با وجود ادعای بایدن، نتیجه مشخصی از مذاکرات پاریس به دست نیامده است
توافقِ دور
همزمان با نزدیک شدن ماه مبارک رمضان کشورهای عربی ابراز نگرانی کردند که ادامه جنگ در این ماه تنش‌های منطقه‌ای را تشدید کند
حسین فاطمی
خبرنگار
هر روز خبرهای جدیدی از مذاکرات پاریس به گوش می‌رسد که برخی از آنها حکایت از قریب‌الوقوع و حتی حتمی بودن توافق میان حماس و رژیم صهیونیستی دارد تا جایی که بایدن هم امیدوار است توافق آتش‌بس در غزه تا دوشنبه آینده برقرار شود. با این حال تا شب گذشته، اسامه حمدان از رهبران حماس تأکید کرده بود، پیش‌نویس طرح آتش‌بس در پاریس هنوز مورد توافق قرار نگرفته است.
به گزارش ایسنا، حضور طرف‌های وابسته به رژیم صهیونیستی و جنبش حماس در قطر و گفت‌وگو و رایزنی‌های جداگانه آنها نشان از پیشرفتی نسبت به اوایل ماه فوریه دارد؛ زمانی که رژیم صهیونیستی پیشنهاد حماس را برای چهار و نیم ماه آتش‌بس رد کرد. طبق گزارش خبرگزاری رویترز، رئیس جمهور امریکا ضمن ابراز امیدواری برای ایجاد آتش‌بس در جنگ غزه طی چند روز آتی، تأکید کرد: «امیدوارم تا پایان هفته و یا شروع هفته آتی (طبق تقویم میلادی) آتش‌بس برقرار شود.» او در جریان سفر به نیویورک به خبرنگاران گفت: «مشاور امنیت ملی من گفته ما به آتش‌بس نزدیک هستیم. هنوز چیزی انجام نشده اما امیدوارم تا دوشنبه آینده آتش‌بس برقرار شود.»
تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر هم روز دوشنبه در دیداری با اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس به بررسی تحولات مسأله فلسطین و آتش‌بس در غزه پرداخت و بر اهمیت اتحاد میان گروه‌های فلسطینی تأکید کرد. این در حالی است که آل ثانی برنامه‌ای هم برای سفر به پاریس دارد. پیشتر هم «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی گفته بود: «همه برای عقد قرارداد آزادسازی گروگان‌ها تلاش می‌کنیم اما موفقیت آن را تضمین نمی‌کنیم. ما خواستار آزادی زندانی‌های ارشد فلسطینی، مشروط به انتقال آنها به قطر هستیم.»
واکنش حماس
در حالی که امریکایی‌ها و شخص بایدن چشم امید به حصول توافق در پاریس دارند، اسامه حمدان عضو دفتر سیاسی حماس تأکید دارد که پیش‌نویس توافق مبادله اسرا هنوز در مذاکرات پاریس به توافق نرسیده است. حمدان در گفت‌وگو با شبکه «العربی» گفت که طرف اسرائیلی از موافقت با پیش‌نویس ارائه شده توسط ایالات متحده خودداری کرده است. این مقام حماس ادامه داد که پیش‌نویس توافق امریکا و تعداد اسرای مورد نظر برای تبادل، حیله رژیم اشغالگر است و پیش‌نویس پاریس یک پیشنهاد امریکایی است و هدف آن حفظ آبرو و زمان خریدن برای تل‌آویو است تا برای حمله جدید آماده شود.
پیرو گفته‌های حمدان، ۲ مقام رژیم صهیونیستی و یک منبع مطلع هم به آکسیوس گفتند، میانجی‌های قطری به رژیم صهیونیستی اطلاع دادند که مقامات ارشد حماس از چهارچوب جدید توافق تبادل اسرا «دل‍سرد شده» و تأکید کردند که هنوز شکاف قابل ملاحظه‌ای میان پیشنهاد مطرح‌شده و خواسته‌های آنها وجود دارد. این پایگاه خبری-تحلیلی با اشاره به این موضوع، در ادامه گزارش داد که یک مقام صهیونیست ارشد گفت: «جای خوش‌بینی نیست. پیشرفتی که اسرائیل در پاریس با میانجی‌ها به آن رسید، شکاف موجود با حماس را برطرف نکرد. در این مرحله، تصور رسیدن به توافقی قبل از ماه رمضان دشوار است.» در مجموع آکسیوس اعتقاد دارد که توافق اسرائیل و حماس قبل از ماه رمضان دشوار است. در همین حال ماجد الانصاری، سخنگوی وزارت خارجه یمن هم اعلام کرد: «تلاش‌ها در سطوح مختلف درخصوص میانجیگری ادامه دارد و توافقی نهایی در رابطه با آتش‌بس در غزه حاصل نشده است. بنابراین چیز جدیدی برای اعلام نداریم.»
در همین حال و به گزارش ایرنا، میخائیل بوگدانوف، نماینده ویژه کرملین در خاورمیانه و آفریقا اعلام کرد: گفت‌وگوهای غیرمستقیم حماس و اسرائیل در قاهره و پاریس در حال پیشرفت است ولی مشکلاتی در مورد آزادی اسیران نیز وجود دارد.
روایت الجزیره و رویترز درباره بندهایی از توافق اولیه
منابع خبری از مفاد اولیه آتش‌بس و مبادله اسیران فلسطینی که رژیم صهیونیستی اخیراً با آنها در پاریس موافقت کرده است، خبر دادند که طی آن اسرائیل با آزادی ۴۰۰ اسیر فلسطینی موافقت کرده است. در این باره بامداد سه‌شنبه منابعی که خواستند نام‌شان فاش نشود به الجزیره خبر دادند که رژیم صهیونیستی با آزادی ۴۰۰ اسیر فلسطینی، از جمله کسانی که دارای احکام سنگین هستند موافقت کرده است. این منابع آگاه افزودند: آزادی این ۴۰۰ اسیر فلسطینی در برابر آزادی ۴۰ اسیر صهیونیستی انجام خواهد شد. همچنین اسرائیل به بازگشت تدریجی آوارگان به شمال نوار غزه موافقت کرده است و افزایش ورود کمک‌ها، منازل موقت و ادوات سنگین به نوار غزه را پذیرفته است. اشغالگران پیشنهاد کردند نیروهای خود را در خارج از مناطق شلوغ جابه‌جا کنند و شناسایی هوایی را به مدت هشت ساعت در روز متوقف کنند.
علاوه بر الجزیره، یک منبع ارشد نزدیک به مذاکرات، دیروز سه‌شنبه به رویترز گفت حماس پیش‌نویسی از مذاکرات پاریس درباره آتش‌بس در غزه دریافت کرده است که شامل توقف ۴۰ روزه عملیات نظامی و تبادل اسرای فلسطینی با اسرای صهیونیستی به نسبت ۱۰ به یک است.
در این پیشنهاد، تمامی اسرای صهیونیست از جمله زنان و کودکان زیر ۱۹ سال و افراد مسن در ازای آزادی تعدادی از اسرای فلسطینی آزاد می‌شوند. این منبع افزود که بر اساس آتش‌بس پیشنهادی، بیمارستان‌ها و نانوایی‌ها در غزه بازسازی خواهند شد و روزانه ۵۰۰ کامیون کمک رسانی به نوار غزه وارد می‌شود. این پیشنهاد همچنین امکان بازگشت تدریجی غیرنظامیان آواره به شمال غزه را فراهم می‌کند، به استثنای مردانی که در سن خدمت سربازی هستند. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی امریکا نیز در این باره گفته است که رژیم صهیونیستی و میانجی‌ها درباره چهارچوب کلی توافق به تفاهم رسیده‌اند.
اما و اگرهای توافق پاریس
اگر چه واشنگتن امید جدی دارد که توافقی موقت در پاریس شکل بگیرد، اما هنوز با قطعیت نمی‌توان در این باره سخن گفت. به هر حال ایالات متحده با حمایت‌های بی سابقه از جنایت‌های اشغالگران در غزه مورد شدیدترین هجمه‌های سیاسی، دیپلماتیک و رسانه‌ای از داخل امریکا تا سراسر جهان و حتی همپیمانان خود قرار گرفته است. علاوه بر این، وتوهای پی در پی ایالات متحده در شورای امنیت برای برقراری آتش‌بس در غزه، عملاً دولت بایدن را در یک منگنه قرار داده است. مضافاً عملیات‌های مکرر نیروهای محور مقاومت در پی حمایت واشنگتن از صهیونیست‌ها هم مزید بر علت شده تا هر چه سریع‌تر توافقی در پاریس حاصل شود تا روزنه فراری برای امریکا از این میزان فشار به دست آید.
این در حالی است که «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی می‌گوید، حملات زمینی باید به رفح به عنوان آخرین مکان نسبتاً امن در نوار غزه کشیده شود. در مقابل سازمان‌های امدادرسان و متحدان غربی رژیم صهیونیستی نگران هستند هرگونه حمله در غزه باعث تشدید بحران انسانی ناشی از جنگ شود.
همچنین همزمان با نزدیک شدن ماه مبارک رمضان کشورهای عربی ابراز نگرانی کردند که ادامه جنگ در این ماه تنش‌های منطقه‌ای را تشدید کند. رویترز قبلاً گزارش داده بود بزرگ‌ترین موضوع اختلاف میان دو طرف مربوط به شرایط آتش‌بس است. رژیم صهیونیستی اعلام کرد که آماده پذیرش توقف موقت درگیری در جریان فرآیند تبادل اسرا است و رسانه‌های صهیونیستی نیز به احتمال برقراری آتش‌بس شش هفته‌ای در ماه رمضان اشاره کردند، اما نتانیاهو مصمم است قبل از دستیابی به «پیروزی کامل» به زعم خود حملات را متوقف نکند.
این درحالی است که حماس گفته بود تنها توافق مبتنی بر آتش‌بس پایدار را می‌پذیرد که به جنگ پایان می‌دهد و شامل خروج نیروهای رژیم صهیونیستی از غزه می‌شود. نتانیاهو و وزرای ارشد کابینه وی معتقدند هرگونه توافقی باید منجر به بازگشت تمامی حدود ۱۳۰ اسیر باقی مانده صهیونیست در غزه شود و در مقابل حماس خواهان آزادی گسترده اسرای فلسطینی در زندان‌های این رژیم است. حماس می‌خواهد کمک‌های بیشتری وارد و برنامه‌ای برای بازسازی این باریکه وضع شود و این درحالی است که در طرح نتانیاهو برای مرحله «پساجنگ» در غزه بازسازی این باریکه در گرو خلع سلاح نوار غزه در نظر گرفته شده است و طبق این طرح حماس باید سلاحش را زمین بگذارد، اما قطعاً این جنبش چنین چیزی را نخواهد پذیرفت.