گفت‌وگو با معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهور در دولت سیزدهم

برای شروع، اگر قبل از دوره ریاست جمهوری، سابقه همکاری و آشنایی با شهید آیت‌الله رئیسی داشتید برای‌مان بگویید.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ. سابقه آشنایی ما دورادور بود. با خانواده محترم ایشان رفت و آمد خانوادگی داشتیم، اما سابقه کاری به آن شکل نبوده و شاید ارتباطی که ایشان با پدر و همسر خواهر من داشتند که ارتباط بسیار صمیمی و دوستانه‌ای بود، بیشتر آشنایی از این طریق بوده و ارتباط کاری نبوده است. ارتباط کاری به صورت مستقیم در هیئت دولت و بعد از مسئولیت معاونت امور زنان شکل گرفته بود.
با توجه به همکاری شما در تدوین سند تحول در بخش زنان و تأکید ایشان بر خانواده‌محوری، بفرمایید چگونه این رویکرد در قوانین، لوایح و دستورالعمل‌ها تجلی یافته است؟
نزدیک به سه سال در خدمت ایشان بودم. البته از آثار زحمات ایشان در آستان قدس در زمانی که عهده‌دار بخشی از کارهای مدرسه رضوی _ بخش بانوان _ بودم، بهره‌مند شدم. با وجود تمام مخالفت‌هایی که با تأسیس این بخش وجود داشت، این حرکت را انجام دادند و بحمدالله حرکت خوب و مثمر ثمری را پایه‌ریزی کردند، اما در زمینه زنان، نگاه ایشان به زنان و خانواده نگاه شخصی است که در سند تحول آمده است. می‌شود گفت اولین دوستی است که قبل از شروع به کار سندی برای کارش دارد و به صورت منسجم برای بخش‌های مختلف برنامه‌ریزی دارد. ایشان مسائل زنان و خانواده و جمعیت را در دو بخش مورد توجه قرار دادند.
من در تدوین سند تحول در بخش زنان همکاری داشتم که قبل از پذیرش مسئولیت بود. بعد هم ایشان در اجرا شدن آن اهتمام جدی داشتند و خانواده محوری به‌عنوان یکی از چهار رکنی که دولت بر آن استوار است، در همه قوانین، لوایح و دستورالعمل‌ها و آئین نامه‌ها مورد توجه قرار گرفت. در زمینه معاونت زنان این پشتیبانی‌ها به‌گونه‌ای دیده شد که شاهد هستیم که برخی از کارهایی که نو هست و در واقع مبدا آنها ایشان است، برای اولین بار برای زنان اجرا شده و در این دولت صورت گرفته‌اند. از جمله ارتقای پست مشاورین بانوان برای اولین بار در سطح هم‌تراز معاون وزیر یا مدیر کل انجام گرفت، در حالی که در سال ۹۲ این پست‌ها از بانوان گرفته شده بودند.
با توجه به برگزاری اولین جلسه ستاد ملی زنان و خانواده و تأکید شهید آیت‌الله رئیسی بر بازآرایی ساختار بانوان در ادارات، چگونه این تغییرات برای اولین‌بار اجرا شد و نگاه ایشان به این مفهوم چه بود؟
این اهتمام جدی ایشان بود که در اولین جلسه‌ای که در ستاد‌ ملی زنان و خانواده داشتیم، بحث بازآرایی ساختار بانوان در ادارات مطرح شد که اختصاص پست، پست هم‌تراز و اینکه با مشاورین در شوراهای ادارات و شوراهای عالی وزارتخانه‌ها مشارکت کنند و باید صاحب رأی باشند و در بخش‌هایی که مرتبط با خانواده است، حق داشته باشند و بتوانند نظر آخر و نظر صائب را جاری کنند. اینها چیزهایی بودند که برای اولین‌بار انجام می‌گرفت. خود آقای رئیس جمهور معتقد بودند که این چیز خیلی کمی و قدم اول است. یعنی وقتی در ستاد مطرح شد که بازآرایی انجام شود، ایشان گفتند این که چیزی نیست. مفهوم بازآرایی خیلی بالاتر از اینهاست و سعی کنید در جلسات بعدی کار وسیع‌تری را انجام بدهید.
این نگاه مدیریتی که نقطه‌گذاری‌ و هدف‌گذاری‌های ایشان بسیار بلند بود و معمولاً به سطح پایین اکتفا نمی‌کردند، در ساختار مجموعه شما هم وجود داشت؟
بله. این را گام اول می‌دانستند و گام‌های دیگری هم با اهتمام ایشان برداشته شدند و در همه شوراهای عالی وزارتخانه‌های مختلف و شوراهای عالی تصمیم‌گیری، زنان نخبه و متخصص را منصوب کردند. در استان‌ها و سفرهای استانی شاهد هستیم که برای اولین بار بخشی از اعتبارات به زن و خانواده اختصاص پیدا می‌کند و برای پیشگیری از آسیب‌هایی که متوجه خانواده است و برای توانمندسازی زنان و به صورت ویژه زنان سرپرست خانوار برنامه‌هایی را داشتند.
مردم به شهید آیت‌الله رئیسی لقب «سید محرومان» داده بودند، با توجه به اینکه زنان زیادی به‌عنوان سرپرست خانوار در مناطق محروم کشور زندگی می‌کنند و از مجموعه حاکمیت انتظار حمایت و پشتیبانی دارند، به نظر شما حمایت‌هایی که ایشان برای زنان سرپرست خانوار و زنانی که در مناطق محروم و دورافتاده مدنظر داشتند، چقدر محقق شد؟
شاید اگر به شعارهای انتخاباتی ایشان مراجعه کنید، کمتر در مورد زنان شعار داده باشند، ولی در عمل حقیقتاً تلاش کردند که وضعیت زنان بهبود پیدا کند. یکی از مواردی که در زمان انتخابات از ایشان سئوال شد، مسئله زنان سرپرست خانوار بود. می‌شود گفت تنها شعاری که در زمینه زنان، خیلی محکم مطرح کردند، بحث این بود که باید وضع زنان سرپرست خانوار بهبود پیدا کند و باید برای توانمندسازی اینها تلاش شود که بحمدالله در ظرف دو سال و نیم چند حرکت خوب برای زنان سرپرست خانوار انجام گرفت. اولین مطلب توانمندی زنان سرپرست خانوار از طریق طرحی بود که در معاونت تدوین و در ۲۹ استان انجام شد و ان‌شاءالله امسال در دو استان دیگر هم اجرا خواهد شد که مقدمات آن انجام شده است. این دو استان به دلایلی به تأخیر افتاد. ولی در ۲۹ استان طرح کسب و کار پایدار خانواده محور با حمایت از زنان سرپرست خانوار انجام گرفت و از کارآفرینانی حمایت شد که بتوانند تعدادی از خانم‌های سرپرست خانوار را تحت پوشش قرار بدهند و چهارسال با آنها همراه باشند و کار آنها را به پایداری برسانند و از مواد اولیه ،آموزش تا رساندن به بازار را عهده‌دار بشوند.
کار دیگری که برای زنان انجام شد، بحث بازارچه‌ها بود. در صحبت‌های ایشان در سفرهای استانی هم مکرر شنیدیم که بازارچه‌هایی برای خانم‌ها را ذکر می‌کردند تا در آنجا صنایع دستی و محصولات کسانی که در خانه مشغول کار و سرپرست خانوار هستند، عرضه شود. برای ایجاد بازارچه‌های مخصوص خانم‌های سرپرست خانوار و خانم‌هایی که در صنایع دستی فعال هستند، بودجه‌هایی تصویب شدند.
در کشور ما با توجه به فرهنگ ایرانی اسلامی‌ای که داریم، خانواده نهاد تعیین کننده در جامعه است و از خانواده است که زنان و مردان موفق بیرون می‌آیند و می‌توانند جامعه را به حرکت در بیاورند و بسازند و در مسیر توسعه و پیشرفت قرار بدهند، البته  با این تفاوت که مفهوم توسعه در کشور ما با مفهوم غربی آن متفاوت است. لطفا توضیح دهید نگاه دولت شهید بزرگوار شهید آیت‌الله رئیسی به نهاد خانواده چگونه بوده و در مورد تکریم خانواده و این نهاد مقدس چه توصیه‌ها و دستوراتی را صادر کرده‌اند؟
بحث «خانواده محوری» یکی از ارکان دولت مردمی است و همه امور باید با نگاه به حفظ خانواده و ارتقای آن و ایجاد زمینه به‌منظور تشکیل خانواده برای جوانان باشد. در بسیاری از برنامه‌هایی که در شورای‌عالی جوانان مطرح شدند، تلاش ‌شد زمینه‌های تشکیل خانواده فراهم بشود، لذا ایشان دستور دادند خوابگاه‌های متاهلی ساخته شوند. استفاده از امکانات دولتی و سالن‌ها و مراکزی که می‌توانست برای ازدواج تسهیلاتی را فراهم کند، از مواردی بود که ایشان به صورت مستقیم ورود می‌کردند و می‌خواستند که سریع انجام بشود و یا اگر تسهیلات ازدواج بود سریع‌تر پرداخت شوند. پیش از این جوانان چند سال در نوبت بودند تا این تسهیلات پرداخت شود. یا مواردی که ایشان پشتیبانی کردند و ما توانستیم برای متولدین دهه ۶۰ روستایی که سن تجرد در آنها بالا رفته بود، با هماهنگی چند نهاد، تسهیلات ویژه‌ای را فراتر از تسهیلات عادی ازدواج فراهم کنیم. از جمله تسهیلات اشتغال، جهیزیه و تسهیل فوق العاده‌ای برای ازدواج که روی هم ۵۰۰ میلیون می‌شد و بحمدالله این کار با هماهنگی دستگاه‌ها انجام و اجرا شد.
با توجه به برنامه‌هایی که برای آسیب‌زدایی از خانواده مطرح شده‌اند، مانند برنامه نوهمسران که در چند استان پیاده می‌شود، این برنامه‌ها چگونه به پیشگیری از طلاق و حمایت از زوجین کمک می‌کند؟
همین‌طور برنامه‌هایی که برای آسیب‌زدایی از خانواده مطرح شدند. شاید در همان ماه‌های اول بود که در سفری که ایشان به ایلام داشتند و مسئله زیاد شدن طلاق مطرح شد، بلافاصله به معاونت دستور دادند که برنامه‌ای برای پیشگیری از این آسیب و گسترش آن تنظیم شود که برنامه نو همسران را تدوین کردیم و در حال حاضر در چند استان پیاده می‌شود و مشاورین همراه خانواده مثل پزشک همراه خانواده تعیین می‌شود. این خدمت در سال اول برای همه و از سال دوم تا سال پنجم برای دهک‌های ۱ تا ۷ رایگان است. این حرکت خیلی خوبی بود برای اینکه زوجین بتوانند از روز اولی که عقد ازدواجشان بسته می‌شود، مشاوری را در کنار خودشان داشته باشند، آموزش‌های لازم را ببینند و مهارت‌هایی را که در زندگی لازم دارند، از آن مشاور بیاموزند.
معمولاً عدم تفاهم‌ و بالا و پائین شدن‌ها در سه چهار سال اول زندگی بیشتر به چشم می‌آید، با توجه به این نکته چه مزایایی برای مشاوره پیشگیرانه نسبت به مشاوره‌های پس از بروز مشکلات در زندگی زناشویی وجود دارد؟
هدف از این طرح این بود که قبل از اینکه مشکل به وجود بیاید، مشاوره صورت بگیرد. در حال حاضر اکثر مشاوره‌ها یا در قوه قضائیه است یا وقتی که مشکل ایجاد می‌شود به بهزیستی یا نیروی انتظامی مراجعه می‌کنند، ولی این سبک مشاوره، مشاوره پیشگیرانه است و قبل از اینکه اختلافی پیش بیاید و به جایی برسد که دیگر شاید راه درمان نداشته باشد یا درمانش خیلی سخت باشد، انجام می‌شود که قطعاً بهتر و مؤثرتر از درمان است. لذا این حرکت خیلی خوبی بود که با پشتیبانی و دستور ایشان انجام گرفت.
چگونه اقدامات اخیر دولت در حمایت از بیمه زنان خانه‌دار و ایجاد مهدکودک‌ها در ادارات توانسته است به بهبود وضعیت زنان شاغل و خانه‌دار کمک کند؟
همین طور بیمه زنان خانه‌دار یکی دیگر از مسائل است. بیمه در این دولت عملیاتی و از زنان روستایی شروع شد و زنان روستایی دارای سه فرزند بیمه اجتماعی شدند و هنوز هم ثبت‌نام ادامه دارد و بودجه به آن اختصاص داده شده است. اینها اقداماتی بودند که برای حمایت از خانواده و حمایت از زنان خانه‌دار و حمایت از زنان شاغل در راستای اینکه بتوانند به خانواده‌شان برسند، انجام گرفت. در حمایت از مهد کودک‌ها، ریاست محترم جمهور مکرراً دستور ‌دادند که حتماً باید در ادارات مهد کودک برپا بشود، چون یکی از لوازمی است که خانم‌ها بتوانند با آرامش کار کنند و فرزندانشان در نزدیکی آنها باشند. حتی در جاهایی که در حال حاضر امکانش را ندارند، در حد اتاق مادر _ کودک تدارک ببینند.
با توجه به اقدامات دولت در زمینه تسهیل دورکاری، شناور بودن ساعات کاری و بیمه‌های جدید برای زنان و کودکان، چه تاثیراتی در بهبود تعادل کار و زندگی زنان شاغل مشاهده شده و چه چالش‌هایی در اجرای این سیاست‌ها وجود داشته است؟
بعد از کرونا ما مجوز بحث دورکاری را از آقای رئیسی گرفتیم که خانم‌ها بتوانند تا مدتی دورکاری کنند. البته این هم به مدیران بستگی داشت که چه مقدار همراهی و همکاری کنند، اما توصیه ایشان دائماً این بود که این تسهیلات را فراهم کنیم. یا شناور بودن ساعات صبح با توجه به تغییرات ساعاتی که صورت گرفت، برای تسهیل امور خانواده تأکید و مصوب کردند که این شناوری وجود داشته باشد تا مادران بتوانند بهتر به فرزندان خود برسند.
بیمه‌هایی که در این دو سه سال برای پشتیبانی از خانواده مقرر شدند، بی‌نظیرند. بیمه زنان باردار تا پایان دوره شیردهی، بیمه کودکان تا ۷ سالگی و سبدهای غذایی که برای زنان باردار و زنان شیرده مناطق محروم در نظر گرفته شد. اینها چیزهایی هستند که قبلا سابقه نداشتند. یا بیمه ناباروری برای تحکیم خانواده و جمعیت. بیمه ابتدا به صورت ۹۰ درصد بود و بعد به صورت ۱۰۰ درصد درآمد. حتی اگر بیمارستان‌های خصوصی هم این بیمه را نپذیرند، مجوز درمان ناباروری‌شان لغو می‌شود. یعنی این مسئله تا این حد جدی پیش رفت.
این بخش قانون‌ها و آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌هایی بودند که در این دولت اجرا شدند و بخش‌هایی که بعضی از آنها جدیدالتاسیس بودند، یعنی قانون‌هایی مثل جمعیت تازه مصوب شده بودند. بعضی از قانون‌هایی هم که قبلاً وجود داشتند و روی کاغذ بودند، تأکید ایشان این بود که می‌خواهیم قانون‌ها را به میدان بیاوریم و تعبیر ایشان این بود که مردم علی‌الارض آثار این قوانین و مصوبات را ببینند.
اتفاقاتی که شما به‌صورت تیتروار ذکر می‌کنید و تحقق یافته‌اند، نباید به‌سادگی از کنارشان گذشت. این دستاوردها که به‌ویژه در حوزه بانوان صورت گرفته‌اند، قطعاً به‌سادگی به دست نیامده‌اند. مردم، به‌ویژه بانوان، حتماً این تغییرات را لمس کرده‌اند. قطعا در این مسیر، سنگ‌اندازی‌ها، تنگ‌نظری‌ها، و موانع متعددی وجود داشت که به‌تدریج برداشته شدند. لطفاً کمی در مورد شیوه مدیریت شهید بگویید.  
بسیاری از موضوعاتی که می‌شنویم که انجام شده‌اند یا دارند انجام می‌شوند یا به مرحله اجرا رسیده‌اند، مراحل زیادی را طی کرده‌اند. گذراندن اینها از کمیسیون‌های مختلف و مخالفت‌هایی که می‌شود. بحث نو‌همسران و پیشگیری از طلاق یک سال و نیم در کمیسیون‌های مختلف رفت و برگشت داشت. تأکید ایشان دائماً این بود که نگذارید کار به تأخیر بیفتد. تعبیری داشتند و می‌گفتند برای اینکه کار متوقف شود، بهترین راه این است که آن را به کارشناس بدهید. چون کار در دست کارشناسان مختلف می‌چرخد. یکی می‌گوید می‌شود، یکی می‌گوید نمی‌شود. یکی هزینه را بالا می‌برد، یکی پایین می‌آورد و به اسم کارشناسی کار را نگه می‌دارند.
سنگ‌اندازی‌ها در این مسیر، از رده‌های بالا در مدیران میانی و رده‌های پایین‌تر و در رده‌های کارشناسی وجود داشته است. برای کسی که دغدغه‌مند است و می‌خواهد برای زنان کشور، زنان سرپرست خانوار، و زنان مناطق محروم کاری کند، این مقاومت‌ها باعث آزردگی و دلگیری می‌شود. از این موارد نمونه‌ای دارید؟
بله، رهبر معظم انقلاب به آزردگی‌ها و طعن‌ها و گوشه کنایه‌هایی که به ایشان زده می‌شد، اشاره کردند. بخشی از آزردگی‌ها مربوط به کارهایی بود که می‌خواستند خیلی سریع پیش برود و به نتیجه برسد و نمی‌شد. یادم هست برای همین برنامه دهه شصتی‌ها چندین بارنوشته دادند و تأکید کردند و دستور ایشان می‌رفت و در جاهای مختلف مانع ایجاد می‌کردند و به بهانه‌های مختلف اجازه نمی‌دادند که به نتیجه برسد. گاهی اوقات این آزردگی‌ها به طعن‌هایی برمی‌گشت که واقعیت نداشت. خیلی وقت‌ها ایشان یک چیزهایی را به شوخی برگزار می‌کردند، ولی در جلسه هیئت دولت گاهی کاملاً احساس می‌کردیم که از یک چیزهایی به‌شدت آزرده هستند.
ایشان اهل این نبودند که هوای این طیف یا آن طیف را داشته باشند. به همه به‌عنوان رئیس‌جمهور ایران، به‌طور یکسان نگاه می‌کردند و همه را زیر چتر خودشان داشتند. اما برخی از افراد حرف‌هایی می‌زدند و طعن و کنایه‌هایی می‌زدند که آزاردهنده بود و نسبت‌های نادرستی به ایشان می‌دادند.
ایشان حقیقتاً سعی می‌کردند با همه طیف‌ها، گروه‌ها و جناح‌های فکری مراودات خوبی داشته باشند، پذیرای آنها باشند و حرف‌هایشان را بشنوند. دیدیم که در نماز بر پیکر ایشان از همه طیف‌ها آمده بودند. حقیقتاً همه قبول داشتند که ایشان بسیار بااخلاق بودند و با روش بسیار عادلانه‌ای با آنها رفتار کرده بودند. اما بی‌عدالتی و بی‌انصافی در دشمنان و حتی در کسانی که دوست بودند و فریب شایعات دشمن را می‌خوردند، فراوان بود و این مسئله، ایشان را آزرده می‌کرد.
ممکن است برای این مورد مثالی بزنید؟
ایشان یکی از کسانی بودند که به‌شدت نسبت به فساد حساس بودند و در برابر فساد می‌ایستادند. بسیاری از موارد از قبل انجام شده بود و ایشان یا وزرای ایشان آن ها را کشف کردند و در مقابلش ایستادند و نمی‌گذاشتند ادامه پیدا کنند. ایشان ناراحت می‌شدند که چرا این مسئله به دولت نسبت داده می‌شود. روی بهره‌وری خیلی تأکید داشتند و می‌گفتند باید بتوانیم از نیروهای‌مان خوب استفاده کنیم و از بودجه و شرایطی که داریم به صورت کامل بهره ببریم و بهره‌وری را افزایش بدهیم.
بحمدالله در سال‌های دولت ایشان شاهد افزایش این بهره‌وری هستیم .به هر حال شعاری را داده بودند و معتقد بودند که باید صادق الوعد باشند و در مقابل فساد بایستند. می‌دیدند که این مسائل به دولت نسبت داده می‌شود، در حالی که خود دولت آن را کشف کرده و در مقابلش ایستاده و اجازه نداده بود که آن مسئله ادامه پیدا کند. اینها خیلی ایشان را آزرده می‌کرد و گاهی اوقات گلایه می‌کردند که چرا دوستان نمی‌روند دفاع کنند. از فولاد مبارکه تا چای دبش را می‌گفتند به دولت مربوط نیست و دولت دارد در مقابل اینها می‌ایستد و خودش دارد جلوی این مسئله را می‌گیرد، چرا باید به نام دولت تمام شود؟ چرا شعار ما نباید دیده شود؟ شعار ما مبارزه با فساد است و خودمان سردمدار این مبارزه هستیم. چندین بار این تعبیر را داشتند که این اتهامات و طرح‌ها و شایعات متوجه شهید بهشتی هم بود و در کار سست نشوید.
ایشان هم مثل شهید بهشتی خیلی مظلوم بود.
واقعاً. این قضیه را ذکر می‌کردند و می‌گفتند آن زمانی که من در دادستانی بودم، بعضی از جوانانی که خیلی داغ بودند و تصور می‌کردند که فقط آنها هستند که دارند اسلام انقلابی را پیاده می‌کنند، وارد اتاق من می‌شدند و با تشر می‌گفتند: این عکس چیست که در اتاقت گذاشته‌ای؟ (منظورشان عکس شهید بهشتی بود) شهید بهشتی به قدری مظلوم واقع شده بود که اینها تصور می‌کردند کار خطایی است که به شهید بهشتی توسل بجوییم یا ایشان را دوست داشته باشیم. همین تعبیر را هم گاهی در مورد ایشان به کار می‌برند و می‌بینیم که حقیقتاً مظلوم واقع ‌شدند و گاهی خودی‌ها به ایشان نسبت‌هایی ‌دادند.
با توجه به اینکه شهید آیت‌الله رئیسی در شرایط سخت و با وجود مقاومت‌ها و مشکلات توانست دستاوردهای مهمی مانند اجرای تعرفه پرستاری و رتبه‌بندی معلمان را محقق کند، چگونه ایشان توانستند با مدیریت و تلاش خود مانع از افتادن کشور به سراشیبی شوند و چه چالش‌هایی در این مسیر پیش روی ایشان قرار داشت؟
 با توجه به مشکلات و شرایط جامعه نمی‌شد آن چیزی را که مطلوب هست پیاده کرد. گاهی اوقات اگر همین مقدار مقاومت و حرکت و تلاش ایشان نبود، وضعیت بسیار بدتر می‌شد، ولی ایشان نگذاشتند کشور به سراشیبی بیفتد. اینها این را نمی‌دیدند و انتظار استاندارد و شرایط مطلوب را داشتند که واقعاً رسیدن به آن به زمان نیاز دارد. فرهنگ خراب شده بود و نمی‌شد به یکباره اصلاح شود. همین که مانع از افتادن آن به سراشیبی شدند و نگذاشتند کار به سقوط بکشد، کار بزرگی بود.
خیلی از وعده‌هایی که قبلاً داده شده بودند و هیچ کسی فکرش را هم نمی‌کرد که محقق بشوند، انجام شدند، مثل تعرفه پرستاری، رتبه‌بندی معلمان و.... اینها کارهای کمی نبودند، در حالی که وضعیت بودجه را می‌دانید که چگونه بود. بدهی‌های دولت را می‌دانید که چگونه بود. با این شرایط، ایشان سعی کردند که همه اینها یکی یکی اجرایی بشوند و دستور دادند که باید اجرا شوند.
ایشان سال‌ها سابقه حضور در قوه قضائیه داشتند، پرونده‌های همه افراد از جمله سیاسیون، مدیران و مقامات زیر دستش بود و همه آنها را مرور کرده است. اینکه شخصی این گنجینه اسرار را در اختیار داشته باشد و در جایی به نفع خود یا برای دفاع از منافع دولتش از آنها استفاده نکند، کار بسیار بزرگی است. ایشان حتی علیه کسانی که به ایشان نسبت‌های غلط می‌دادند و آزرده خاطرشان می‌کردند، از این ابزار که به‌سادگی در دسترس‌شان بود، استفاده نکردند.
این که بسیار مهم است و جالب است که بدانید به همه توصیه هم می‌کردند که چنین استفاده‌هایی نکنید. در جلسه آخری که در خدمتشان بودیم، گلایه‌هایی بود و از بعضی از قوا ناملایمت‌هایی دیده بودند. ایشان می‌گفتند من به هیچ وجه بنا ندارم حرفی بزنم که بین قوا اختلافی ایجاد بشود. همواره به وحدت توصیه می‌کردند و می‌گفتند می‌توانم خیلی حرف‌ها را بزنم و خیلی از موضع‌گیری‌ها را داشته باشم، ولی به هیچ وجه این کار را نمی‌کنم. نکرده‌ام و نخواهم کرد.
شهادت ایشان منجر به ایجاد وحدت شده است. طیف‌های مختلف در کنار هم و در کنار نظام قرار گرفته‌اند و این اتفاق بزرگی است. سوالی که پیش می‌آید این است که برخورد ایشان با مدیرانی که احیاناً کم‌کاری می‌کردند یا مرتکب خطا می‌شدند، چگونه بود؟
نسبت به این مسئله خیلی حساس بودند و دائماً در هیئت دولت تأکید می‌کردند که ما با هیچ کسی عقد اخوت نبسته‌ایم. وقتی می‌بینید مدیری تعهداتی و قول‌هایی به شما داده، ولی عمل نمی‌کند و کاری را که باید، انجام نمی‌دهد، کم‌کاری و ترک فعل دارد، رودربایستی را کنار بگذارید. ما با هیچ کسی پیمانی نداریم و سریع او را عوض کنید. خودشان هم در مورد زیر مجموعه‌شان همین سیره را داشتند، ولی گاهی وقت‌ها از بعضی از مدیران گلایه داشتند که در این تغییر سرعت ندارند و تلاش نمی‌کنند که امور را به ریل اصلی خودش برگردانند و مسیری را که دولت عهد کرده که با پشتکار و جدیت و استفاده از فرصت‌ها و بهره‌وری بیشتر پیش ببرد، آن گونه‌ که باید پیش نمی‌برند. البته که با مطلوبی که مد نظر ایشان بود، بسیار فاصله داریم.

وعده‌ها یکی یکی محقق شد
خیلی از وعده‌هایی که قبلاً داده شده بودند و هیچ کسی فکرش را هم نمی‌کرد که محقق بشوند، انجام شدند، مثل تعرفه پرستاری، رتبه‌بندی معلمان و.... اینها کارهای کمی نبودند، در حالی که وضعیت بودجه را می‌دانید که چگونه بود. بدهی‌های دولت را می‌دانید که چگونه بود. با این شرایط، ایشان سعی کردند که همه اینها یکی یکی اجرایی بشوند و دستور دادند که باید اجرا شود

ما با هیچ کسی عقد اخوت نبسته‌ایم
شهید رئیسی نسبت به برخورد با مدیرانی که احیاناً کم‌کاری می‌کردند یا مرتکب خطا  می‌شدند، خیلی حساس بودند و دائماً در هیئت دولت تأکید می‌کردند که ما با هیچ کسی عقد اخوت نبسته‌ایم. وقتی می‌بینید مدیری تعهداتی و قول‌هایی به شما داده، ولی عمل نمی‌کند و کاری را که باید، انجام نمی‌دهد، کم‌کاری و ترک فعل دارد، رودربایستی را کنار بگذارید. ما با هیچ کسی پیمانی نداریم و سریع او را عوض کنید