افول تدریجی کشاورزی در 4 دهه

1-  بخش کشاورزی یکی از سه رکن تولید هر کشور محسوب می‌شود. فعالیت‌های کشاورزی بخش بزرگی از نیروی کار بویژه در روستاها را به خود اختصاص می‌دهند و در تأمین امنیت غذایی کشور نیز نقش ویژه‌ای دارند.  مطابق آمارهای مرکز آمار ایران، در سال 1403، 6.5 درصد از کل محصول ناخالص داخلی کشور در بخش کشاورزی تولید شده است. با این حال آمارها نشان می‌دهد در دهه‌های اخیر به تدریج جایگاه این بخش در اقتصاد کشور با افت قابل ملاحظه‌ای مواجه شده است.

 

2-  مطابق آمارها؛ متوسط ارزش افزوده تولیدشده در بخش کشاورزی در طی بازه 10 ساله 1394 تا 1403 به میزان 29 درصد رشد کرده است. این در حالی که این نرخ در سال‌های 1364 تا 1373 برابر با 64.6 درصد، در سال‌های 1374 تا 1383 برابر با 41.8 درصد و در سال‌های 1384 تا 1393 برابر با 32.9 درصد بوده است. این ارقام روند تدریجی افول بخش کشاورزی کشور در چهار دهه اخیر را نشان می‌دهند.  گفته می‌شود یکی از دلایل مهم رکود بخش کشاورزی، خشکسالی‌های پی در پی در سال‌های اخیر است. خشکسالی‌هایی که سطح بارندگی‌ها را به میزان چشمگیری کاهش داده و کشاورزان را برای تأمین آب با مشکل مواجه کرده است.

 

3-  افول بخش کشاورزی در سال 1400 به نقطه‌ای رسید که رشد این بخش در سال 1400 برابر با منفی 10.8 درصد ثبت شد. عددی که حاکی از رقم خوردن یکی از بدترین دوره‌های زمانی برای این بخش مهم اقتصاد کشور بود. رشد منفی کشاورزی تا سال 1402 ادامه یافت و تا روی کار آمدن دولت چهاردهم برقرار بود، با این حال در سال 1403، پس از سه سال رشد این بخش مثبت شد.
 اکنون در نتیجه چند دهه خشکسالی و مدیریت ناکارآمد منابع آبی، دولت چهاردهم مسیر سختی را برای حفظ بخش کشاورزی کشور پیش روی خود دارد.

ویژه نامه ماترک
 - شماره  - ۰۳ شهریور ۱۴۰۴