ارائه نظرات مخالف کارشناسی به صورت آزادانه
یعقوب توکلی، متولد ۱۳۴۶ آمل است. محقق، مورخ، نویسنده، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی است. توکلی دارای مدرک کارشناسی علوم سیاسی و کارشناسی ارشد روابط بینالملل از دانشگاه تهران است. وی سردبیر مجله زمانه، مدیریت گروه تاریخ تمدن پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مدیریت گروه ارشاد و تبلیغ مرکز پژوهشهای مجلس و مدیریت گروه شهدا در پروژه دائره المعارف دفاع مقدس بودهاست. توکلی در تدریس هم سابقه طولانی دارد و در دانشگاه سوره، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه شاهد و حوزه علمیه قم نیز تدریس کردهاست.
یادداشت دکتر یعقوب توکلی
روحانیت شیعه همواره در طول تاریخ از چهرههای مختلفی که عناصر شکل گرفته تحت تربیت دینی ائمه(ع) و ارزشهای دینی اسلامی بودند، برخوردار بوده است. اوج ویژگیهای این تربیت دینی در دنیاگریزی، مردمداری و حل مشکلات عامه و خاصه مردم برای رضای خدا و در عین حال نیندوختن مال و ثروت و انباشت تشخص برای خود آنها بوده است. بر همین اساس مرجعیت شیعه همواره حول کسانی شکل گرفته است که سادهترین و عادیترین زندگی را در بین مردم معمولی جامعه داشتند و بهطرز کریمانهای از جمع بین ثروت و سیاستورزی مصطلح و تشخص و اشرافیت با روحانیت شیعه برائت جستند و هر کسی که چنین سیره و روشی را در زندگی در پیش میگرفت، مورد اقبال و احترام مردم نبود.
زندگی بزرگانی چون شیخ انصاری، شیخ مفید، میرزای شیرازی، آیتالله بروجردی، آیتالله مرعشی نجفی، حضرت امام، مقام معظم رهبری و بسیاری دیگری از علما، نشانه و نماد بارز رهائی و آزادی از قیودات دنیوی بوده است.
در عین حال ما شاهد حضور طیف گستردهای از علمای درجه دوم در بین شیعیان هستیم که آنان نیز از ویژگی سادگی و آزادگی از تشخصات اشرافی مبرا و طبیبان دوار بالطبع بودند. از جمله شیخ خلیفه مازندرانی و روحانی مسجدنشین روستای باشتین که در مقابل مغولان علم قیام را برافراشت و نهایتاً شأن سربداری و پیشگامی در اولین قیام علیه سلطه مغولان را کسب کرد.
و چه بسیارند از این سنخ مردان مرد که در دفاع از انقلاب اسلامی در سالهای تاریک منتهی به فجر انقلاب و بعدها در جبهههای نبرد حق علیه باطل، ردای با صلابت شهادت را بردوش افکندند و زیباترین صحنههای انسانی مشحون از رشادت و ایمان خود را به رخ تاریخ کشیدند.
ماحصل رنجها و روحانیت شیعه، پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل جمهوری اسلامی و تثبیت امنیت کشور و توان بالای دفاعی در برابر آدمکشان سیهروی بینالمللی است. امروز روحانیت شیعه، بالاخص سادات، بهرغم به دوش کشیدن بار سنگین اداره کشور در فضای تحریمها و محاصرههای اقتصادی سنگین و گوناگون، همچنان پیشگام اصلی دفاع از امنیت مردم و مسلمانان در دنیای معاصر است. این ایثارها و فداکاریها سنت دیرینه علمای شیعه و امری آرمانی و پذیرفته شده است؛ زیرا آرمان شهادتطلبی و عاشورااندیشی در طول تاریخ روحانیت اصیل شیعه، بهعنوان فضیلتی گسستناپذیر، همواره در سیره و تفکر آنها جاری و ساری بوده است. کتاب «شهدا الفضیله» (شهدای راه فضیلت) علامه امینی و دهها کتاب مربوط به مقاومت مسلمانان شیعه، شاهدی بر این مدعا هسند.
انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی، از آغازین روزهای پیروزی، آماج خشونت گسترده دشمنان اسلام و ایران قرار گرفت. تجزیهطلبی، تروریسم، جنگ و تحریم، سطح خشونت را تا سرحد ممکن بالا برد. امام خمینی در برابر اولین عملیات تروریستی که انقلاب را از سرمایه ارزشمندی چون شهید مطهری محروم کرد، شهادت را مایه حیات و تداوم انقلاب و مشی در طریق اسلام معرفی کردند و این گونه بود که جمع کثیری از جوانان، راه شهادت را برای طی طریق در زندگی برگزیدند.
این روند در سالهای پس از جنگ و در دورههای پیشرفت و شکوفائی علمی کشور تداوم پیدا کرد. لذا دشمنان اسلام، برای عقب نگهداشتن ایران و تخریب پایههای فکری و علمی کشور، دست به ترورهای هدفمند، بهویژه ترور دانشمندان هستهای ایران زدند؛ اما این شکل از تروریسم نه تنها حرکت انقلاب اسلامی را کند نکرد، بلکه پس از مدتی شاهد جهش جدیدی در این عرصه بودیم.
فداکاری نسل جوانتر انقلاب در دفاع از حرم و پیشگیری از خطر مهلک داعش و روحانیت تکفیری، آنان را به میدان بسیار پرمخاطره جدیدی کشاند که شاید تحمل آن در طاقت نسلهای پیشین نبود و انگاره جدیدی از قدرت را به نمایش گذاشت. این نسل جدید توانست در ماورای مرزهای کشور، در میادین بسیار پرمخاطره و محاصره توسط جریانهای تکفیری، وهابیت تکفیری را در هم بشکند و اجازه ندهد که طوفان یک حرکت مغولوار گسترده، جهان اسلام و سرزمینهای شیعی و ایران را در نوردد.
امام پیش روی ملت ما باب انفتاح و انشراح جدیدی را گشود. دفاع جانانهای که حول دفاع از غزه و آرمان فلسطین در جهان شکل گرفت و برای اولین بار پس از طی دورانی طولانی، رژیم صهیونیستی را در محاصره سخت قرار داد و آمریکا و غرب را در دفاع صریح و مستقیم از اسرائیل و سرکوب این جنبشها دچار ناتوانی کرد، تداوم راهی بود که امام با تأکید بر ضرورت آموزش جوانان مسلمان در منطقه در پیش گرفته بود.
امروز نسل بر جای مانده از انقلاب اسلامی و جوانان مؤمنی که پژواک فریاد امام بر سر صهیونیسم را در جهان اسلام شنیدهاند، مردانه در برابر غرب و صهیونیسم ایستاده و در حال امحای تدریجی سلطه ۵۰۰ ساله غرب در غرب آسیا و منطقه خاورمیانه هستند.
رئیس جمهور شهید و رشید ایران شخصیتی از تبار روحانیت شیعه و از سادات و بقیه السیف اهل بیت(ع) بود که دل در گرو خدمت به محرومان و مظلومان جامعه نهاده بود، چه اینکه تبار او به مهاجران محروم سیستانی به خراسان میرسید و لذا فقر و محرومیت را خوب میشناخت. او با باوری عمیق به اندیشههای امام و اجرای دقیق دستورات ایشان با حضور در قوه قضائیه و نیز آشنائی نزدیک با شهید بهشتی، با فداکاری حداکثری در مواقع خطیر، چهره متفاوتی از یک روحانی جوان انقلابی را به نمایش گذاشت.
شهید رئیسی در تداوم راه شهید بهشتی، در ملاطفت و تلاش برای بهبود اوضاع قضائی کشور گامهای اساسی برداشت و سرانجام در کسوت ریاست جمهوری آستین همت بالا زد و گام به گام، روستاها و شهرها و استانهای سراسر کشور را پیمود و به حضور مردم بار یافت. هرجا مشکل و مصیبتی پیش آمد برای حل مشکل مردم و پشتیبانی از آنها و بسیج ادارات و مؤسسات دولتی برای ارائه خدمت به خلق خدا پیشقدم بود. این در حالی بود که در سابقه ریاست جمهوری، بهرغم مبانی دینی حکومت و تأکید امامین انقلاب بر ارزشهای دینی، رؤسای جمهوری داشتیم که امور کشور را از پشت دیوارهای شیشهای اتاق خود اداره میکردند و از ورود به مناطق پرخطر احتراز حداکثری داشتند.
ایثار و جان بر کف نهادگی رئیس جمهور شهید برای حل مشکلات مردم، در کنار دفاع از مظلومان غزه در برابر نظام بین الملل وحشی و ایستادگی در عرصه دفاع از اسلام و قرآن در سازمان ملل و عدم پذیرش هرگونه کوتاهی در برابر جنایات آمریکا و تعاطف و مهربانی حداکثری با مردم و ضعفا و مظلومین، جلوه دیگری از روحانیت شیعه را رقم زد.
متأسفانه رئیسی زبان گویائی برای بیان خدمات و تلاشهای گسترده خود نداشت و رسانه متناسب با اقداماتش را ساماندهی نکرده بود. لذا جامعه دریافت دقیق و درستی از عمق و گستره خدمات وی نداشت. مضافاً بر اینکه دشمنان و مخالفان او به رسانههای گوناگون و کارآمد دسترسی داشتند و در کنار رسانههای ضعیف ما توانستند او و دولتش را آماج انتقادات ریز و درشت قرار دهند و ارزش کارهای زیرساختی و بنیادین او را زیر سئوال ببرند.
حضور او در اقصی نقاط سرزمین ایران که ۱۷ ساعت تلاش بیوقفه را برای پیدا کردن لاشه بالگرد حامل او طلبید، خود شاهد گویای دغدغهمندی این مرد بزرگ در زمینه خدمترسانی به محرومان بود و ثابت کرد که رئیس جمهور شهید ایران مردی از جنس مردان والامقام این سرزمین قهرمانپرور است.
این سنخ شهادت او و همراهانش را شاید بتوان با شعری از عین القضات همدانی به شکل شایستهتری توصیف کرد:
ما مرگ و شهادت از خدا خواستهایم
و آن هم به سه چیز کم بها خواستهایم
گر دوست چنین کند که ما خواستهایم
ما آتش و نفت و بوریا خواستهایم
و این چنین بود که رئیس جمهور شهید ما، عینالقضات تاریخ معاصر شد.