نگاهی به نقش جدید آلمان ها در توانمندسازی ارتش اوکراین
بازی تسلیحاتی غرب به کجا خواهد انجامید؟
درحالی که اخیراً پوتین اعلام کرد درصدد تصمیم‌گیری برای اتخاذ ترتیباتی در راستای پایان دادن به جنگ است، تحولات اخیر حاکی از نقش مخرب جدیدی است که آلمان مایل است با همکاری شرکای خود در تقویت سامانه‌های موشکی اوکراین ایفا کند. کمک آلمان منجر به تحریک روسیه و دومینوی ادامه جنگ خواهد شد و بی‌شک چشم‌انداز پایان جنگ را از وضعیت کنونی مبهم‌تر خواهد کرد. در نوشتار حاضر مروری بر کمک‌های آلمان به اوکراین از ابتدای جنگ اخیر داریم و اثر سوء مداخله کنونی آلمان بر روند کنونی جنگ را بررسی خواهیم کرد.
از ابتدای تهاجم روسیه به اوکراین، آلمان با تأمین تجهیزات و تسلیحات از اوکراین حمایت کرده است. این تجهیزات از تدارکات نیروهای تسلیحاتی فدرال و از صنایع تأمین شده از بودجه دولت فدرال برای ایجاد ظرفیت امنیتی صرف می‌شود. بودجه برای طرح ایجاد ظرفیت امنیتی در مجموع 2.2 میلیارد یورو برای سال 2023 (پس از 2 میلیارد یورو برای سال 2022) است. این بودجه در درجه اول در حمایت از اوکراین و در عین حال، منبعی برای تأمین مالی افزایش کمک‌های اجباری آلمان به تسهیلات صلح اروپا (EPF) است که به نوبه خود برای بازپرداخت هزینه‌های کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای حمایت از اوکراین صرف می‌شود.
ارزش کل مجوزهای انفرادی صادر شده توسط دولت فدرال برای صادرات کالاهای نظامی در بازه زمانی 1 ژانویه 2022 تا 9 ژانویه 2023 بالغ بر 2.245.722.401 یورو است. ارزش کل مجوز شامل کالاهای می‌شود که طبق قوانین تجارت خارجی آلمان، صادرات آنها مشمول الزامات مجوز است و تردیدی نیست این مورد برای همه کالاهای ارسال شده به اوکراین صادق نیست. همچنین گفتنی است دولت فدرال به منظور سرعت بخشیدن به روند تحویل، برخی از فرایندهای صدور مجوز را تسهیل کرده است. درمورد کالاهای حفاظتی نظامی نیز در کل ارزش مجوز لحاظ نمی‌شود. مقادیر اعلام شده برای موارد استفاده شده از طرف نیروهای مسلح آلمان نیز براساس مقادیر قبلی است که می‌تواند به طور قابل توجهی کمتر از مقادیر مربوطه برای کالاهای جدید یا جایگزین باشد. ارزش کل مجوز شامل کالاها بدون توجه به نحوه تأمین مالی و تحویل آنها می‌شود.
در ماه سپتامبر سال 2022 آلمان اعلام آمادگی کرد تا در سال ۲۰۲۳ بیش از ۵۰۰ میلیون یورو (۴۹۹.۳ میلیون دلار) سلاح به اوکراین ارسال کند. درست در ماه مه 2022 آلمان اعلام کرده بود قادر به ارسال کمک‌های نظامی بیشتر به اوکراین نیست، زیرا در این صورت قادر به انجام تعهدات ملی و ناتو نخواهد بود. این تضاد به دو مسأله، نخست اوضاع داخلی آلمان و دوم انعطاف بیشتر ناتو در کمک به اوکراین برمی‌گردد. روشن است در داخل آلمان بر سر کمک به اوکراین بحث شدیدی وجود دارد و پس از هفته‌ها امتناع از ارسال سلاح به اوکراین، آلمان بالاخره مخالفان را سرکوب و اعلام کرد برای اوکراین سلاح‌های ضد تانک و موشک‌های استینگر ارسال خواهد کرد. آلمانی‌ها بااین‌حال، ملاحظات ملی خود را به‌دلیل منحصر به فرد بودن تانک‌های ساخت آلمان حفظ کردند و وزیر دفاع آلمان تأکید کرده است برلین خودروهای زرهی و سیستم‌های پرتاب موشک بیشتری را به اوکراین ارائه خواهد داشت، اما ارسال تانک‌های جنگی مورد نظر کیف برای ضد حمله علیه روسیه برای برلین مقدور نخواهد بود. اگرچه ارتش اوکراین از ابتدای جنگ با روسیه 320 تانک از دست داده است که 176 مورد آن کاملاً از بین رفته است (آمار مربوط به مهر 1401) و زلنسکی از ابتدای سال 2023 تأکید بیشتری دارد که اگر تانک و موشک تأمین شود جنگ را پیروز خواهد شد. می‌توان پیش‌بینی کرد اولاف شولز صدراعظم تحت فشار در این مورد نیز کنار خواهد آمد. در هفته‌های اخیر، پس از گفت‌و‌گوی اولاف شولز با جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا، دولت آلمان اعلام کرد که به اوکراین نفربرهای زرهی و یک باتری موشکی پاتریوت ارائه خواهد کرد. این بیانیه روز پنجشنبه در بیانیه مشترک آلمان و امریکا منتشر شد. برلین در سال 2022 ، 8.9 میلیارد یورو صادرات تسلیحاتی را امضا کرد که بیش از یک چهارم آن به اوکراین اختصاص داشت. دولت آلمان از انبار خود 1000 سلاح ضد تانک و 500 سامانه دفاع ضد هوایی استینگر را به اوکراین ارسال خواهد کرد. دولت همچنین به هلند اجازه ارسال 400 راکت‌انداز به اوکراین داده و به استونی گفته است که 9 فروند هویتزر ارسال کند. درمجموع، آلمان، دانمارک، نروژ به اوکراین 16 توپ زرهی می‌دهند.
فرانسه با تسلیحات به ارزش بیش از 1.6 میلیارد یورو بین سال‌های 2014 تا 2020 بزرگترین صادرکننده تسلیحات به اوکراین بود. از جمله بالگردها، پهپادهای شناسایی، سلاح‌ها و تجهیزات مربوط به نیروی دریایی، سامانه‌های هدف‌گیری، مهمات با کالیبرهای مختلف و سامانه‌های کنترل آتش. امروز اما، ایالات متحده بزرگترین ارائه دهنده کمک نظامی به اوکراین است و از زمان آغاز به کار دولت بایدن، او 20 میلیارد دلار تعهد کرده است. 19.3 میلیارد دلار از این کمک‌ها از فوریه 2022 به اوکراین ارائه شده است. از زمان آغاز تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه 2022، ایالات متحده 126 فروند هویتزر سبک وزن M777 به همراه بیش از 226000 گلوله مهمات برای این توپ‌های 155 میلیمتری را در اختیار این کشور قرار داده است.
این بازی تسلیحاتی بیشترین زیان را برای کشورهای کمک کننده به‌لحاظ مالی داشته و در آینده ازنظر امنیتی و مالی خواهد داشت؛ درحالی‌که آنها فقط براساس فرضیه‌هایی بی‌بنیان امیدوارند روسیه را به‌سختی شکست دهند. شکست و پیروزی اما، فقط برداشت و سازش است. اگر در وضعیت فعلی، جنگ به خواسته داوطلبانه روسیه خاتمه یابد و حس پیروزی پوتین حفظ شود، می‌توان امیدی به آینده امنیت منطقه داشت، اما درصورت ادامه روندهای اخیر ازجمله کمک‌های موشکی، وضعیت پیچیده‌ای رقم خواهد خورد. امریکایی‌ها پیش‌بینی می‌کنند می‌توان روسیه را در بن‌بست محاصره کرد. این نظر اگر نگوییم آلمان‌ها را افسون کرده، حداقل دچار خودفریبی کرده است. در نوامبر سال 2022، لوید آستین، وزیر دفاع امریکا، از «کمبود قابل توجه» مهمات روسیه صحبت کرد. در یک جلسه توجیهی در 12 دسامبر همان سال، یک مقام ارشد دفاعی امریکا گفت که روسیه با نرخ استفاده فعلی، می‌تواند مهمات توپخانه‌ای و موشکی «کاملاً قابل استفاده» را فقط تا اوایل سال 2023 حفظ کند.
پیش‌فرض ناتو آن است که مجموع پرسنل نظامی ناتو در حال حاضر بیش از 5.4 میلیون نفر است؛ تقریباً چهار برابر روسیه و این پیمان حدود پنج برابرِ تعداد هواپیماهای روسیه، چهار برابر خودروهای زرهی و سه برابرِ کشتی‌های نظامی روسیه را دارد (براساس گزارش پایگاه استاتیستیا)، بنابراین، پیروز نبرد خواهد بود. با این استدلال، نخست، این غرب است که درگیری مرزی روسیه و اوکراین را جنگی جهانی تصور کرده است؛ دوم، این واقعیت را که پایان جنگ فقط منوط به جلب‌نظر رهبران روسیه است رد می‌کند؛ سوم، به‌لحاظ جوهری با انگیزه‌هایی پنهانی خواهان دومینوی جنگ است؛ چهارم، در تضاد پذیرش یا رد خردگرایی رهبران روسیه مانده است. درست است که آلمان‌ها و دیگر کشورهای عضو ناتو در حال ارسال تسلیحات، مهمات و بسیاری از انواع تجهیزات نظامی سبک و سنگین از جمله سیستم‌های ضد تانک و پدافند هوایی، هویتزر و هواپیماهای بدون سرنشین هستند و تا به امروز، میلیاردها یورو تجهیزات نظامی در اختیار اوکراین قرار داده‌اند، اما ورود به مرحله موشکی، پله جدیدی است که راه را برای جهانی‌تر شدن، گسترش ابعاد سرزمینی جنگ و همچنین احتمال بروز درگیری هسته‌ای افزایش می‌دهد. وقت آن است که آلمان‌ها مخالفت‌های مردمی خود را با ادامه جنگ جدی بگیرند.