کاهش بیکاری مردان با وجود افزایش مشارکت
روند مشارکت اقتصادی مردان و کاهش نرخ بیکاری
نرخ مشارکت اقتصادی مردان نشان میدهد چه نسبتی از جمعیت در سن کار وارد بازار کار شدهاند؛ یعنی یا شاغلاند یا در جستوجوی شغل هستند. این شاخص یکی از مهمترین معیارها برای سنجش پویایی بازار کار به شمار میرود.
بررسی دادههای بیش از یک دهه اخیر نشان میدهد نرخ مشارکت اقتصادی مردان با وجود نوسانات، در سطح نسبتاً بالای ۶۸ درصد تثبیت شده است. این موضوع حاکی از آن است که بخش عمده مردان در سن کار فعالانه در بازار حضور دارند و ظرفیت انسانی اقتصاد ایران همچنان پرقدرت است.
در کنار این شاخص، نرخ بیکاری مردان نیز روندی کاهشی داشته است. در سال ۱۳۹۲ نرخ بیکاری حدود ۸.۸ درصد بود و در سالهای بعد به سطح بالاتر از ۱۰ درصد هم رسید. اما طی سالهای اخیر، مسیر بازار کار تغییر کرده و نرخ بیکاری با روندی پایدار کاهش یافته است؛ بهگونهای که در بهار ۱۴۰۴ به ۶ درصد رسیده است. این روند دو پیام روشن دارد: اول اینکه سیاستهای دولت برای حمایت از تولید و اشتغالزایی مؤثر بوده است و دوم اینکه با وجود افزایش جمعیت فعال در بازار کار، فرصتهای شغلی جدید توانستهاند نیازهای بیشتری را پاسخ دهند. کاهش نرخ بیکاری در کنار ثبات نرخ مشارکت به معنای ایجاد مشاغل پایدار و باکیفیت است؛ دستاوردی که در تقویت معیشت خانوارها نقش مستقیم دارد.
ایجاد فرصتهای شغلی جدید یکی از مأموریتهای اصلی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. تعهد این وزارتخانه برای سالجاری ایجاد ۶۰ هزار شغل بوده است. اما عملکرد واقعی از این تعهد فراتر رفته و تا کنون بیش از ۷۰ هزار و ۵۰۰ شغل جدید ایجاد شده است. عبور از سطح تعهدشده بیانگر آن است که برنامههای اشتغالزایی دولت نهتنها روی کاغذ باقی نمانده، بلکه در عمل توانستهاند نتایج ملموسی برای جوانان و جویندگان کار داشته باشند. این دستاورد نشان میدهد که سیاستهای حمایتی در حوزه تأمین مالی بنگاههای کوچک و متوسط، طرحهای اشتغال روستایی و همچنین برنامههای توسعه صنایع، اثر مثبت بر بازار کار گذاشته است. ایجاد شغل جدید علاوه بر کاهش نرخ بیکاری، اثرات گستردهتری نیز دارد. افزایش اشتغال به معنای افزایش درآمد خانوارها، کاهش آسیبهای اجتماعی، تقویت امنیت روانی جامعه و در نهایت افزایش سطح رفاه عمومی است.
پیامدهای مثبت بر اقتصاد کشور
با کاهش بیکاری، اقتصاد از فشارهای ناشی از بیکاری گسترده رها میشود و شرایط برای رشد پایدار فراهم میشود.
وقتی وعدههای دولت در زمینه ایجاد شغل عملی میشود، اعتماد مردم به سیاستهای اقتصادی تقویت میشود. اشتغال پایدار به معنای فعال شدن ظرفیتهای تولیدی کشور است که نتیجه آن افزایش تولید ملی خواهد بود. ورود بیشتر افراد به بازار کار همراه با آموزش و تجربه، سطح مهارتها و بهرهوری را در اقتصاد ارتقا میدهد. بازار کار ایران طی یک دهه اخیر مسیر دشواری را پشت سر گذاشته است. با این حال، آمارهای جدید نشان میدهد نرخ مشارکت مردان در سطح بالا باقی مانده و نرخ بیکاری به کمترین سطح یک دهه اخیر یعنی ۶ درصد رسیده است. در کنار این دستاورد، عملکرد وزارت کار در ایجاد بیش از ۷۰ هزار شغل جدید، فراتر از تعهد اعلامشده، نویدبخش ادامه روند مثبت در بازار کار است. این نتایج بیانگر آن است که سیاستهای دولت در حمایت از اشتغال و تولید توانستهاند بهطور ملموس اثرگذار باشند و آینده بازار کار کشور را امیدوارکنندهتر سازند.