مشارکت پایین در بازار کار
1- نرخ مشارکت اقتصادی یکی از شاخصهای مهم بازار کار است که میزان فعالیت اقتصادی جامعه را نشان میدهد. این شاخص در واقع به معنای نسبت جمعیت شاغل و جمعیت در جستوجوی کار به کل افراد در سن کار (بالای 15 سال) است. کارشناسان یکی از مهمترین نقاط ضعف اقتصاد ایران را در دهههای اخیر نرخ مشارکت اقتصادی کم میدانند. مطابق آخرین آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نرخ مشارکت اقتصادی کشور برابر با 41.2 درصد بوده است. به عبارت دیگر میتوان گفت از هر هزار نفر فرد بالای 15 سال در کشور، 412 نفر شاغل در جستوجوی شغل به سر میبرند و 588 نفر دیگر هیچ مشارکتی در بازار کار ندارند. موضوعی که میتواند به دلیل دستمزدهای پایین، پویا نبودن بازار کار، تمایل افراد به تحصیل و دلایل دیگر باشد.
2- آمارهای بانک جهانی در سال 2024 نشان میدهد نرخ مشارکت اقتصادی ایران پایینتر از بسیاری کشورهای دیگر قرار داشته است. مطابق آمارهای سازمان جهانی کار میانگین جهانی این نرخ در سال 2024 حدود 61 درصد بوده است.
این در حالی است که طبق آمار بانک جهانی نرخ مشارکت اقتصادی ایران در این سال برابر با 40.2 درصد ثبت شده است. این در حالی است که میزان مشارکت اقتصادی در امارات به 77.7 درصد، در اندونزی به 67 درصد، در چین به 65.4 درصد و در ترکیه به 53.7 درصد میرسد.
3- مطابق آخرین آمارهای بانک جهانی مربوط به سال 2023، نرخ مشارکت اقتصادی زنان ایران برابر با 14.2 درصد بوده است. به عبارت دیگر از هر هزار زن ایرانی تنها 142 نفر شاغل یا در جستوجوی کار بودهاند. این در حالی است که میانگین جهانی این شاخص حدود 49 درصد است. همچنین مطابق آمارها بسیاری از کشورهای منطقه نیز وضعیت بهتری در این شاخص نسبت به ایران داشتهاند. به طوری که نرخ مشارکت اقتصادی زنان در امارات به 54.5 درصد، در اندونزی به 53.4 درصد، در ترکیه به 35.8 درصد و در عربستان سعودی به 34.6 درصد میرسد. در این شرایط دولت چهاردهم برای پویا کردن بازار کار راه دشواری پیش رو دارد.