با اقدامات دولت سیزدهم صورت گرفت
احیای خودکفایی گندم با کاهش ۲ میلیون تنی واردات
نفیسه امامی
خبرنگار
افزایش 130 درصدی قیمت خرید تضمینی گندم در سال زراعی
1401-1400، با افزایش 3 میلیون و 500 هزار تنی تولید این محصول استراتژیک روبه‌رو شد و به رقم 11 میلیون و 500 هزار تن رسید. این افزایش تولید در حالی بود که در سال زراعی قبل میزان خرید تضمینی گندم به 4 میلیون و 500 هزار تن رسیده بود.
همچنین بانک مرکزی در راستای تأمین به موقع و ضروری کالاهای اساسی و با هماهنگی وزارت جهاد کشاورزی نسبت به تأمین و پرداخت بیش از 375 میلیون یورو برای واردات گندم مورد نیاز کشور اقدام نمود. برآیند افزایش میزان خرید تضمینی دولت منجر به کاهش واردات گندم شد به طوری که طبق اعلام مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران در ۹ ماه نخست امسال، ۳ میلیون و ۲۴۱ هزار تن گندم وارد کشور شده در صورتی‌که این میزان در ۹ ماه نخست پارسال، ۵ میلیون و ۲۹ هزار تن بوده است. آمارهای گمرک در 9 ماه نخست سال نشان می‌دهد تاکنون 3 میلیون و 241 هزار و 146 تن گندم به ارزش یک میلیارد و 416 میلیون و 793 هزار دلار وارد کشور شده، این در حالی است که در 9 ماه نخست سال 1400 حدود 5 میلیون و 28 هزار و 796 تن گندم به ارزش یک میلیارد و 716 میلیون و 502 هزار دلار وارد کشور شده بود. طبق آمارها نیاز سالانه کشور به گندم برای نان بین ۹ تا ۱۰ میلیون تن و مصارف صنف و صنعت حدود ۲ میلیون تن است که امسال از این میزان ۷.۴ میلیون تن از محل تولید داخلی تأمین شده و بقیه باید از محل واردات تأمین شود. با توجه به افزایش تولید داخل و رشد حدود ۶۰ درصدی خرید تضمینی گندم از کشاورزان نسبت به سال قبل، در هر یک از ماه‌های سال جاری به طور متوسط ۲۰۰ هزار تن از این محصول نسبت به واردات ماهانه سال گذشته، گندم کمتری وارد کشور شده است. سید سعید راد، مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران با اعلام اینکه کشورمان در مسیر خودکفایی و بی‌نیازی از واردات گندم قرار دارد، گفت: با وجود خشکسالی گسترده در کشور، میزان خرید تضمینی گندم از کشاورزان در سال جاری به دلیل سیاست‌های حمایتی از جمله افزایش ۱۳۰ درصدی نرخ خرید و سایر اقدامات تشویقی همچون کاهش ۵۰ درصدی نرخ نهاده‌های کشاورزی، به ۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تن رسید. وی افزود: بخشی از گندم‌های خریداری شده برای تأمین آرد مورد نیاز نانوایی‌های سراسر کشور، مورد استفاده قرار گرفته و بخشی از آنها نیز در انبارها و سیلوهای گندم ذخیره شده‌اند. راد با اشاره به اینکه با توجه به بحران امنیت غذایی در جهان به دلیل خشکسالی و موضوع اوکراین برای تأمین ذخایر گندم مورد نیاز کشور، نسبت به واردات این کالای اساسی اقدام شده است، اظهار کرد: از ابتدای امسال، بیش از ۳ میلیون تن گندم وارد کشور شده است تا هم از حیث تأمین نان مردم و هم از جهت ذخیره‌سازی گندم، هیچ‌گونه مشکلی نداشته باشیم.
وی با بیان این که کشورمان طی یک‌سال اخیر در مسیر خوداتکایی و بی‌نیازی در تولید گندم پیش رفته و پیش‌بینی می‌شود حرکت در این مسیر در سال جاری زراعی نیز با سرعت بیشتری ادامه پیدا کند، تصریح کرد: واردات گندم از ابتدای سال ۱۴۰۱ با حدود دو میلیون تن کاهش، ۳۵ درصد کمتر از مدت مشابه سال ۱۴۰۰ بود. با اقدامات دولت سیزدهم در خرید تضمینی گندم، خودکفایی برای تولید گندم خبازی‌ها برای سال آینده پیش‌بینی می‌شود.
تداوم حمایت‌های دولتی برای رشد تولید گندم
اقدامات وزارت جهاد کشاورزی از جمله جهش تولید در دیمزارهای کشور، کاهش 45 درصدی قیمت نهاده‌ها، اجرای کشت قراردادی و کشت در 5.2 میلیون هکتار دیمزار در افزایش تولید گندم و بالطبع کاهش 2 میلیون تنی واردات تأثیر مستقیمی داشته است.
افزایش تولید محصولات دیم در کشور می‌تواند جهش عمده‌ای در تولید محصولات زراعی باشد و ما را دوباره در تولید گندم به خودکفایی برساند. میزان عملکرد گندم دیم در کشور در مناطق مختلف و با توجه به شرایط آب و هوایی شاهد رکوردهای تا 2.2 تن در هر هکتار است، در شرایطی که وزارت جهاد کشاورزی به‌دنبال دستیابی به متوسط رکورد 2 تن در هر هکتار است. اجرای طرح جهش تولید برای محصولاتی از جمله گندم، جو، نخود، عدس، علوفه، گلرنگ، کلزا و کاملینا در دیمزارهای 15 استان کشور در سطح 2609 هزار هکتار و برنامه‌ریزی جهت سال زراعی
1402-1401 در 18 استان دیم‌خیز کشور، بر اساس پیش‌بینی‌ها، تحقق هدف‌گذاری‌های طرح جهش تولید در دیمزارهای کشور، زمینه‌ساز افزایش 20 درصدی تولید محصولات زراعی کشاورزی خواهد شد. جنگ روسیه و اوکراین و نیز اختلال در عرضه محصولات اساسی در بازارهای جهانی موجب شده است کشورها برنامه خودکفایی یا حداقل کاهش وابستگی به واردات را در دستور کار خود قرار دهند، حمایت کشورها از تولید، تغییر سیاست‌های صادراتی و نیز ذخیره‌سازی از اقداماتی است که در پیش گرفته‌اند و کشور ما نیز در این راستا پیش میرود. ذکر این نکته نیز ضروری است که میزان تولید و خرید تضمینی گندم در سال آینده، متأثر از عوامل دیگری از جمله شرایط آب و هوایی کشور و میزان بارندگی است که امید میرود با بارش‌های خوب در ماه‌های آتی و تداوم آن در ابتدای سال آینده، افزایش تولید محصول راهبردی گندم در کشورمان محقق شود.