مدیری هوشمند و مجاهد بود

گفتاری از معاون اول رئیس جمهور دولت سیزدهم و سرپرست ریاست جمهوری

محمد مخبر زادهٔ ۱۳۳۴ سیاستمدار و مدیر اجرایی است. در کارنامه وی ریاست ستاد اجرایی فرمان امام، معاونت بازرگانی و حمل و نقل بنیاد مستضعفان، ریاست هیئت مدیره بانک سینا و معاونت استانداری خوزستان دیده می‏شود. وی از سال ۱۴۰۰ در دولت سیزدهم به‏عنوان هفتمین معاون اول رئیس‏جمهور مشغول فعالیت بوده که طبق قانون اساسی پس از شهادت رئیس‌جمهور، سرپرستی ریاست‌جمهوری را بر عهده دارد.

با درود به روح پرفتوح حضرت امام، شهدای انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی، شهدای مظلوم مدافع حرم و سیدالشهدای مدافعین حرم، شهید حاج قاسم سلیمانی عزیز و آرزوی توفیق و سلامتی و طول عمر با عزت برای رهبری معظم انقلاب اسلامی.
من به هیچ‏وجه تحمل این را ندارم که به جای شهید عزیزمان در محفلی حضور پیدا کنم. این را صادقانه عرض می‏کنم، منتها زیارت امام رضا(ع) بسیاری از مسائل را حل می‏کند و بسیاری از تاب‏آوری‏ها را ارتقا می‏دهد که ما بتوانیم بعضی از مسائل را به‏رغم مصائب روحی انجام بدهیم.
در این مدت که این اتفاق افتاده و ما کلیدی‏ترین مهره کشور را از دست داده‏ایم، به‏رغم اینکه تمام کشور در جنب و جوش تشییع این پیکرهای پاک بودند، مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی درست سر وقت شروع به کار کردند. مقام معظم رهبری در همان لحظه اول فرمودند نباید در هیچ‏یک از کارهای کشور خللی ایجاد شود و هیچ برنامه‏ای نباید به تأخیر بیفتد. الحمدلله این اتفاق افتاد. جا دارد که هم نعمت رهبری و هم مردم وفاداری را که گوش به فرمان رهبری هستند شکرگزار باشیم.
من چند وقت پیش محضر حضرت آقا بودم و پیرامون شهید عزیزمان بحث‏های مختلفی مطرح شدند، منتها ایشان جمله‏ای را فرمودند که به جمله‏ای که در مرقد امام بیان کردند شباهت داشت. ایشان فرمودند آقای رئیسی مسیر خیلی خوبی را انتخاب کرده بود. این جمله را از عمق دل و با سوز عجیبی بیان فرمودند. انصافاً هم همین‏طور است.
هنوز ابعاد شخصیتی و عملکردی شهید عزیزمان مشخص نشده است. شاید وقت هم نبوده است. ما همه درگیر و در سوز و داغ و هجران این عزیزمان هستیم و طبیعتاً خیلی وقت نبوده که در باره این موضوع فکر کنیم.
جمله‏ای که می‏توان در باره شهید بزرگوار آیت‏الله رئیسی گفت این است که ایشان دانش آموخته بسیار برجسته مکتب امام بود و مکتب امام تماماً در شهید رئیسی متبلور بود. دینداری، مردمداری، علاقه به مستضعفین، متوکل بودن، متوسل بودن، شجاعت، بی‏باکی، دشمن‏شناسی و... اینها نکات برجسته‏ای هستند که در مکتب امام بسیار راهگشا بودند. هنگامی که انسان زندگی امام را بررسی می‏کنیم، می‏بینیم که هریک از این شاخصه‏ها گرهی از مسیر زندگی امام را باز کرده است. ما این ویژگی‏ها را در زندگی شهید رئیسی می‏بینیم. تشخیص اولویت، تشخیص راه‏حل، تشخیص مشکل، تعریف مسئله و بعد هم برایش راه‏حل پیدا کردن، روحیه مجاهدت، روحیه امید، اعتقاد به توانائی‏های داخلی، اعتقاد به توانائی‏های جوانان نخبه کشور از جله خصلت‏های برجسته این شهید بزرگوار بودند.
شهید آیت‏الله رئیسی یک سری ویژگی‏های شخصی داشتند که خلجان احساسات مردم نسبت به فقدان ایشان نمی‏تواند جدای از آن باشد: «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا» این ود برای اعمال صالح ایشان بود. به نظرم هیچ عمل صالحی بالاتر از خدمت به مردم و تبعیت از رهبری نیست.
به گمان من یکی از علل موفقیت و محبوبیت ایشان خارج کردن خود از قید و بندهای تشریفاتی بود. ایشان با تمام قدرت از ساده‏زیستی خود مراقبت می‏کرد.
یکی دیگر از ویژگی‏های ایشان اعتقاد جدی به چهارچوب‏های نظام اسلامی بود. ایشان با تمام وجود به این چهارچوب‏ها، ارزش‏های انقلاب و حفظ خطوط قرمز نظام ایمان داشت و مراقبت می‏کرد. به نظر من اینها در توفیقاتش بسیار مؤثر بودند.
نکته بارز دیگر در شخصیت ایشان که حضرت آقا هم اشاره کردند روحیه خستگی‏ناپذیری ایشان بود. بعضی وقت‏ها ساعت 3 نیمه شب از سفرهای سنگین خارجی برمی‏گشت و به من می‏گفت ساعت 6 صبح جلسه هیئت دولت را برگزار کن. وقتی هم که می‏آمد، می‏دیدم تمام گزارش‏هائی را که در مدت غیبت ایشان نوشته و تحویل‏شان داده بودم خوانده و به جلسه آمده است.
ایشان عمیقاً معتقد به ظرفیت‏های کشور بود. اعتقاد داشت مشکلات و مسائل کشور با ظرفیت‏های کشور قابل حل هستند. ما هیچ وقت از مسائل بین‏المللی غافل نبودیم، اما ایشان اداره کشور را ابداً منوط به عوامل بیرونی نکرد. هر مشکلی که پیش می‏آمد، در داخل کشور به دنبال حل مسئله بود.
به‏رغم اینکه در آغاز که کار را شروع کردیم با مشکلاتی مواجه بودیم که دست‏کم از جنبه تئوریک و نظری حل آنها بسیار مشکل بود، اما من هرگز آقای رئیسی را در حالت بن‏بست و ناامیدی ندیدم. من این را در مجلس و جاهای دیگر گفته‏ام که ما در ابعاد مختلف از جمله بخش درمان گرفتار بودیم. در مقطعی روزی 700 نفر در اثر کرونا از بین می‏رفتند و امکانات و واکسن و دارو وجود نداشت و فرزند پدری که کرونا گرفته بود از پشت شیشه آی.سی.یو هم جرئت نمی‏کرد برود و او را تماشا کند. صاحبان مرده‏های ناشی از کرونا در صد متری پیکر عزیزان خود می‏ایستادند و جنازه‏های آنها را تماشا می‏کردند که با طناب بسته و در گور رها می‏شدند. باز در اینجا روحانیون جهادی ما بودند که این وضعیت را تغییر دادند و با جانفشانی غسل و تدفین این مرده‏ها را انجام می‏دادند، ولی واقعیت این است که اوایل این‏گونه نبود.
در مسائل کالاهای اساسی، درآمدها، فروش نفت، توسعه کشور مشکل داشتیم. تمام منابع ما در بیرون از کشور قفل شده بودند. وضعیت بسیار ناگواری بود، ولی آقای رئیسی با روحیه بالا و مجاهدانه ایستاد و این مسائل را حل کرد.
حضرت آقا شعار سال گذشته را مهار تورم و رشد تولید اعلام فرمودند، اما امسال فرمودند جهش تولید. چرا؟ برای اینکه بسترش فراهم شده بود. یکی دیگر از ویژگی‏های ایشان مردمداری و عشق به مردم بود. ایشان هر سفری که تشریف می‏برد حتماً باید به محروم‏ترین نقطه آن منطقه سر می‏زد. می‏رفت و راحت با مردم می‏نشست و گفتگو می‏کرد.
ایشان فوق‏العاده روی این نکته اصرار داشت که تدابیر آقا به هیچ‏وجه نباید روی زمین بمانند. حقیقتاً مقید بود که حتی یکی از دستورات آقا معطل نماند و تمام قدرت دولت و خودش را برای اجرای فرامین ایشان به کار می‏گرفت.
تحولاتی که در زمینه دیپلماسی اتفاق افتادند، حتی تصورش هم در طی این مدت محدود، کار دشواری بود. بعد از شهادت این عزیزان، هیئت‏هائی از خارج کشور آمدند که بعضی از آنها بی‏سابقه بودند. این که درگذشت شخصیتی تا این حد در سطح دنیا انعکاس رسمی داشته باشد بسیار عجیب بود. اینکه عزای عمومی اعلام کنند. دشمنان ما اطلاعیه دادند و از شهادت ایشان اظهار تأسف کردند. وقتی برخی از تماس‏های تلفنی یا حضوری برقرار می‏شد، انسان عمق ارتباطی را که ایشان توانسته بود برقرار کند احساس می‏کرد.
یکی از ویژگی‏های شهید رئیسی این بود که پس از پنج دقیقه مذاکره با سران کشورها قادر بود با آنها نوعی رابطه عاطفی خودمانی و صمیمانه‏ای برقرار کند که حلال مشکلات بود. ورود به برخی از پیمان‏های بین‏المللی‏ای که امروز امریکائی‏ها داخل آنها نشسته‏اند و بسیاری از کشورها هنوز نتوانسته‏اند به آنها وارد شوند، از جمله پیمان شانگهای و بریکس و تجارت آزاد اوراسیا.
اتفاقات بزرگی در این کشور رخ داده‏اند. حضرت آقا توصیه کردند مراقبت کنید این دستاوردها دچار چالش نشوند، چون دستاوردهای بزرگی هستند. امروز تحریم‏ها سر جای خودشان هستند، آثارشان را هم دارند. منکر این قضیه هم نمی‏شویم. منتها ایشان از روز اول راهبرد بسیار هوشمندانه‏ای را انتخاب کردند و گفتند ما تمام تلاشمان را می‏کنیم که تحریم‏ها را رفع کنیم، مذاکراتمان را ادامه می‏دهیم، اما معطل تصمیم آنها نخواهیم ماند و همین کار را هم کردند.
واقعاً پر کردن جای خالی شهید رئیسی بسیار سخت است. امیدواریم خداوند خودش کمک کند و ما بتوانیم مسیری را که ایشان با خون‏دل باز کردند ادامه بدهیم. ایشان مسائل زیادی را تحمل کردند تا کشور آرامش داشته باشد.
من این را خدمت حضرت آقا عرض کردم که ایشان بعضی وقت‏ها از بعضی از مسائل خیلی ناراحت و دلگیر می‏شد و خیلی به ایشان فشار می‏آمد و می‏خواست عکس‏العملی نشان بدهد یا کلمه‏ای در سخنرانی‏اش بگوید یا در دولت کلمه‏ای بگوید یا در جائی حرفی بزند. حداقل چندین بار این اتفاق افتاد که وقتی این حالت برایش پیش می‏آمد و می‏گفت: فلانی! فکر می‏کنم اگر این حرف را بزنم یا این کار را بکنم، دل آقا مکدر می‏شود. از این موضوع می‏گذشت و خودش هم آرام می‏شد. این همان قضیه توسل است.
یک کسی رئیس‏جمهور شده و این حجم از کار و مشغله دارد، ولی نه دعای کمیلش حذف شده، نه دعای توسل، نه دعای ندبه، نه دعای سماتش حذف شده است. اگر کسی کارش فقط عبادت بود، باز نمی‏توانست این حجم از عبادت را انجام بدهد. اگر کارش فقط تحقیق و پژوهش و تدریس بود، نمی‏توانست این حجم کار را انجام بدهد. این برکتی است که در زندگی یک آدم متوکل متوسل به خدا پیوسته اتفاق می‏افتد، منتها ایشان به این اعمال مقید بودند.
ابعاد معنوی شهید رئیسی ابعاد کاملاً متعبدانه بود. در عین حال عملکرد یک مدیر اجرائی هوشمند مجاهد با تشخیص بالا را داشتند. آقای رئیسی را هرکز کسی تسلیم در برابر مسائل ندید. اولویت‏ها را هم گم نمی‏کرد. نه اولویت‏ها را گم می‏کرد، نه در تشخیص اشتباه می‏کرد و نتیجه‏اش می‏شود همین کارهائی که صورت گرفتند. واقعاً کشور به یک کارگاه تبدیل شده و شما به هر استانی که بروید همین وضعیت است. عزیزان ما در مجلس و در دولت شهادت می‏دهند که در تمام کشور وضعیت به همین شکل است. کارهای زیادی انجام شده‏اند که قطعاً در آنها خیر کثیر وجود دارند و برکات آن به روح این شهدای عزیز خصوصاً آیت‏الله رئیسی خواهد رسید ان‏شاءالله.

 

دانش آموخته برجسته‌ مکتب امام
جمله‌ای که می‌توان در باره شهید بزرگوار آیت‌الله رئیسی گفت این است که ایشان دانش آموخته بسیار برجسته‌ مکتب امام بود و مکتب امام تماماً در شهید رئیسی متبلور بود. دینداری، مردمداری، علاقه‌ به مستضعفین، متوکل بودن، متوسل بودن، شجاعت، بی‌باکی، دشمن‌شناسی و... اینها نکات برجسته‌ای هستند که در مکتب امام بسیار راهگشا بودند. هنگامی که انسان زندگی امام را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که هریک از این شاخصه‌ها گرهی از مسیر زندگی امام را باز کرده است. ما این ویژگی‌ها را در زندگی شهید رئیسی می‌بینیم. تشخیص اولویت، تشخیص راه‌حل، تشخیص مشکل، تعریف مسئله و بعد هم برایش راه‌حل پیدا کردن، روحیه مجاهدت، روحیه امید، اعتقاد به توانائی‌های داخلی، اعتقاد به توانائی‌های جوانان نخبه کشور از جله خصلت‌های برجسته این شهید بزرگوار بودند.