افت و خیز رفاه ایرانیان در دهه گذشته
1- یکی از مهمترین شاخصهای ارزیابی رفاه در یک جامعه بررسی تغییرات درآمد سرانه است. خالص درآمد ملی سرانه به بیان ساده ارزش کل درآمد کسب شده توسط مردم یا سهم هر فرد از ثروت کشور را نشان میدهد. مطابق ارقام مرکز آمار ایران، خالص درآمد ملی سرانه در سال 1403 برابر با 243 میلیون و 600 هزار تومان بوده است. به عبارت دیگر در سال گذشته هر ایرانی به طور متوسط 20 میلیون و 300 هزار تومان در ماه درآمد داشته است. مقایسه این شاخص با سالهای قبل بدون احتساب تورم و با تبدیل شاخص به قیمتهای ثابت سال 1400 نشان میدهد که از ابتدای دهه 1390، بیشترین درآمد ملی سرانه ایرانیان در سال 1390 و برابر با بیش از 110 میلیون تومان در سال بوده است. همچنین خالص درآمد ملی سرانه که در سال 1400 برابر با 90 میلیون و 300 هزار تومان بوده است، در سالهای 1401 و 1402 رو به کاهش رفته است. به عبارت دیگر رشد خالص درآمد ملی سرانه به قیمت ثابت نشان میدهد که این شاخص در این دو سال منفی بوده است.
2- با این حال با روی کار آمدن دولت چهاردهم، خالص درآمد ملی سرانه به رشد مثبت 0.5 درصدی رسید. رشدی که گرچه اندک است اما نشان میدهد پس از دو سال رفاه ایرانیان افزایش نسبی داشته است. با این حال رشد پایدار درآمد سرانه نیازمند افزایش بهرهوری نیروی کار، گسترش سرمایهگذاری داخلی و خارجی، و توسعه بخشهای مولد مانند صنعت، کشاورزی و خدمات دانشبنیان است. همچنین کنترل تورم و ثبات در سیاستهای ارزی و مالی از مهمترین پیششرطهای بهبود سطح رفاه محسوب میشود. بنابراین دولت چهاردهم مسیری دشوار اما تعیینکننده پیش رو دارد. از یک سو باید با مهار تورم و ایجاد ثبات اقتصادی، اعتماد عمومی را بازسازی کند و از سوی دیگر با سیاستهای تشویقی برای سرمایهگذاری و حمایت از تولید، زمینه افزایش پایدار خالص درآمد ملی سرانه را فراهم آورد.