طه‌حسین فراهانی |   روزنامه‌نگار

در ۲۳ فوریه ۲۰۲۴، ماریو بارگاس یوسا با انتشار کتاب «سکوتم را به شما تقدیم می‌کنم» به‌طور رسمی اعلام کرد که این اثر آخرین رمان او خواهد بود و با انتشار آن از دنیای ادبیات داستانی خداحافظی می‌کند. این تصمیم، دو سال پیش از درگذشت نویسنده، پایانی باشکوه و آگاهانه بر یکی از مهم‌ترین کارنامه‌های ادبیات معاصر اسپانیایی‌زبان بود.
رمان «سکوتم را به شما تقدیم می‌کنم»، آخرین اثر داستانی ماریو بارگاس یوسا، بازتاب گسترده‌ای در محافل ادبی و فرهنگی آمریکای لاتین و جهان داشت و دو ترجمه از آن هم به زبان فارسی منتشر شده است. نشر لگا این کتاب را با ترجمه مجدالدین ارسنجانی منتشر کرده و نشر برج هم یک ماه پیش از درگذشت یوسا در 24 فروردین امسال، آن را با ترجمه سعید متین منتشر کرد.
«سکوتم را به شما تقدیم می‌کنم» داستان زندگی مردی به نام تُنیو آسپیلکوئتا را روایت می‌کند: سفری عاطفی و فرهنگی به قلب موسیقی سنتی پرو، بویژه موسیقی کریویو و آفرو-پرویی. بارگاس یوسا در این اثر با نگاهی عمیق و نوستالژیک، نقش موسیقی را در شکل‌گیری هویت فردی و ملی کاویده و به این پرسش اساسی پرداخته که چگونه هنر می‌تواند پلی میان طبقات، قومیت‌ها و زبان‌های گوناگون یک ملت باشد. شخصیت اصلی رمان، مردی است که تمام زندگی‌اش را وقف آرزوی وحدت پرو از طریق موسیقی می‌کند؛ آرزویی که در جهان پرآشوب و چندپاره امروزی، همچون رویایی شاعرانه و در عین حال دور از دسترس جلوه می‌کند.
این رمان تا حدی از زندگی و هنر سسلیا بارراسا، خواننده محبوب موسیقی کریویو، الهام گرفته است؛ زنی که صدایش، به گفته بسیاری، جان تازه‌ای به موسیقی سنتی پرو بخشیده است. به گزارش Infobae، صدای او یکی از منابع الهام اصلی برای نگارش این اثر بوده است و بارگاس یوسا در سال‌های پایانی عمر خود، با شور و شوق خاصی از او یاد می‌کرد.
«سکوتم را به شما تقدیم می‌کنم» نه‌تنها روایتی از عشق و موسیقی، بلکه بیانیه‌ای شخصی و فرهنگی است؛ وداعی با ادبیات، با صداهای ملت، و با رویای وحدتی که بارگاس یوسا همواره در پی آن بود.
بارگاس یوسا در این اثر از روایت چندلایه بهره می‌برد، جایی که صدای راوی با نغمه‌های موسیقی و تاریخ شفاهی درهم‌ می‌آمیزد. او از فلش‌بک‌ها و تغییرات زمانی بهره می‌گیرد تا به شکلی موزون، سیر تحول شخصیت تُنیو آسپیلکوئتا را بازنمایی کند. زبان روایت در عین دقت و جزئی‌نگری، به‌گونه‌ای موزون و موسیقایی است که با موضوع کتاب هماهنگ شده و خواننده را به تجربه‌ای حسی و زیباشناختی دعوت می‌کند. بارگاس یوسا با تمرکز بر موسیقی سنتی و آفرو-پرویی، توجه خواننده را به میراث فرهنگی سرکوب‌شده و نادیده‌گرفته‌شده قشرهایی جلب می‌کند که در تاریخ رسمی کمتر دیده شده‌اند. در جهانی که همواره سیاست در مرکز گفت‌وگوها بوده، او این بار موسیقی را به‌عنوان زبان وحدت و تسکین معرفی می‌کند؛ زبانی که مرزهای قومی، اجتماعی و سیاسی را درمی‌نوردد. از این نظر، رمان نه‌تنها یک اثر ادبی، بلکه یک بیانیه فرهنگی و اجتماعی نیز هست. صدایی برای کسانی که معمولاً شنیده نمی‌شوند؛ همان‌گونه که موسیقی کریویو قرن‌ها زبان بی‌صدای مردم حاشیه‌نشین بوده است.
«سکوتم را به شما تقدیم می‌کنم» را می‌توان نه‌فقط نقطه پایان یک مسیر ادبی، بلکه نقطه اوج آن دانست؛ اثری که با نگاهی لطیف، از خشونت سیاست به نرمی فرهنگ پناه می‌برد و صداهایی را در دل سکوت به گوش می‌رساند. وداعی درخشان از نویسنده‌ای که تا پایان، دغدغه آزادی، انسان و وطن را در دل داشت.

سکوتم را به شما تقدیم می‌کنم

 نویسنده‌: ماریو بارگاس یوسا
  ترجمۀ: سعید متین
  انتشارات: برج
  تعداد صفحه: ۲۶۴ صفحه
  قیمت: ۲۶۵ هزار تومان