مدیرکل ثبت شرکت‌ها و مؤسسات غیرتجاری سازمان ثبت اسناد و املاک کشور:
شرکت‌های ثبت شده هم ممکن است تخلف کنند
سمیه افشین فر
خبرنگار
ثبت شرکت از نخستین اقدامات برای آغاز فعالیت قانونی هر شرکتی است. غالباً در اکثر کشورها ثبت شرکت رویه‌ای سریع دارد تا افراد بتوانند به آسانی فعالیت خود را آغاز کنند. حتماً بارها و بارها تبلیغات مختلف ثبت شرکت را دیده‌اید. شاید برای شما هم این سؤال‌ها پیش آمده که اصلاً مزایا و معایب ثبت شرکت‌ها چه چیزی می‌تواند باشد؟ و آیا ثبت شرکت در بازدارندگی از تخلف تأثیری هم دارد؟ شرکت‌های صوری چرا ثبت می‌شوند؟ چطور می‌توان فهمید یک شرکت صوری نیست؟ آیا سازمان ثبت اسناد و ثبت شرکت‌ها در زمینه تخلفات برخی شرکت‌ها پس از ثبت مسئولیتی دارد؟ و چه نکاتی در ثبت شرکت‌ها منظور شده است تا جلوی سوء‌استفاده و کلاهبرداری احتمالی گرفته شود؟ برای پاسخ به این سؤالات با ابوالفضل نصیری مدیرکل ثبت شرکت‌ها و مؤسسات غیرتجاری سازمان ثبت اسناد گفتوگو کردیم. پاسخ‌های وی را در این زمینه می‌خوانید.
وجود 2 میلیون شخصیت حقوقی ثبت شده در کشور
مدیرکل ثبت شرکت‌ها و مؤسسات غیرتجاری سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در گفتوگو با «ایران» با اشاره به اینکه بیش از 2 میلیون شخصیت حقوقی ثبت شده داریم، گفت: انواع شرکت‌های تجاری موضوع ماده ۲۰ قانون تجارت و مؤسسات غیرتجاری و شعبه و نمایندگی شرکت‌های خارجی در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت می‌رسند که مجموعاً تا کنون بالغ بر 2 میلیون شخصیت حقوقی ثبت شده داریم. از لحاظ آماری بیشترین نوع آنها سهامی خاص و شرکت‌های با مسئولیت محدود است که در حوزه تجاری و غیرتجاری حسب مورد فعالیت می‌کنند.
ابوالفضل نصیری در پاسخ به این سؤال که برای ثبت شرکت‌ها چه مراحلی باید طی شود، گفت: ثبت شرکت‌های تجاری و مؤسسات غیرتجاری در مراجع ثبت شرکت‌ها بر اساس تقاضاهای واصله از سوی متقاضیان و تطبیق آنها با قوانین و مقررات موضوعه و در چهارچوب ضوابط و مقررات به صورت الکترونیکی انجام می‌شود.
ثبت شرکت فقط نقطه شروع است
روزانه شرکت‌های زیادی در سراسر کشور به ثبت می‌رسند اما بنا بر نظرات کارشناسان مبارزه با جعل و کلاهبرداری، تعداد زیادی از این شرکت‌ها صوری، کاغذی یا بدون فعالیت هستند و به افراد این اجازه را می‌دهند که بدون مشکل و فقط با انتخاب نام و پس از طی شدن مراحل و پرداخت مبالغی، شرکت خود را به ثبت برسانند.
اگر نگاهی به مبالغی که سودجویان از طریق ثبت شرکت می‌توانند به جیب بزنند بیندازیم متوجه می‌شویم که چطور امثال کوروش کمپانی و افراد کلاهبردار به راحتی توانسته‌اند موفق به ثبت یک شرکت و خالی کردن جیب مردم شوند. هرچند مدیرکل ثبت شرکت‌ها و مؤسسات غیرتجاری سازمان ثبت اسناد معتقد است به منظور جلوگیری از ثبت شرکت‌های موسوم به صوری و کاغذی، کنترل‌های الکترونیکی بر مبنای قوانین متناظر ازجمله محدودیت ثبت بدهکاران مالیاتی، ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل، تعلیق کدپستی‌های نامعتبر، بررسی سوء‌پیشینه افراد و... در مراحل ثبت شرکت‌ها گنجانده شده که انجام می‌شود.
وی با اذعان به وجود کلاهبرداری از طریق برخی شرکت‌ها گفت: مانند تمام اصناف و مشاغل که ممکن است با کلاهبرداری و جعل، سوء‌استفاده‌هایی هم اتفاق بیفتد، افرادی مانند شریفیان در کوروش کمپانی هم با جعل نام اصلی شرکت (کوروش‌پردازان آی‌سا) و استفاده از ظرفیت سلبریتی‌ها از مردم کلاهبرداری می‌کنند.
وی تأکید کرد: ثبت شرکت نقطه شروع است و ما نمی‌توانیم قضاوت کنیم که ممکن است اشخاص حقیقی و حقوقی در آینده خطایی مرتکب شوند و سوء‌استفاده رخ دهد.
ثبت شرکت در کمترین زمان
نصیری درباره ثبت شرکت در کمتر از یک روز گفت: از زمان وصول درخواست به مرجع ثبت شرکت‌ها به طور میانگین در سراسر کشور در کمتر از یک روز ثبت شرکت انجام خواهد شد.
مدیرکل ثبت شرکت‌ها و مؤسسات غیرتجاری سازمان ثبت اسناد در پاسخ به برخی از افراد که برای انتخاب نام شرکت دچار مشکلاتی می‌شوند و درباره ملاک‌های معتبر برای تعیین نام شرکت گفت: مهم‌ترین متن مکتوب و مأخذ در حوزه تعیین نام اشخاص حقوقی دستورالعمل نحوه انتخاب و تأیید نام الکترونیکی اشخاص حقوقی و قوانین دیگری از جمله قانون و آیین‌نامه ممنوعیت به کارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه و برخی مواد قانون تجارت است.
وی با اشاره به اینکه در برخی موارد امکان استفاده از نام‌های بیگانه وجود دارد، افزود: وقتی در نام شعبه و نمایندگی شرکت‌های خارجی سهیم باشند یا هنگامی که یک شخصیت حقوقی خارجی در شرکتی ایرانی سهامدار است، می‌توان از نام شرکت خارجی در قسمتی از نام شرکت ایرانی استفاده کرد.
مدیرکل ثبت شرکت‌ها و مؤسسات غیرتجاری درباره اختلافاتی که در این حوزه اتفاق می‌افتد، تصریح کرد: در صورتی که بین مرجع ثبتی و متقاضی بر سر فارسی بودن واژه‌ای اختلاف نظر باشد، مرجع تشخیص، فرهنگستان زبان و ادب فارسی است که توسط مرجع ثبتی و به درخواست متقاضی استعلام صورت خواهد پذیرفت.
نظارت پسینی وظیفه ما نیست
نصیری در پاسخ به این سؤال که آیا سازمان در مورد نظارت بعد از ثبت هم وظایفی بر عهده دارد، گفت: مراجع قانونی به این اداره، اجازه نظارت پسینی را نداده‌اند. با توجه به صلاحیت‌های مصرح قانونی مراجع ثبت شرکت‌ها، وظیفه و ابزاری برای نظارت ندارند. صرفاً ثبت اشخاص حقوقی در مراجع مذکور انجام می‌شود و نظارت بعد از ثبت برعهده متولیان امر هر یک از حوزه‌های فعالیت شرکت‌هاست. هرچند برابر تکالیف مصرح قانونی برای ثبت تأسیس یا تغییرات، ارائه مجوز از دستگاه‌های ذی‌ربط ضروری است.
چطور بفهمیم یک شرکت صوری نیست
موضوع کلاهبرداری در قالب یک شرکت، اگر شرکت به طور واقعی به ثبت نرسیده باشد، به راحتی قابل پیگیری نیست. در این نوع از کلاهبرداری‌ها که در بیشتر مواقع با مبالغ سنگینی هم صورت می‌گیرد پیگیری بسیار سخت است چرا که اطلاعات درستی از مدیران و مؤسسان این شرکت‌ها در دسترس نیست. اما چگونه قبل از افتادن به دام کلاهبرداران، اعتبار یک شرکت را از نظر معتبر و قانونی بودن بدست بیاوریم.
مدیرکل ثبت شرکت‌ها و مؤسسات غیرتجاری سازمان ثبت اسناد در پاسخ به این سؤال که مردم از چه طریقی می‌توانند به واقعی بودن یک شرکت پی ببرند، گفت: اولین راه استعلام معتبر بودن شرکت‌ها، از طریق مراجعه سامانه اداره ثبت شرکت‌ها به آدرس https://irsherkat.ssaa.ir/Design/SearchCompanyPublicInfo.aspx است.
شما در این سامانه می‌توانید با وارد کردن شناسه ملی و شماره ثبت شرکت از قانونی بودن آن مطمئن شوید. دومین روش استعلام، از طریق سامانه جامع پایگاه اطلاعات اشخاص حقوقی کشور به آدرس (ilenc.ssaa.ir) است. اگر پس از وارد کردن موارد خواسته شده، اطلاعات شرکت قابل مشاهده باشد، نشان می‌دهد که آن شرکت به صورت قانونی به ثبت رسیده است. از این گذشته با مراجعه به سایت روزنامه رسمی کشور هم می‌توانید به واقعی بودن شرکت پی ببرید ولی توجه داشته باشید که واقعی بودن دلیل بر صحت اعمال هیچ شرکتی نیست. در هر شغلی ممکن است افراد از مدرک قانونی برخوردار باشند ولی عده کمی از آنان ممکن است کار اشتباه یا حتی تخلف مرتکب شوند. ضمن اینکه پس از تکمیل فرایند ثبت شرکت، آگهی‌های تأسیس و تغییرات در سایت روزنامه رسمی کشور به صورت الکترونیکی منتشر می‌شود که در سایت اطلاع‌رسانی ثبت شرکت‌ها و همچنین پورتال شناسه ملی اشخاص حقوقی نیز به آدرس
www.ilenc.ir قابل بهره‌برداری است.