درباره رابطه پدر- فرزندی
شما پدر خوبی هستید
نوید شفیعی
روانشناس
برخی اوقات پدرها شاید خیلی دیر به منزل نیایند ولی در مدت زمانی که در خانه هستند، باز هم رابطه مؤثری با فرزندشان نداشته باشند، در حالی که تصور خودشان این نیست. در خصوص رابطه مؤثر پدر و فرزندی باید بر این نکته تأکید کرد که کیفیت رابطه اهمیت دارد نه کمیت آن. برخی از روانشناسان و نویسندگان حوزه انسان شناسی معتقدند، رفتار بشر غالباً حاصل برخوردهایی است که در طول زندگی‌اش دیده. آمال و آرزوها، حسرت‌ها و کینه‌ها، دوستی‌ها و دشمنی‌ها، رفاقت‌ها و لجاجت‌ها، مهربانی و خشم، عشق و نفرت و بسیاری از تضادهای احساسی و رفتاری دیگر، همگی حاصل آن چیزی است که در طول سالیان نوزادی تا بزرگسالی بر ما گذشته است. پدران نیز در این راستا نقش فوق‌العاده پررنگ و تأثیرگذاری دارند که شناخت درست آن و به انجام رساندنش می‌تواند آینده زندگی یک انسان را به بهترین نحو ممکن زیبا و ستودنی سازد. بنابراین وقتی صحبت از نقش پدر و کمک‌های او در بزرگ کردن فرزند به میان می‌آید، منظور کمک‌کردن پدر به مادر فرزند در انجام کارهای مربوط به کودک نیست! بلکه منظور، کمک پدر به فرزند در بزرگ‌شدن و رشدکردن اوست.
چگونه کیفیت رابطه پدر فرزندی
در زندگی بزرگسالی فرزند تأثیر می‌گذارد؟
فرزندان بخصوص در سنین خردسالی، بیشتر نگاهشان به والدین است و الگوبرداری را از پدر و مادر خود انجام می‌دهند. پس هرچه ببینند همان را تقلید می‌کنند. سال‌ها طول می‌کشد تا انسان متوجه رفتار نادرست خود شود و دریابد آنچه امروز در تعامل با دیگران به کار می‌بندد، حاصل آن رفتار و برخوردی است که در کودکی با او شده است. از این‌رو مسأله رفاقت یا لجاجت با فرزند مسأله حائز اهمیتی است. پس مهم است الگوی اولیه و اصلی که بنای کار او در بزرگسالی است چه باشد. در اکثر جوامع و بخصوص در کشور ما ایران، پدران به‌دلیل ذات و روح متفاوتی که نسبت به مادران دارند و نقشی که غالباً در فضای خانه ایفا می‌کنند، خواه ناخواه برای کودکان به نمادی از شجاعت، جنگجویی، انجام کارهای پر ریسک، شیطنت‌های هیجان انگیز، توانمندی، حمایت و مواردی از این دست تبدیل می‌شوند. در ارتباط بودن با چنین فردی که این ویژگی‌های متمایز و دلنشین را برای فرزند به نمایش گذاشته است، تأثیرات شگرفی در زندگی کودکی و بزرگسالی او
می‌گذارد.
بررسی رابطه پدر و فرزندی، زمانی که فرزند دختر است
امروزه محققان ثابت کرده‌اند پیچیدگی‌ها، اثرات مغزی و عاطفی و نتیجه حاصل از این نوع رابطه پدر و فرزندی، موضوعی بسیار تأثیرگذار در دوران بزرگسالی دختر است.
زمانی که فرزند دختر است، باید نسبت به افکار، احساسات، ذات، ساختار بدن، نیازها و واکنش‌های او اطلاعات کافی داشته باشید تا بتوانید بهترین برخورد را با او کنید. برای کسب این اطلاعات می‌توانید درباره زنان بیشتر مطالعه کنید و همچنین می‌توانید از همسر خود در این باره راهنمایی‌هایی بخواهید. تنها در این صورت است که به‌عنوان یک پدر، به او عشق و حمایت درست را نشان می‌دهید و بواسطه این شناخت او را قادر می‌سازید در آینده نیز همسر مناسبی برای خود پیدا کند.
نکاتی درباره بهبود رابطه پدر و فرزندی، زمانی که فرزند دختر است
1. برای تکالیف و درس‌های فرزندتان وقت بگذارید
هرگز او را از اینکه مشکلی از درسش به شما ارجاع دهد نترسانید و برای توضیح دادن مباحثی که درکش برای او دشوار است وقت بگذارید. این کار شما را به دخترتان نزدیکتر می‌کند.
2. در حاضر شدن و لباس پوشیدن به او کمک کنید
مثلاً کمکش کنید جورابش را بپوشد یا آستین‌های ژاکتش را تا بزنید و هنگام انجام این کارها با او درباره مسائل مورد‌علاقه‌اش صحبت کنید یا برای او داستان‌های بامزه‌ای از زمان کودکی خود تعریف کنید. اینها فرصت‌هایی هستند که شما باید در کودکی فرزندتان از آنها استفاده کنید. وگرنه خیلی زود دنیای زنانگی آنها را با خود می‌برد و شما وقتی برای نزدیک‌شدن به او پیدا نمی‌کنید.
3. بازی‌ها و فعالیت‌های جالب و هیجان‌انگیز را با او تجربه کنید
دختران روحیه‌ای محافظه‌کار و کم‌خطر دارند. از این‌رو شما تنها کسی هستید که می‌توانید لذت‌هایی هیجان‌انگیز را برایش به ارمغان آورید که هرگز خودش به تنهایی قادر به تجربه آنها نیست.
4. زمانی را به خرید با او اختصاص دهید
گاهی دوتایی به خرید بروید و سلیقه او را در خرید وسایل جویا شوید. بعدها هربار که چشمش به آن وسایل بیفتد به یاد احترامی که برای سلیقه‌اش قائل بودید و وقتی که با او گذراندید خواهد افتاد.
5. به او احساس زیبایی و خاص بودن دهید
دیر یا زود دخترتان بزرگ می‌شود و زمانی که وقتش برسد برای تشکیل خانواده و پیدا کردن زوج مناسب خود، نظر پسران همسن‌و‌سال خود را جلب می‌کند. شما به‌عنوان نخستین مرد زندگی دخترتان باید کسی باشید که او را با همان ظاهر و احساساتی که دارد دوست بدارید و تأییدش کنید. به او بگویید که افکارش ستودنی است و برای مثال چشمان زیبایی دارد. اینگونه دیگر تشنه شنیدن تأیید دیگران در جامعه نخواهد بود و همیشه می‌داند زیبایی حقیقی‌اش آن چیزی است که پدر و مادرش به آن افتخار می‌کنند.
بررسی رابطه پدر و فرزندی، زمانی که فرزند پسر است
شاید با خود بیندیشید که ساده‌ترین نوع رابطه پدر فرزندی برای زمانی است که فرزند شما پسر باشد. زیرا شما نیز زمانی پسر بودید و البته هنوز هم در بخش‌های زیادی از وجودتان فارغ از نقشی که در زندگی دارید، یک پسر هستید.
اما جالب است بدانید این نوع رابطه پدر و فرزندی، رابطه‌ای است که صفر و صدی محسوب می‌شود. یا نتیجه‌ای به شدت اثربخش و زیبا دارد یا حاصل آن به شدت مخرب و ویران است.
آنچه موجب پیچیدگی این رابطه می‌شود به شرح زیر است:
گاهی به‌دلیل آنکه پدران، کودکی خود را در فرزند پسر خود می‌بینند، ناخودآگاه دست به خطاهای تربیتی جبران‌ناپذیری می‌زنند. نباید فراموش کنیم که پدران نیز مانند تمام انسان‌ها حاصل سرد و گرم چشیدن روزگاری هستند که از نوزادی تا زمان پدرشدنشان بر آنها گذشته است.
پس بدیهی است که نقصان‌هایی نیز داشته‌باشند که ممکن است بازتاب آنها در تربیت فرزندشان تأثیرات جبران‌ناپذیری بگذارد. از این‌رو مهم است نسبت به رابطه پدر و فرزندی زمانی که فرزندتان پسر است اطلاعات کافی کسب کنید.
نکاتی درباره بهبود رابطه پدر و فرزندی، زمانی که فرزند پسر است
1. شما به‌عنوان یک پدر، آیینه آینده‌ای هستید که پسرتان بازتاب خودش را در آن می‌بیند
پسران همواره سعی دارند، مردی همانند پدرشان باشند. رفتار پدر با مادر فرزند، به او یاد می‌دهد که عشق (یا نفرت)، احترام (یا بی‌احترامی)، نحوه جذب جنس مخالف به یکدیگر و مواردی از این دست چه هستند و چگونه عمل می‌کنند. به علاوه رفتار پدر با سایر مردها به فرزند پسر نحوه صحبت‌کردن، مسائلی که ذهن مردها را درگیر می‌کند و نوع رفتار و منش مردانه را آموزش می‌دهد.
2. علایق مشترک پدر و پسری را بیابید و برای آنها بیشتر وقت بگذارید
به‌عنوان یک انسان، ممکن است شما عاشق ورزش کردن باشید اما پسرتان نیز به‌عنوان یک انسان ممکن است هیچ علاقه‌ای به ورزش کردن نداشته و برای مثال به مطالعه در نقطه‌ای ساکت و آرام علاقه‌مند باشد.
از این‌رو سعی نکنید هرکاری از دستتان بر می‌آید برای ورود فرزندتان به مسیر ورزش انجام دهید. به جای آن، تمام سعی خود را بکنید تا نقاط اشتراکتان را بیابید. ممکن است هردوی شما عاشق چادر زدن در طبیعت باشید. پس آخر هفته‌ها را به این کار اختصاص دهید تا هر دو در فعالیتی شراکت کنید که به آن تمایل دارید و یکدیگر را مجبور به انجام کاری که خود می‌خواهید نکنید.
3. از انجام کارهای ریسکی، خطرآفرین و هیجان‌انگیز نترسید
فرزندان پسر سرشار از تخیلات و انرژی‌های غیرقابل کنترل هستند. از این‌رو به‌عنوان یک پدر تنها کسی هستید که بخوبی می‌تواند او را در انجام فعالیت‌های پرخطر و هیجان‌انگیز حمایت کند. سال‌ها بعد مرور و یادآوری خاطرات هیجان‌انگیزش با شما، روحش را در برابر سختی‌های زندگی مردانه‌اش نوازش خواهد کرد.
4. کارهایی را مختص رابطه پدر و فرزندی خود انجام دهید
کارهایی را برای او انجام دهید که شخص دیگری در خانه برایش انجام نمی‌دهد. این کار رابطه شما را با او بسیار قوی می‌سازد. مثلاً با او به بازی فوتبال به روشی خاص بپردازید. هربار تکنیکی خاص را چاشنی بازی خود کنید و بگذارید این کاری باشد که او فقط با پدرش انجام می‌دهد.
5. از صحبت‌های مردانه و جدی نترسید
بگذارید روی شما به‌عنوان یک هم‌صحبت که همجنس خودش است و او را می‌فهمد حساب باز کند. کاری کنید که در انجام این امر راحت باشد و معذب نشود.
اینگونه علاوه بر آنکه احساس می‌کند در دسته مردان جا دارد و آنها او را به دنیای خودشان راه داده‌اند، شما را به‌عنوان بهترین دوست و هم‌صحبتش می‌شناسد.
اگر از هر دو جنسیت دختر و پسر، فرزندانی دارید، گاهی بازی‌ها و فعالیت‌های دسته‌جمعی ترتیب دهید و حتی همسرتان را نیز در آنها شریک کنید. اینگونه رفاقت حقیقی میان اعضای یک گروه فارغ از جنسیت را به آنها نشان داده‌اید.