توسعه پرشتاب زیرساخت‌های حوزه راه خراسان رضوی در دولت چهاردهم

خراسان رضوی به عنوان دومین استان پرجمعیت کشور و قلب تپنده شرق ایران، نقطه تلاقی اقتصاد ملی با جریان‌های عظیم انسانی، زیارتی و تجاری است. سالانه نزدیک به ۳۰ درصد از جمعیت کشور، معادل بیش از ۳۰ میلیون زائر و گردشگر داخلی و خارجی، به مقصد مشهد مقدس سفر می‌کنند و این استان علاوه بر محوریت مذهبی، به شاهراه اصلی ارتباط ایران با کشورهای آسیای میانه و افغانستان تبدیل شده‌است. 
به گزارش ایران، گفته می‌شود، با وجود این جایگاه استراتژیک، زیرساخت‌های حمل‌ونقل استان هنوز با نیازهای واقعی آن هم‌تراز نیست. حجم بالای تردد، بار صادراتی گسترده و تراکم ترافیکی در محورهای اصلی، فشار سنگینی را بر شبکه جاده‌ای، ریلی و هوایی وارد کرده‌است. سهم خراسان رضوی از ۲۱ هزار کیلومتر آزادراه کشور، تنها ۳۵ کیلومتر است؛ رقمی که نشان از عقب‌ماندگی تاریخی شرق کشور در توسعه راه‌ها دارد.
در چنین شرایطی، اجرای پروژه‌هایی مانند اتصال ریلی ایران به افغانستان، توسعه کریدور شمال–جنوب، تکمیل آزادراه حرم تا حرم، و راه‌اندازی قطار سریع‌السیر مشهد–تهران از اولویت‌های حیاتی این مسیر تحول به شمار می‌آید.
ضرورت فعال‌سازی کریدور شرق
در پی بهره‌برداری از ۲۹ کیلومتر خط جدید راه‌آهن در محور سالار-شادمهر، مدت زمان سیر قطارهای باری شرق کشور به بندرعباس 4 ساعت کاهش یافته و ظرفیت ترانزیت ریلی منطقه به شکل محسوسی ارتقا یافته است. 
کارشناسان این پروژه را گامی مهم برای توسعه ملی می‌دانند و بر ضرورت تحقق هرچه سریع‌ترکریدور شمال-جنوب و اتصال ریلی به افغانستان به عنوان اولویتی فوری تأکید دارند.
استاندار خراسان رضوی، در آیین بهره‌برداری از ۸ پروژه ریلی به ارزش ۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان و افتتاح ۲۹ کیلومتر خط راه‌آهن سالار-شادمهر اعلام کرد که این پروژه زمان حمل‌ونقل را 4ساعت کاهش داده و تردد قطارها و حجم انتقال سنگ آهن را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
غلامحسین مظفری با اشاره به ظرفیت ترانزیتی جمهوری اسلامی ایران که در نشست اخیرسازمان اکو در مشهد نیز مورد تأکید قرار گرفت، افزود: کشورهای عضو این سازمان نیاز فوری به اتصال ترانزیتی از مسیر ایران دارند، اما به دلیل برخی موانع داخلی، ایران هنوز نتوانسته از این فرصت استراتژیک بهره کامل ببرد و اگر دراسرع وقت اقدامات لازم انجام نشود، این فرصت‌ها از دست خواهد رفت و کشور از معادلات منطقه‌ای حذف می‌شود.
وی با هشدار نسبت به طراحی مسیرهای جایگزین از سوی کشورهای دیگر درغرب منطقه، تصریح کرد: فعال‌سازی کریدور شمال-جنوب از طریق سرخس، تربت‌حیدریه، بیرجند، زاهدان و چابهاریک اولویت فوری است؛ زیرا این مسیر برای توسعه ملی و تثبیت جایگاه ایران در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی حیاتی است.
وی با بیان اینکه در دولت چهاردهم شاهد توسعه شتابان زیرساخت‌های ریلی شرق کشور هستم، افزود: در سایه سیاست‌های کلان کشور برای توسعه حمل‌ونقل ریلی و با هدف رونق صادرات و بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های معدنی، خراسان رضوی به یکی از کانون‌های اصلی سرمایه‌گذاری ریلی در شرق کشور تبدیل شده‌است.
اتصال ریلی به افغانستان؛ اولویت توسعه شرق
استاندار در ادامه به موضوع اتصال ریلی با افغانستان پرداخت و گفت: توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل ریلی در شرق کشور، به ویژه اتصال راه‌آهن با افغانستان، نقش مهمی در تسریع صادرات، افزایش بهره‌وری معادن و تقویت تعاملات اقتصادی منطقه ایفا می‌کند.
وی از پیشرفت‌های اتصال ریلی با افغانستان خبر داد و افزود: ریل‌گذاری تا ایستگاه شهید ناصری انجام شده و طرف افغانستانی نیز از هرات تا نقطه مرزی بخش‌هایی از مسیر را با همکاری چین آماده کرده است. اتصال ریلی کامل با افغانستان، گامی اساسی برای رونق اقتصاد منطقه و تقویت تعاملات میان کشورهای همسایه است.
فقر آزادراه‌ها در شرق کشور
نماینده عالی دولت در استان با اشاره به ضعف‌های زیرساختی در حوزه راهسازی تصریح کرد: از ۲۱ هزار کیلومتر آزادراه کشور، تنها ۳۵ کیلومتر در خراسان رضوی احداث شده است. این در حالی است که استان، سالانه میزبان ۳۰ میلیون گردشگر داخلی و ۶ میلیون زائر خارجی است. وی با بیان اینکه ۲۱ سال از ساخت آزادراه مشهد-باغچه گذشته و هنوز همان ۳۸ کیلومتر آزادراه را در استان داریم، گفت: این برای مشهد و خراسان که سالانه یک سوم جمعیت کشور به آن سفر می‌کنند، یک نقص زیربنایی محسوب می‌شود.
مظفری با اشاره به پروژه‌های آزادراهی یادآورشد: آزادراه مشهد-چناران در دستورکار است و مورد بازدید قرار خواهد گرفت؛ ادامه آزادراه حرم تا حرم نیز مطرح و مقرر شد، سهم مشارکت دولت و پیمانکار به صورت ۵۰ به ۵۰ تغییر یابد تا سرعت اجرای پروژه 
افزایش یابد.
قطار سریع‌السیر مشهد-تهران؛ پروژه‌ای ملی
استاندار خراسان رضوی درباره مصوبات پیشین کارگروه ملی زیارت که هنوز اجرایی نشده‌اند نیز اضافه کرد: یکی ازمهم‌ترین آن‌ها احداث قطار سریع‌السیر مشهد-تهران است که سابقه تصویب آن در کارگروه به سال‌های 96 و ۱۴۰۱ باز می‌گردد و در همه جلسات بر آن تأکید شده است؛ مقام معظم رهبری نیز بارها بر اهمیت این پروژه تأکید کرده‌اند.
وی، همچنین از تخصیص اعتبار در ردیف بودجه برای نخستین بار جهت مطالعات قطار سریع‌السیر مشهد-تهران خبر داد و خاطرنشان کرد: در دولت چهاردهم، با رویکردی یکپارچه و هماهنگ در استان، پروژه‌های زیرساختی مهم به سرعت در حال پیشرفت هستند.
مظفری خاطرنشان کرد: در ایران تنها مسیری که قطار سریع‌السیر از نظر اقتصادی توجیه دارد، مسیر مشهد-تهران است و خوشبختانه پروژه کاملاً مشخص و روشن است.
لجستیک و توسعه مرزها
نماینده عالی دولت در استان به موضوع ایستگاه شهید مطهری مشهد به عنوان دهکده لجستیک اشاره کرد و گفت: طرح توسعه این مجموعه نیز خوشبختانه با نهایی شدن اراضی مورد نیاز در هفته گذشته، به زودی اجرایی خواهد شد؛ این اراضی به منطقه موجود ملحق می‌شود و با مشارکت جدی بخش خصوصی توسعه خواهد یافت.
وی افزود: این مجموعه یک نقطه کانونی برای اتصال و ارتباط سایر مراکز و پارک‌های لجستیک استان است؛ مراکزی که در نقاط مرزی خواف، دوغارون، سرخس و لطف‌آباد قرار دارند.
مظفری، همچنین بر تدوین فرآیندها و اقدامات مرزی نیز تأکید و تصریح کرد: با تمرکز تمامی اقدامات در یک نقطه مرزی ترافیک ایجاد می‌شود و ضرورت دارد این اقداماتی برای کاهش ترافیک در ورودی و خروجی مرز صورت گیرد. وی، ایجاد روابط متقابل میان استان خراسان رضوی و افغانستان را مهم و ضروری دانست و تأکید کرد: امنیت در گرو اقتصاد است؛ گره‌ها و موانع در مسیر مرز و گمرک باید به حداقل برسد تا از حداکثر ظرفیت و فضا برای بهبود مروادات اقتصادی استفاده شود.
کاهش چشمگیر تلفات جاده‌ای
استاندار، همچنین از کاهش چشمگیر تلفات جاده‌ای در ایام دهه پایانی صفر خبر داد و افزود: امسال با مدیریت مناسب و همراهی مردم، تلفات از ۳۷نفر در سال گذشته به ۷نفر کاهش یافت؛ این کاهش ۸۰ درصدی بسیار امیدوارکننده است.
مظفری یادآور شد: پویش «نه به تصادف» در این زمینه نقش مؤثری داشته و رسانه‌ها نیز در ترویج آن بسیار یاری‌رسان بودند؛ باید توجه داشت که حتی یک کشته در جاده‌ها آثار سنگینی برای خانواده‌ها دارد و آمار ۲۷ تا ۲۸ هزار کشته سالانه در کشور بسیار نگران‌کننده است، بنابراین هم بهبود زیرساخت‌ها، هم ایمن‌سازی خودروها و هم اصلاح رفتار رانندگان در جاده‌ها ضرورت دارد.
حمل‌ونقل عمومی در مشهد؛ چالش‌ها و راهکارها
استاندار با اشاره به موضوع حمل‌ونقل عمومی در مشهد گفت: ناوگان اتوبوسرانی، تاکسیرانی و قطار شهری سه مؤلفه مهم در حمل‌ونقل مشهد هستند که اقدامات خوبی در آن‌ها انجام شده اما همچنان کمبودهای جدی وجود 
دارد. 
وی ادامه داد: همچنین شهرداری از محل منابع خود تعدادی اتوبوس به ناوگان اضافه کرده است، اما حجم جمعیت مشهد تناسبی با ظرفیت ناوگان فعلی ندارد و حداکثر ۴۰ درصد نیازها پوشش داده می‌شود؛ بنابراین ضرورت دارد فرهنگ پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری نیز در شهر ترویج شود.