چراغ جشنواره 41 تئاتر فجر با رفع اتصالی روشن شد!
نگاهی بر چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر؛
زینب رازدشت
روزنامه‌نگار
با وجود همه زمزمه‌ها و ساز مخالف زدن برخی از هنرمند نماها، چراغ چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر روشن شد؛ چراغی که به گفته دست‌اندرکاران امر، بیشتر شبیه چلچراغ است.
چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر از روز 25 دی با بخش رادیو تئاتر به دبیری امین رهبر کار خود را آغاز کرد.
بخش رادیو تئاتر چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از ۲۵ تا ۳۰ دی در تماشاخانه مهر به نشانی خیابان حافظ نرسیده به خیابان سمیه برگزار شد.
آثار راه یافته به بخش رادیو تئاتر چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر شامل نمایش «شبیه پدر» به کارگردانی محسن صباغ‌زاده از قم، نمایش «جیغ» به کارگردانی رضا داداشی از قزوین، نمایش «گزارش یک عشق نهایی» به کارگردانی سولماز ملکی از اردبیل، نمایش «موج‌سوار آبی» به کارگردانی حسین خدادی از کرج، نمایش «پرواز پرندگان مهاجر در صبح روز آخر» به کارگردانی امجد جلالی از اهواز، نمایش «اسپویلر» به کارگردانی محمد رادمهر از اصفهان، نمایش «همه دختران من» به کارگردانی رحمان قدمی از ساری، نمایش «بوکه من» به کارگردانی طاهره شاد دل از بجنورد، نمایش «زیبا» به کارگردانی محمد رضا قبادی‌فر از تهران، نمایش «دست‌انداز» به کارگردانی سید سروش پیمبری از کرمانشاه و نمایش «بلا روزگار» به کارگردانی حسین اسفندیاری از همدان بود که توسط هیأت انتخاب متشکل از فریبا متخصص، بهرام سروری‌نژاد و علی بهرامی انتخاب شدند.
البته بنا بر اعلام دبیرخانه هجدهمین جشنواره تئاتر مقاومت ، حق حضور آثار ذیل برای اجرا در بخش رادیو تئاتر چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر محفوظ است که می‌توان به نمایش «روایت ناتمام زیبای خط خطی» به کارگردانی بهاره کاظمی از قزوین، نمایش «مجنون-پل حمید» به کارگردانی علی حسین قلی‌زاده از تبریز، نمایش «زنده عشق» به کارگردانی ناصر کریمی نیک از اراک و نمایش «در دل خاک» به کارگردانی دنیا فتحی از تهران اشاره کرد.
در ادامه روند برگزاری جشنواره چهل و یکم جشنواره تئاتر فجر، کوروش زارعی که دبیر این دوره از جشنواره انتخاب شده بود، طی احکامی ایوب آقاخانی را به‌عنوان مدیر بخش نمایشنامه نویسی، یدالله آقاعباسی را به‌عنوان مدیر بخش پژوهش، حجت‌الله ناظری را به‌عنوان مسئول دبیرخانه و مدیر اجرایی و محمود سالاری را به‌عنوان معاون امور هنری انتخاب کرد.
همچنین محمود سالاری معاون امور هنری طی احکام جداگانه‌ای که متن آن به کاظم نظری مدیرکل هنرهای نمایشی و رئیس جشنواره و کورش زارعی دبیر چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر ابلاغ شده است، ایرج راد، مسعود دلخواه، بیژن نوباوه، غلامرضا منتظری، علی منتظری، کاظم نظری، تاجبخش فناییان، مینا باقری، حسین مسافرآستانه و کورش زارعی را به‌عنوان اعضای شورای سیاستگذاری این رویداد منصوب کرد.
پس از بخش رادیو تئاتر، دیگر بخش‌های جشنواره همچون بخش صحنه‌ای و خیابانی از یکم بهمن ماه آغاز شد و تا یازدهم ماه جاری در تالارهای تهران همچون تالارهای مجموعه تئاتر شهر و تالار مولوی ادامه دارد.
درواقع چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر عصر شنبه (یک بهمن) مراسم افتتاحیه خود را با حضور معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیرکل هنرهای نمایشی، دبیر جشنواره و تعدادی از هنرمندان و مدیران فرهنگی و هنری در تالار وحدت آغاز کرد.
در این مراسم که اجرای آن برعهده رسالت بوذری است، برگزیدگان بخش‌های پژوهش، رادیوتئاتر و نمایشنامه‌نویسی جشنواره چهل و یکم معرفی شدند.
همچنین برگزاری بزرگداشت برای سعید تشکری و علی سلیمانی ۲ چهره فقید تئاتر ایران از بخش‌های ویژه این مراسم به شمار می‌رفت.
حضور 30 اثر نمایشی از استان‌ها
براساس این گزارش، با توجه به برگزاری جشنواره‌های منطقه‌ای و کارهایی که به‌صورت مستقیم به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است، امسال ۳۰ اثر نمایشی از استان‌ها در این جشنواره به اجرا در می‌آید.
از هر استان ۲ اثر نمایشی به جشنواره منطقه‌ای فجر راه پیدا کرده است و در منطقه یک در کرمانشاه و امروز منطقه ۲ در بوشهر هر یک با معرفی ۴ اثر به پایان رسیده است.
برگزاری سومین جشنواره منطقه‌ای در مازندران با حضور ۱۹ گروه نمایشی بود و پس از آن چهارمین جشنواره منطقه‌ای در استان فارس با حضور ۱۸ گروه نمایشی برگزار و برگزیدگان برای حضور در چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر معرفی شدند و در مجموع ۱۶ اثر نمایشی از مناطق به جشنواره تئاتر فجر راه می‌یابند. همچنین نزدیک به ۱۰۰ اثر نمایشی در بخش مسابقه بین‌الملل، مسابقه بزرگ تئاتر ایران و در بخش تئاترهای خیابانی از یکم روی صحنه رفتند و تا ۱۱ بهمن ادامه دارد و شرکت‌کنندگان در این سه بخش با هم به رقابت می‌پردازند. بنا به گفته دست‌اندرکاران این دوره از جشنواره، در نگاه کلی ۳۷ اثر در بخش مسابقه بزرگ ایران، ۲۳ اثر در بخش مسابقه بین‌الملل، ۳۱ اثر در بخش خیابانی و ۲ اثر در بخش ویژه حضور دارند.
همچنین در بخش بین‌الملل چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر گروه‌هایی از کشورهای تونس، عراق، روسیه، برزیل، اسپانیا، ارمنستان و اردن حضور دارند و چند ورک‌شاپ بین‌المللی نیز توسط مدرسانی از کشورهای الجزایر، روسیه، صربستان و ایرلند جنوبی در حال برگزاری است.
حضور 80 درصدی استان ها
با این تفاسیر امسال شاهد حضور جوان‌های مستعد هستیم و امسال سال درخشش استان‌ها است و ۸۰ درصد آثار جشنواره از استان‌ها در جشنواره حضور دارند.
فائزه نوآبادی یکی از کارگردانان برگزیده جشنواره تئاتر استانی گلستان، با نمایش «پیله‌های خیس» در بیست و هفتمین جشنواره تئاتر فجر مناطق ۳ در استان مازندران حضور دارد. این جشنواره ۱۸ تا ۲۱ دی میزبان هنرمندان و علاقه‌مندان تئاتر بود که نمایش «پیله‌های خیس» روز یکشنبه ۱۸ دی ساعت ۱۰:۳۰ در بلک باکس ساری روی صحنه رفت.
حضوری ماندگار در حافظه تاریخ
پیام این دوره از محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بسیار هوشمندانه بود. او در این پیام نوشته بود که معتقد است حضور در چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در حافظه تاریخ، ماندگار خواهد شد.
درواقع او معتقد است حضور چشمگیر هنرمندان باورمند به ذات تئاتر در این جشنواره از کشورهای مختلف مغتنم است.« به سهم خود از خانواده بزرگ تئاتر که در این شرایط گرد نور خداوندی جمع شده‌اند و صحنه سیمین تئاتر را رونق بخشیدند قدردانی می‌کنم و ایمان دارم که این «حضور» در حافظه تاریخ، ماندگار خواهد شد و اجر همه دست اندرکاران این رویداد بزرگ با حضرت احدیت است که کریم و رحیم و بخشنده و بخشایشگر مهربان و دوست‌دار زیبایی است. » گرچه در این دوره از جشنواره هنرمندان با وجود تخریب، تهدید و ناسزاها آثارشان را در جشنواره‌های استانی و فجر ارائه دادند. اینها عاشقانه ایستادند و چراغ تئاتر را روشن نگه داشتند.
حضور این دوره از هنرمندان در جشنواره نشان داد که مردم تئاتر را دوست دارند و ما نباید مردم را از تئاتر محروم کنیم. برخی دوستان تئاتر را تحریم کردند ولی تئاتر هیچگاه متوقف نمی‌شود؛ کما اینکه دیگر مشاغل فعالیت عادی خود را طی می‌کنند، پس چرا باید تئاتر تعطیل شود؟ به هرحال آنچه که هم اکنون شاهد هستیم، حضور پررنگ چهل و یکمین جشنواره تئاتر فجر بویژه در بخش استانی است.
۸ اثر نمایشی از تهران
و ۳۹ اثر نمایشی در بخش صحنه‌ای
بخش صحنه‌ای چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر میزبان ۸ اثر نمایشی از تهران و ۳۹ اثر نمایشی از شهرهای مختلف کشور است.
بخش صحنه‌ای چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از یک دی میزبان گروه‌های تهران و شهرهای مختلف کشور است که آثارشان را در تالار وحدت، سالن‌های اصلی، چهارسو، سایه و قشقایی مجموعه تئاتر شهر، تماشاخانه سنگلج، مرکز تئاتر مولوی و سالن‌های ناظرزاده کرمانی و سمندریان تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه می‌برند.
در این بخش و از شهر تهران هشت اثر نمایشی شامل «داستان اسف‌انگیز...» غلامحسین دولت‌آبادی، «مکبث زار» ابراهیم پشت‌کوهی، «روز دهم» نوشته اصغر گروسی و کارگردانی علی برجی، «دختران» نوشته علی دل‌پیشه و کارگردانی مشترک علی دل‌پیشه و کیانوش ایازی، «افلیا» مسعود طیبی، «مده‌آ» فاطیما اباهمزه، «آلاء» محمد کاظم‌تبار، «آسمان پا به ماه» سعیده آجربندیان، «هی می‌خوابم خوابتو می‌بینم» نوشته محمود خرم‌آزادی و کارگردانی رضا بهنامی و «ابرهای بی‌باران» نوشته میلاد اکبرنژاد و کارگردانی حسن عبادی اجرا می‌شوند.
شهرهای کرج با ۳ نمایش «در و گبر و یک قرص نان» داود فتحعلی‌بیگی، «کلاه‌قرمزی» نوشته مسعود بیگلری و امیررضا ملکی و کارگردانی سیدمحمدرضا مرتضوی و «سم‌زدایی» ندا قربانیان، شیراز با ۳ نمایش «بیست و سومین جلسه جن‌گیری...» مسعود احمدی، «هاراگیری» اصغر گروسی و «اسب قاتلین» نوشته رضا گشتاسب و کارگردانی سیدمحمد هادی هاشم‌زاده، مشهد با ۲ نمایش «ایرانیان» رضا صابری و «آهوان» نوشته مهدی سیم‌ریز و کارگردانی محمد جهانپا، اصفهان با ۲ نمایش «خواب‌هایم سراغ تو را می‌گیرند» احسان جانمی و «در سوگ شب هزار و یکم...» نوشته شهرام احمدزاده و کارگردانی پویان عطایی، رشت با ۲ نمایش «موکت بر» مجید کاظم‌زاده مژدهی و «لیدر» محمد پورجعفری، یزد با ۲ نمایش «جاودانگی» نوشته اصغر گروسی و کارگردانی محسن داور و «ممدشاه» نوشته محمدرضا امیرجانی و کارگردانی سیدناصر امامی میبدی و شهر پارس‌آباد با ۲ نمایش «بیگانه در خانه» نوشته عارف مهتاب و کارگردانی یاشار منوچهری و «شاه اسماعیل» نوشته علی حسن‌زاده و کارگردانی غریب منوچهری بعد از شهر تهران، با بیشترین آثار در بخش صحنه‌ای چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور پیدا کرده‌اند.
خمینی شهر با «از ماست که بر ماست» هادی کیانی، ملایر با «مانداک»، ایلام با «کرنر زیر درختان بلوط» اصغر خلیلی، نقده با «آخرین نامه» نوشته مهرداد کوروش‌نیا و کارگردانی مهسا بایرامزاده، ماهشهر با «آگنی‌تاژ» نوشته رسول حق‌جو و کارگردانی حسین کارگر، شهرکرد با «خاکستری» پریا امینی، بهشهر با «مطرب آقا» مهیار هزارجریبی، قزوین با «شاید باران شدی» نوشته شهرام کرمی و کارگردانی مرتضی نجفی، ملارد با «نذر عباس» محمد یزدی، تنکابن با «بیدر کجایان» سجاد بحری، گچساران با «مادرم زری سر زا رفت» نوشته محمود خرم‌آزادی و کارگردانی داود پارسا، زاهدان با «مردمان مرد» ارسلان محبی، استهبان با «دانه‌های کال انجیر» نوشته جواد عاجلی و کارگردانی سانیا عاجلی، ساری با «صنم» نوشته بهناز دوستی و کارگردانی امیرارسلان مهدوی، اردبیل با «سیمرغ» نوشته محمود مهدوی و کارگردانی اکبر صادقی، پیشوا با «پهلوان قلیچ» نوشته رضا محمدیان و کارگردانی رضا محمدیان و حسین قاسمی، گرگان با «پیله‌های خیس» نوشته مجید انوری و کارگردانی فائزه نوآبادی، شاهرود با «نقطه صفر مرزی» محمدرضا عبادیانی، ارومیه با «لابیرنت» پدرام رحمانی، کرمان با «ساختمان رز» علی صادقی‌زاده، قم با «فنجان در طوفان چای» مرتضی مرتضوی‌راد، خواف با «الهه سنگ» نوشته فرشید تمری و کارگردانی عبدالحکیم مشورتی، بوشهر با «مأمور خیابان نود و دو» نوشته داود فتحعلی‌بیگی و کارگردانی میثم زندی، دیگر شهرهایی هستند که هر کدام با یک اثر در بخش صحنه‌ای این دوره از جشنواره حضور پیدا کرده‌اند.