خوبیهایش را نمیتوان کتمان کرد
سید محمد حسینی متولد ۱۳۴۰ رفسنجان و دانش آموخته دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی است که از مرداد ۱۴۰۰ بهعنوان معاون پارلمانی رئیسجمهور منصوب شده بود. وی مسئولیتهایی چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت دهم، قائم مقامی وزیر علوم تحقیقات و فناوری در دولت نهم و نمایندگی دوره پنجم مجلس شورای اسلامی را در کارنامه خود دارد.
گفت‌وگو با مشاور فرهنگی و اجتماعی رئیس جمهور
برای شروع بگویید، چگونه شهید آیتالله رئیسی توانستند عالم سیاست و عالم دین را با هم پیوند دهند و چگونه این ارتباط بین دین و سیاست در زندگی و عملکرد ایشان مشهود بود؟
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم. شهید آیتالله رئیسی، هشتمین رئیس جمهور ایران و خادم امام هشتم(ع)، در روز میلاد امام هشتم به لقاءالله پیوستند. ایشان یک مجاهد واقعی بودند و مزد مجاهدت و تلاشهای بیوقفه و ارزنده خود را در این ایام دریافت کردند. من توفیق داشتم که حدود سه سال از نزدیک با ایشان کار کنم، روحیه سختکوشی، اخلاص، صفا و صمیمیتی که ایشان داشت را نمیتوان در کلمات بیان کرد. برخی تصور میکنند که عالم سیاست، عالم دیانت و معنویت نیست، اما ایشان این دو را با هم پیوند داده بود. همان سخن معروف شهید مدرس که امام بارها تکرار میکردند که: «سیاست ما عین دیانت ماست و دیانت ما عین سیاست ماست.» نصبالعین ایشان بود واقعاً اخلاص داشتند. این همه سفر میرفتند و کار میکردند، همه برای رضای خدا بود و رضای خدا را در خدمت به مردم میدانستند. دائماً هم به اعضای دولت توصیه میکردند که در مسیر رهبری و ولایت گام بردارید. صریح باشید. به خاطر خدا موضعگیری کنید. دائماً این حرفها ورد زبانشان بود. مدتی هم فرمان امام علی(ع) به مالک اشتر را در جلسات هیئت دولت در آغاز کار توضیح میدادند و اگر این هم نبود، از قرآن و از احادیث نکات معنویای را میگفتند که اعضای دولت بتوانند با روحیه بهتری کار و تلاش کنند. در اواخر نامه امام علی(ع) به مالک اشتر، امام از خداوند درخواست میکنند که: «أن یَختِمَ لی و لکَ بالسَّعادَةِ و الشَّهادَةِ» یعنی پایان ما سعادت و شهادت باشد.
شما مشاور شهید آیتالله رئیسی بودید، از دغدغههای ایشان در حوزه مسئولیت و توجه به ضرورتها بگویید.
ایشان از ابتدا امتناع میکردند که در این عرصه وارد شوند. اگر این مسئولیت را پذیرفتند، به خاطر این بود که احساس کردند در کشور نیازی وجود دارد، لذا وارد این عرصه شدند و از همان روزهای سخت، یعنی از ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ که انتخابات انجام شد و ایشان انتخاب شدند، کار خودش را شروع کردند. ما در آن موقع در اوج بحران کرونا در کشور بودیم و تا روزی ۷۰۰ نفر جان خودشان را از دست میدادند. ایشان بلافاصله فعالیتشان را شروع کردند. دولت هم که تشکیل شد به همین صورت عمل کردند. این همه سفرهای استانی، این همه جلسات، این همه برنامهها و شرکت در شوراها. ایشان آرام و قرار نداشتند. حتی روزهای جمعه غالباً در سفر بودند. اگر بر فرض در تهران هم بودند، جلسه داشتند. این طور نبود که بروند و استراحت کنند. فکر نکنم ایشان در این مدت استراحت و راحتی داشتند. دغدغه و دل مشغولی فراوانی تجربه کردند، چون میدانستند کارهای زمین مانده زیادند. میدانستند ملت ما دچار مشکلاتند و باید به آنها خدمت کرد.
تأکیدات رهبری در دولت سیزدهم چگونه بر اجرای عدالت و داشتن پیوست فرهنگی در فعالیتهای اقتصادی و فرهنگی، تا چه اندازه تأثیرگذار بوده است؟
لذا واقعاً تلاش گستردهای داشتند. البته چون مسئله اصلی کشور، مسئله اقتصاد بود، ایشان روی مسائل اقتصادی متمرکز بودند؛ ولی معنایش این نبود که از مباحث فرهنگی جدا باشند. توصیه میکردند که هر فعالیتی که میخواهید بکنید، حتماً یک پیوست فرهنگی هم داشته باشد. تأکید ایشان بر اجرای عدالت بود و اینکه دستورات و منویات رهبری اجرا بشوند. هر موقع در جلسه دولت شرکت میکردند و رهبری در روزهای قبل از آن سخنی گفته بودند، میگفتند ایشان این سخنان را گفتهاند. وظیفه ما چیست؟ تقسیم کار کنیم و کار را انجام بدهیم. یا بعضی از جلسات خصوصیای که با رهبری داشتند، روی سخنان رهبری تأکید و توصیه میکردند و به هر حال کاملاً با تمام صداقت و دلسوزی و تعهد کار میکردند.
چگونه میتوانید تفسیری از نقش شهادت در مسیر انقلاب و خدمت به امامان معصوم ارائه دهید؟
خداوند گلچین نیکان و خوبان و ابرار است. یازده امام معصوم ما یکی بعد از دیگری به شهادت رسیدند. شهادت مدال افتخار برای همه مردان خداست. فقدان ایشان خیلی موجب تأسف است، اما این مسیری بود که خودشان و همراهان عزیزشان انتخاب کرده بودند. آنها همگی از بهترینها بودند. درست است که ثلمه سنگینی وارد شده، ولی خداوند خودش حافظ این انقلاب و ملت هست و خواهد بود.
ممکن است تأثیر روحیه تحولی و ایدهآلهای شهید آیتالله رئیسی در اجرای عدالت، تلاش برای بهبود وضعیت کشور و تحولات در سیاست خارجی را توضیح دهید؟
در باره آیتالله رئیسی باید بگویم ایشان از همان دوران جوانی که یک طلبه بودند، اولینبار برای تبلیغ به شهر ما، رفسنجان آمدند. طلبه فعالی بودند. بعد هم که در دستگاه قضائی در پی اجرای عدالت بودند و کارهای سخت را بر عهده میگرفتند. امام به ایشان علاقه داشتند و به ایشان حکم داده بودند که به امور قضا رسیدگی کنند. رهبری هم که کاملاً مشخص است. بعد هم که در آستان قدس منشأ خیر و برکت بودند و کارهای بزرگی را انجام دادند. ایشان روحیه تحولی داشتند. از امام هم که یاد میکردند، میگفتند شخصیت تحول آفرین. میفرمودند ما نباید به وضع موجود بسنده کنیم. باید تغییر بدهیم، آن هم تغییر در جهت منافع ملت و به نفع مردم. لذا تلاش بسیاری همواره داشتند. مسائل کشور را فهرست کرده بودند. مثلاً در حوزه اقتصاد چه مشکلاتی داریم، چه ناترازیهائی وجود دارند. اینها را باید جبران کنیم. ما نمیتوانیم از کنار این مسائل عبور کنیم. همین طور در زمینههای دیگر. ببینید در همین مدت کوتاه چه تحولی در سیاست خارجی انجام شد که واقعاً باید آنها گرامی بداریم.
با توجه به تعاملات و موفقیتهای اخیر که شما به آنها اشاره کردید، میتوانید درباره نقش امیر عبداللهیان در این دستاوردها و چگونگی پیگیری نگاه رئیس جمهور توضیح دهید؟
به نظرم اینجا لازم است که یاد امیر عبداللهیان را که شب و روز و بیوقفه در حال خدمت بود و نگاه رئیس جمهور را تعقیب میکرد گرامی بدارم. در این مدت تعاملات بسیار خوبی را شاهد بودیم که با کشورهای مختلف انجام شد. بهرغم اینکه ما یک عملیات بزرگ به نام «وعده صادق» انجام دادیم، اما هیچ اتفاقی رخ نداد. آن طمأنینه و آرامش و تدبیری که رئیسجمهور داشتند. در همان ایام که بعضیها نگران بودند که چه اتفاقی خواهد افتاد، ایشان به سمنان سفر کردند. نه یک روز، بلکه دو روز و به پاکستان و جاهای دیگر رفتند. یعنی کشور همچنان روی روال سابق اداره شد. واقعاً زبان بنده از بیان ویژگیهای متعدد ایشان قاصر است. من به هر حال از قبل از انقلاب که دانش آموز بودم، خدمت بزرگان میرسیدم و با دولتمردان و بزرگان زیادی سر و کار داشتهام. در ایشان صدق و صفا و نورانیتی میدیدم که در کمتر کسی دیده بودم. ما بزرگان زیادی داشتیم، اما ایشان هم جایگاه والائی داشت. تقدیر الهی این بود که این نعمت به ظاهر از ما سلب شد. خون این شهید والا مقام و همراهانش آثار و برکات فراوانی خواهد داشت. به فرمایش رهبری، وجود ایشان هم محترم، هم مغتنم بود. واقعاً داشتند کار میکردند.
در صحبتهایتان به کارهای زمینماندهای اشاره کردید که موجب دغدغه ایشان میشد. مخصوصاً در حوزهای که شما مشاور ایشان بودید، یعنی حوزه فرهنگی. لطفاً بفرمایید کارهایی که زمینماندهاند و از این به بعد باید انجام شوند، کدامند؟
ایشان کارها را فهرست کرده بودند. بهویژه پروژههای نیمه تمامی که در جای جای کشور وجود داشت. ما در دولتهای نهم و دهم هم سفر زیاد میرفتیم و در جریان بودیم که چه کارهائی متوقف شدهاند. ایشان اصرار داشت که اینها باید انجام بشود. ایشان زمانی کار را شروع کرد که بعضیها باور نمیکردند. میگفتند کشور در تأمین هزینههای جاری خودش با دشواری مواجه است. شما چگونه میخواهید پروژههائی را که هزینههای هنگفتی دارند به نتیجه برسانید؟ مثلاً بحث آبرسانی به مناطق مختلف کشور یا بحث مسکن که شروع شد. بحث دیگر پروژههای نیمه تمام و یا مسئله احیای کارخانهها و کارگاههای تعطیل یا نیمه تعطیل بودند. همه اینها با پشتکار و جدیتی که ایشان داشت، یکی بعد از دیگری، مسئلهشان حل شد. در هر استانی که میرفتند، مردم به خاطر احیای واحدهای تولیدی و صنعتی تعطیل جشن میگرفتند.
با توجه به تأکید شهید والا مقام بر مسائل فرهنگی و اجتماعی، لطفاً توضیح دهید چگونه ایشان اهمیت این مسائل را در جلسات با نمایندگان و دولتمردان مطرح میکردند و چه راهکارهایی برای حل مشکلات فرهنگی و اجتماعی ارائه میدادند؟
من بهعنوان معاون پارلمانی[ایشان حدود دو سال معاون پارلمانی رئیسجمهور بودند] نمایندگان هر استان را خدمت ایشان میبردم و جلسه برگزار میشد. در عین حال که مسائل اقتصادی، صنعتی و کشاورزی در اولویت بودند، اما وقتی نمایندهای از فرهنگ سخن میگفت، ایشان خیلی استقبال و تأکید میکردند که ما باید در این حوزه هم تلاش کنیم. در بحثهای اجتماعی، بارها در دولت اشاره کردند که رهبر حکیم انقلاب جلساتی برای رسیدگی به مباحث اجتماعی تشکیل میدهند. لذا اکنون این مسئولیت بر عهده ماست. ما که دور این میز نشستهایم، باید این مشکلات را حل کنیم. اصلاً روحیه فرافکنی در ایشان وجود نداشت که دیگران نمیگذارند و نمیشود. ایشان همیشه با تمام توان کار میکردند. به همین دلیل دیدیم که چه شور و ولولهای در فقدان ایشان برپا شد. حتی سیاسیونی که با ایشان همراه نبودند و مخالف ایشان بودند، غالباً ابراز محبت و اذعان کردند که ایشان یک چهره مردمی و انسان خدومی بود. این خوبیها را کسی کتمان نمیکند.