مشاور حیاتوحش گهرپارک از برنامههای آینده این مجموعه برای ایجاد بزرگترین سافاریپارک کشور خبر داد
قرق ۷۰ هکتاری حیات وحش
نادر نینوایی / یکی از بخشهای جالب مجموعه «گهرپارک»، بخش حیاتوحش آن است. حدود ۷۰ هکتار از این مجموعه به قرق حیوانات اختصاص یافته است تا حیاتوحش بتواند بهصورت آزاد و بهدور از مخاطرات فزاینده این روزها تکثیر یابد. همچنین حضور گونههای نادر حیوانات، از آلپاکای آمریکای جنوبی گرفته تا گورخر آفریقایی، باعث شده که بازدید از مجموعه حیاتوحش گهرپارک برای دوستداران طبیعت هیجانانگیز باشد. باید توجه داشت که مجموعه گهرپارک، بهعنوان یکی از مراکز مهم حفاظت از حیاتوحش در ایران، با ارائه فضایی مناسب برای زندگی و تکثیر گونههای نادر حیوانات، نقش بسزایی در آگاهیبخشی و حفظ تنوع زیستی دارد. این پارک همچنین امکان زندگی آزاد و طبیعی را برای گونههای مختلف فراهم کرده است. با هدف حفظ و نگهداری این گونهها، گهرپارک به ارائه خدمات درمانی و آموزشی نیز میپردازد و در تلاش است تا با افزایش آگاهی عمومی، به حل مشکلات زیستمحیطی کمک کند. جهت اطلاع از خدمات ارائهشده و امکانات موجود در بخش حیاتوحش گهرپارک، به سراغ شیردل نوری، مشاور و نگهدارنده حیوانات مجموعه گهرپارک رفتیم. مشروح مصاحبه روزنامه «ایران» با وی در پی میآید.
در گهرپارک بخشی برای نگهداری آزاد و در عین حال حفاظتشده برخی گونههای حیوانی در نظر گرفته شده است. لطفاً در خصوص این بخش و حیوانات تحت حفاظت قرار گرفته در آن توضیح دهید.
سه بخش مختلف در قسمت حیاتوحش گهرپارک داریم. یک بخش آن حدود ۷۰ هکتار بهطور خاص قرق است و برای حیواناتی نظیر کل، بز، قوچ، میش و گونههای بومی منطقه ساخته شده است. این منطقه در واقع برای حفاظت از حیوانات منطقه طراحی شده و حیوانات در این ۷۰ هکتار بهصورت آزاد حضور دارند و در حال تکثیر هستند. در بخش حیاتوحش گهرپارک بهطور مرتب این حیوانات را رصد میکنیم و در زمان مقرر، آنها را واکسینه کرده و سایر اقداماتی که برای نگهداری و حفاظت از حیوانات حاضر در قرق لازم است، انجام میدهیم. دور این محدوده ۷۰ هکتاری فنسکشی شده و این منطقه در محلی جانمایی شده که برای زیست گونهها مناسب باشد.
میدان صخره نیز یکی از بخشهای پرطرفدار مجموعه گهرپارک است که معمولاً مورد استقبال مردم قرار میگیرد. لطفاً در خصوص این بخش هم کمی توضیح دهید.
همانطور که اشاره کردید، در گهرپارک بخشی به نام میدان صخره داریم که دقیقاً جلوی در ورودی مجموعه حیاتوحش واقع شده است. این بخش بیشتر به نشخوارکنندگان چهارپا اختصاص دارد که حیوانات منطقه کرمان نیستند. در واقع این بخش برای تأمین نظر بازدیدکنندگانی که به مجموعه میآیند، ایجاد شده است. در این بخش، گوزن قرمز ایرانی، گوزن زرد اروپایی، قوچ، میش، کل، بز، آهو و گونههای مختلف دیگر وجود دارد؛ اما گونههای آن مربوط به منطقه سیرجان و کرمان نیست و از مناطق دیگر آورده شده و گونههای باغوحشی محسوب میشوند.
یکی دیگر از بخشهای مجموعه حیاتوحش گهرپارک، «پارک مزرعه حیوانات» است. در این بخش چه حیواناتی نگهداری میشوند؟
بخش سوم گهرپارک، مزرعه حیوانات است که شامل بخشهای مختلفی میشود. در قسمت هشتضلعی مزرعه، بیشتر حیوانات اهلی نظیر بز، لاما، اسب پونی، آلپاکا و یک نوع گورخر آفریقایی نگهداری میشوند. بازدیدکنندگان میتوانند تمام این حیوانات را مشاهده و از این بخش بازدید کنند. باید توجه داشت که آلپاکا یکی از حیواناتی است که احتمالاً در داخل ایران فقط در گهرپارک وجود دارد و گورخر آفریقایی نیز در ایران یا وجود ندارد یا بسیار محدود در باغوحشها نگهداری میشود. طبیعتاً دیدن این حیوانات برای مردم بسیار جالب است.
در بخش حیوانات درنده، گونههایی از جمله شیر سفید، شیر زرد آفریقایی، ببر بنگال سفید و معمولی، جگوار، گربه سروال (یکی از انواع کمیاب گربه وحشی آفریقایی)، گربه وحشی جنگلی ایران و دونژاد خرس شامل خرس قهوهای و خرس سیاه ایرانی حضور دارند.
در مجموعه گهرپارک، ما همچنین حامی «خرس سیاه بلوچی» هستیم و در حال برنامهریزی با سازمان محیطزیست برای ایجاد مرکزی جهت بازآوری و بازپروری خرسهای سیاه هستیم؛ این مرکز برای خرسهایی طراحی خواهد شد که بهنحوی از طبیعت جدا شدهاند، آسیب دیدهاند و نیاز به درمان دارند، تا پس از درمان و بازآوری، دوباره در دامان طبیعت رها شوند.
در گهرپارک همچنین بخشی وجود دارد که مربوط به نگهداری از چهارپایان بزرگتر است و گونههایی نظیر گاومیش، اسبهای ابلق و شترها در این بخش نگهداری میشوند.
آیا برای ارائه خدمات درمانی تخصصی به گونههای حیوانی حاضر در گهرپارک نیز تمهیداتی اندیشیده شده است؟
بله، به این موضوع توجه داشتهایم. در گهرپارک یک کلینیک دامپزشکی داریم که هدف از ساخت آن کمک به حیوانات منطقه است و خدماترسانی آن محدود به حیوانات مجموعه گهرپارک نیست. این کلینیک امکانات کاملی از جمله دستگاه رادیولوژی، سونوگرافی، دستگاههای آزمایشی مختلف، میکروسکوپ و موارد دیگر را داراست. تمام این تجهیزات بهگونهای طراحی شدهاند که قابل حمل باشند تا در صورت نیاز به درمان حیوانی در طبیعت، بتوانیم مؤثر عمل کنیم و در صورت لزوم، به اداره محیطزیست کرمان نیز کمک کنیم.
به نظر شما، ایجاد چنین فضای حیاتوحشی در گهرپارک، از ایجاد قرق اختصاصی تا ارائه خدمات درمانی به حیوانات، چه مزیتهایی برای محیطزیست منطقه در بر دارد؟
درمان حیاتوحش آسیبدیده و کمک به پیشبرد اهداف آموزشی و تحقیقاتی در حوزه محیطزیست منطقه، از جمله اهداف ایجاد گهرپارک است. آنچه در منطقه قرق انجام میشود نیز بهسبب تکثیر جمعیت و وحشی بودن حیوانها، به افزایش جمعیت گونههای منطقه کمک میکند. وقتی تعداد حیوانات بالا برود، میتوان تعدادی را از قرق خارج و وارد منطقه کرد.
در بخش مزرعه حیوانات، هم آموزش و تحقیقات انجام میشود و هم امکان بازدید مردم و آشنایی بیشتر آنها با حیوانات و طبیعت فراهم شده است. برای تغذیه مناسب حیوانات در منطقه قرق نیز برنامهریزی شده است. قطعاً در برخی فصلها کمکرسانی تغذیهای لازم است و این کار را انجام میدهیم. افزون بر تغذیه و آبرسانی، به مسائلی نظیر واکسیناسیون، چکآپ دائمی و موارد مشابه نیز توجه داریم و هر نوع رسیدگی که حیوانات حاضر در قرق نیاز دارند، مدنظر قرار دادهایم.
برای مردم و دوستداران محیطزیست، شرایط نگهداری و زیست حیوانات در باغوحشها بسیار مهم است و حساسیت ویژهای روی این مسأله دارند. در گهرپارک تا چه حد به ملاحظاتی از این دست توجه شده است؟
استانداردهای گهرپارک کاملاً منطبق با استانداردهای سازمان محیطزیست است؛ البته در مجموعه به صرف رعایت این استانداردها هم کفایت نمیکنیم.
حدود ۴۰۰ هکتار زمین در کنار گهرپارک وجود دارد که اگر سازمان منابع طبیعی این زمین را اختصاص دهد، قصد داریم بزرگترین سافاریپارک کشور را برای نگهداری حیوانات ایجاد کنیم. به این ترتیب، حیوانات فضای بیشتری برای زیست خواهند داشت.
از لحاظ تأمین خوراک، خدمات پزشکی و دیگر موارد، گهرپارک یکی از بهترین مجموعههای کشور را ایجاد کرده و در اختیار دارد. از نظر ارائه مکملها و انجام رسیدگیهای مربوطه نیز همواره دقت نظر لازم در گهرپارک وجود دارد. افزون بر این، فکر میکنم در کشور، کاری که در گهرپارک برای رفتارشناسی و روانشناسی حیوانات میشود، بینظیر باشد. در گهرپارک روانشناس حیوانات نیز داریم. به هر حال، یکسری مشکلات برای حیوانات در قفس ایجاد میشود که اگر به آن رسیدگی نشود، میتواند باعث مشکلات روانی، افسردگی و مسائل بعدی شود.
در گهرپارک به این مسائل اهمیت داده و سعی میکنیم تا جایی که ممکن است این مشکلات را رفع کنیم. برای حیوانات حاضر در مجموعه نیز شرایط مناسب و مبتنی بر اقلیم آنها مهیا کردهایم. انجام پشمچینی و در نظر گرفتن سرمایش و گرمایش مناسب برای حیوانات حاضر در مجموعه مورد توجه قرار میگیرد.