان شود خدمات بی‌کیفیت را در ازای دریافت پول بیشتر به گردشگر خارجی ارائه می‌دهند. موارد زیادی داشتیم که گردشگر پزشکی در محیط‌های نامناسب و از سوی پزشک نماها مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند. واسطه‌ها برای اینکه به پول برسند حواشی را پررنگ می‌کنند مثلاً تبلیغات گسترده‌ای را در جهت کاشت مو انجام می‌دهند که عمدتاً در آرایشگاه‌ها انجام می‌شود. برای اینکه بتوانیم در ابعاد بزرگتر موضوع را حل کنیم قرارگاه اقتصادی «زیارت و درمان بیماران خارجی» راه‌اندازی کردیم که چالش‌های ساختاری را بررسی می‌کنیم برای این منظور شاخص ۲۴گانه تعریف کردیم که بتوانیم به مراکز واسطه‌گر و شرکت‌های گردشگری سلامت مجوز‌های بیشتری دهیم و بدین‌ترتیب با تقویت ساختار رسمی از مداخله ساختارهای غیر رسمی بکاهیم.
دکتر خوش‌شکن در پاسخ به اینکه آیا کشور عمان با وجود تبلیغات گسترده و جذب پزشکان ایرانی می‌تواند تهدیدی برای گردشگری پزشکی ایران محسوب شود، می‌گوید: ما نباید بیماران عراقی را از دست دهیم، ۷۰ درصد مردم عراق شیعه هستند و مشهد بالاترین ظرفیت را برای جذب گردشگران پزشکی عراقی دارد از سوی دیگر در مورد کشور عمان، پرواز رفت و برگشت عمان- مشهد را راه‌اندازی کردیم و در هفته پروازهای دوطرفه برقرار است. در سال ۱۴۰۱ بیشتر مراجعین ما از افغانستان، تاجیکستان، عراق و عمان بوده‌اند و بیشترین نوع خدمات هم مربوط به جراحی‌های زیبایی بوده است ، با توجه به اینکه در جراحی بیمار خارجی نهایت دقت عمل صورت می‌گیرد مرگ و میرشان ۶۸صدم درصد بوده است. رده سنی مراجعین نیز ۵۵ درصد زنان و ۴۵ درصد مردان بوده‌اند.
دکتر خوش‌شکن با بیان اینکه تکریم گردشگر سلامت یکی از مهم‌ترین مسائل حوزه جذب بیمار خارجی است، می‌افزاید: بسیاری از گردشگران سلامت افغانستانی می‌گویند از سوی شهروندان ما تکریم نمی‌شوند در حالی‌که همین افراد پولدار افغان به هندوستان مراجعه می‌کنند و آنجا کاری ندارند بیمار خارجی کارگر است یا پولدار، بلکه همه را تکریم می‌کنند ، باید رویکردهای فرهنگی را در جهت تکریم بیمار خارجی تقویت کنیم. مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به الگوهای سیستم ارائه خدمات درمانی به گردشگر پزشکی از سوی کشورهای ترکیه، هندوستان و سنگاپور می‌گوید: کشور هندوستان در بین ۵۰ کشور منطقه رتبه سوم و ایران رتبه ۴۱ را در جذب بیمار خارجی و درآمدزایی دارد. رمز موفقیت این کشورها تنها به بسته خدماتی‌شان از مبدأ تا مقصد بر می‌گردد به‌طوری‌که این کشورها هزینه خدمت را با دسترسی بیماران به اطلاعات تعرفه‌ای بیمارستان‌ها فراهم می‌کنند.
تعریف بیمه‌های درمانی برای گردشگران پزشکی
دکتر سید محمد اکرمی، رئیس انجمن ژنتیک پزشکی ایران و فعال حوزه گردشگری پزشکی نیز با اشاره به ضرورت سیاستگذاری در حوزه بیمه درمانی گردشگران پزشکی به «ایران» می‌گوید: عمده شرکت‌های بیمه ایرانی فقط به بیمه حوادث و اورژانس در موضوع گردشگر پزشکی می‌پردازند بایستی سازمان‌های بیمه‌گر در ایران با همکاری وزارت بهداشت بیمه خاصی را برای بیمار خارجی تعریف کنند که بسیار پرسود است. دکتر اکرمی در ادامه می‌افزاید: بخش عمده گردشگران سلامت دچار عارضه خاصی نمی‌شوند که نیاز به بیمه باشد، سیاستگذاری‌ها باید به این سمت باشد که ۵ درصد گردشگری سلامت را زیر چتر بیمه قرار دهند. در چنین شرایطی بیمار خارجی که از اروپا به ایران می‌آید حق بیمه‌اش را موقع دریافت ویزای درمان پرداخت می‌کند یعنی وقتی گردشگر پزشکی برای عمل آپاندیس سه هزار دلار هزینه می‌کند باید ۳۰۰ دلار آن را به بیمه‌ها دهد و تحت پوشش بیمه قرار بگیرد.
دکتر اکرمی می‌گوید: وزارت بهداشت و شرکت‌های بیمه در ایران در رابطه با نحوه ارزش‌گذاری خدمات و بیمه‌های درمان ورود نکرده‌اند چون عدد گردشگری سلامت ما مشخص نیست و سیاستگذاری بیمه‌ای در حوزه گردشگری سلامت نیاز به مطالعه بازار جهانی و ایرانی دارد. بیمه شدن گردشگر پزشکی یک ضرورت است و جایش به جد خالی است.