الهام اسماعیلی
نویسنده

بلوغ مرحله گذر از کودکی به بزرگسالی است. در این دوره سیستم طبیعی بدن که کودک با آن آشنایی داشته، تغییر کرده، وارد فاز به‌روزرسانی هورمونی می‌شود تا بدن را برای فرزندآوری آماده کند. بدن دختران در حال آماده شدن برای باروری است و دخترها با توجه به عرف جامعه در این باره کمترین صحبتی نمی‌کنند. کتاب‌های مناسب در این زمینه نیز کم و محدود است و گاه ترجیح خانواده و مدرسه این است تا بلوغ رخ نداده، در این مورد صحبتی نکنند. البته در این زمان با آگاهی که شبکه‌های اجتماعی به خانواده‌ها دادند و با پایین آمدن سن بلوغ در دختران، والدین تقریباً به این باور رسیده‌اند که پیش از آن، دختران را با مراحل بلوغ آگاه کنند. با این همه هنوز به ندرت مادری، دختر خود را برای بررسی رشد بدن نزد پزشک متخصص زنان و زایمان می‌برد. در صحبت با پزشکان زنان توصیه می‌شود دختران در سنین ۱۳ تا ۱۵ سالگی اولین ملاقات خود را با متخصص زنان داشته باشند.
برای دختر نوجوان و مادرش، ملاقات با دکتر زنان و معاینه ممکن است احساس ترس، نگرانی یا اضطراب را به همراه داشته باشد. لازم است مادر از قبل برای فرزند خود اهمیت این معاینه را توضیح دهد و به او درباره اهمیت سلامت خود آگاهی دهد.
ممکن است دختر نوجوان ما فکر کند زمانی که مشکلی ندارد چرا باید به متخصص زنان مراجعه کند، به او توضیح دهید برای تأیید سلامتی و پیشگیری از هر نوع بیماری لازم است تا با پزشک ملاقات کند و شرح حالش در بلوغ را به او ارائه دهد. به فرزند خود بگویید که او می‌تواند اطلاعات درست برای هر سؤال در مورد جنسیت، تغییرات بدن و بلوغ را از متخصص دریافت کند.
البته برای آگاهی درباره بلوغ می‌توانید همراه با فرزند خود به یک متخصص بهداشت باروری مراجعه کرده و در یک اتاق مشاوره او سؤال‎‌هایش را بپرسد. برای این مورد لازم است والدین شرایط امنی را در خانواده فراهم کرده باشند تا نوجوان به آنها بگوید که در این باره چه سؤال‌هایی دارد و خانواده با آگاهی و همراهی، او را نزد یک مشاور متخصص ببرد. اگر نوجوان در نظم طبیعی بدنش، دچار اختلال است، یا درد زیادی را در این دوران تحمل می‌کند، خواهشاً والدین آن را جدی بگیرند و این مسائل را با پزشک درمیان گذاشته تا درمان آغاز شود و آن را سرخود به ژنتیک ربط ندهند، دردش را کوچک نشمرند یا احساساتش را انکار نکنند. تشخیص بموقع در درمان بسیار اهمیت دارد؛ به طور مثال نشانه اختلال هورمونی یا آناتومیک باید جدی گرفته شود. بنابراین تشخیص زودهنگام در دریافت بهترین و مؤثرترین درمان‌ها ضرورت دارد. انتخاب دکتر زنان مناسب یکی دیگر از ضروری‌ترین مواردی است که باید والدین به آن توجه کنند، پزشکی که دختر خود را نزد او می‌برید بهتر است فردی باشد که برای گفت‌و‌گو وقت کافی می‌گذارد تا دختران احساس راحتی کنند. خوب است پزشک با حوصله پذیرای نوجوانان باشد و به سؤال‌های آنها پاسخ دهد. برای اینکه بدانید دخترتان چه پزشکی را ترجیح می‌دهد نظر او را در این باره بپرسید، پزشک جوان باشد یا مسن؟ گاهی ممکن است متخصص زنان و زایمان مادر را ترجیح دهد. بعد از اینکه دختر خود را به مطب متخصص زنان بردید از او بپرسید که آیا با این پزشک احساس راحتی می‌کند یا خیر، برخی دختران ممکن است با پزشکی که با مادرشان در ارتباط است احساس امنیت نداشته و به او اعتماد نکنند. از او بپرسید آیا دوست دارد زمان معاینه دکتر زنان شما هم کنار او باشید یا خیر، اجازه دهید گاهی با متخصص زنان تنها باشند چرا که ممکن است در حضور شما خجالت کشیده و نتواند با پزشک صادق باشد، به علاوه زمان تنهایی به او این امکان را می‌دهد که پزشک را به عنوان فردی بی‌طرف و آگاه شناخته و هر نگرانی یا سؤالی که دارد با او در میان بگذارد و سؤال از دکتر زنان برای او راحت‌تر شود. از طرفی، مادر که سابقه مراجعه به پزشک زنان را داشته، می‌تواند نوجوان را برای پاسخ دادن به سؤالاتی که معمولاً متخصص زنان در مورد تاریخچه پزشکی می‌پرسد، آماده کند. با استفاده از اطلاعات به دست آمده از این گفت‌و‌گو است که دکتر زنان در مورد نوع آزمایش‌های مورد نیاز نوجوان تصمیم می‌گیرد. به همین دلیل دختران نوجوان بهتر است که صادقانه به سؤال‎‌ها پاسخ دهند و نگران قضاوت پزشک نباشند. دختر نوجوان را تشویق کنید که در زمان مشاوره با دکتر زنان هر نوع سؤالی که دارد از ایشان بپرسد، مهم نیست که در نظرش چقدر احمقانه یا خجالت‌آور است. خوب است در این مورد صحبت کنید که دکتر بارها سؤال‌های عجیب را از زبان سایر بیماران هم شنیده است و هیچ وقت آنها را با کسی در میان نخواهد گذاشت.
بخشی از معاینه جسمانی معمولاً از سوی دستیار پزشک یا پرستار انجام می‌شود که علائم حیاتی شامل وزن و فشار خون را اندازه‌گیری می‌کند، سپس پزشک گردن، سینه، قلب، ریه‌ها و شکم را بررسی می‌کند، اگرچه سرطان سینه در نوجوانان بسیار نادر است اما این معاینه برای اطمینان از اینکه نوجوان شما رشد طبیعی دارد انجام می‌شود و با آن هرگونه کیست، توده یا مشکلی تشخیص داده می‌شود. گاهی ممکن است آزمایش ادرار نیز لازم باشد، این معاینه اطلاعاتی در زمینه سلامت کلی نوجوان را در اختیار دکتر قرار می‌دهد.
پیشنهاد مطالعه دو کتاب «رشد بدن دختران در دوره بلوغ» و «مراقبت از بدن دختران در دوره بلوغ» از انتشارات صابرین را نیز به همه دختران در مرحله بلوغ دارم.