حجت‌الاسلام دکتر رسول جعفریان

استاد تاریخ دانشگاه تهران و عضو فرهنگستان علوم

 آیت‌الله محمد واعظ‌زاده خراسانی به ‌تمام‌ معنا، مصداق نوعی وحدت‌ رویه میان علوم دینی و انسانی در حوزه و دانشگاه بود. هم درس حوزه را بخوبی خوانده و درک کرده بود و هم با روش‌های جدید دانشگاهی آشنایی داشت. به‌ همین ‌دلیل در فضای علمی بعد از انقلاب، توانست به یک عنصر مؤثر تبدیل شود. آقای واعظ‌زاده اهل ‌اندیشه و تفکر بود و می‌کوشید این تفکر را در جامعه ایرانی و همراه با انقلاب، در یک تصویر درست و معقول به مردم عرضه کند. به ‌هر روی فکر می‌کنم اگر وحدت حوزه و دانشگاه معنایی داشته باشد و این بیشتر در علوم دینی مشترک میان این دو مرکز تلقی شود، آقای واعظ‌زاده چهره شاخص آن خواهد بود.
شاید بشود گفت آقای واعظ‌زاده تنها ‌یا از معدود کسانی در ایران بود که به‌درستی با معنای تقریب و لوازم آن آشنا بود. در ایران، افراد بسیاری از تقریب سخن می‌گویند که در واقع، نه معنای محصَّلی از آن در ذهن دارند و نه لوازم و تبعات واقعی آن را می‌دانند. بسیاری از روی ملاحظات خاص سیاسی در این ‌باره مطالبی گفتند و به‌صورت یک وظیفه روزمره از آن سخن می‌گویند. اما آقای واعظ‌زاده در کنار همه کارهای علمی خود، در این زمینه فردی خلاق، مبتکر و فعال بود. این را هم باید اضافه کرد که ایشان در این زمینه، عنصری ذهنی نبود؛ بلکه مرد عمل هم بود و طی سال‌های متمادی که ریاست تقریب را داشت، کارهای جدی کرد.