زندگینامۀ محمد ابومرشد؛ فرماندۀ فنی هسته‌های جهادی
مهندس گردان‌های القدس
«محمد ابوعبدالله ابومرشد» در اردوگاه آوارگان بُریج در وسط نوار غزه، روز یازدهم فوریۀ 1964 میلادی در خانواده‌ای صبور، متواضع و مبارز که تجاوز نیروهای منفور صهیونیست را تحمل کرده بودند، متولد شد.
دوران تحصیل
شهید قبل از گذراندن دورۀ متوسطه در مدرسۀ خالد بن‌الولید در اردوگاه نُصَیرات، تحصیلات اولیۀ خود را در مدارس آنروا در اردوگاه آوارگان بریج گذراند. وی از شاگردان ممتاز بود و چند سال پس از ورود به دانشگاه اسلامی فلسطین، مدرک کارشناسی خود را از دانشکدۀ بازرگانی در رشتۀ اقتصاد گرفت و در سال ۱۹۸۶ با درجۀ ممتاز، دانش‌آموخته شد. او متأهل و دارای هشت پسر و دختر بود.
خصوصیات و اخلاق او
شهید محمد ابوعبدالله در دامان خانواده‌ای محافظه کار و مذهبی پرورش یافت. او از همان دوران کودکی با اخلاق لطیف و دین‌داری شدید و آداب منحصر به‌فردش متمایز و مورد علاقه همه کسانی بود که او را می‌شناختند. شاید تربیتش در خانواده ای مذهبی و حضور در سفره‌های قرآن و سنت او را واجد این صفات قرار داده بود.
تیزبین و دقیق در امور
ام‌مرشد، همسر شهید ابو مرشد می‌گوید: «بر تیزبینی و هوش بسیار شهید و دیگرویژگی‌های او، جدیت را در تمام جنبه‌های زندگی و پنهان‌کاری کامل را نیز اضافه کنید؛ زیرا او بسیار رازدار و محتاط بود. ابومرشد، شیخ زاهدی بود. دنیا و زینت‌های آن را رها کرد و جان خود را در راه خدمت به این دین بزرگ وقف کرد.» از ویژگی‌هایی كه برای فرمانده ابومرشد ثبت شده است، فروتنی شدید، محبت به همه و مهربانی با فرزندان، مهربان با بزرگان و جوانان بود. او بخشنده و دلسوز بود و به همۀ نیازمندان دست یاری می‌داد.
شهید در سطح کار جهادی، از نظم و انضباط ممتاز برخوردار بود و مشتاق بود فرزندان خود را در تیپ‌های قدس بر اساس نظم و انضباط کامل تربیت کند.
ابو مرشد ورزشکار بود و در شنا و فوتبال تبحر داشت و حتی در زمینۀ برگزاری دوره‌های شنا برای گروه‌های رزمندگان گردان‌های القدس فعالیت می‌کرد.
سفرهای جهادی
ابومرشد از همان دوران کودکی با اسلام جهادی آشنا شد. این شهید در اوایل دهۀ 1980 میلادی در دانشگاه اسلامی غزه فعالیتش را در چارچوب دانشجویی جهاد اسلامی، «بلوک مستقلین» سابق آغاز کرد.
سردار ابو مرشد از اولین رهبرانی بود که سابقه‌ای طولانی در تأسیس نهضت جهاد اسلامی در منطقۀ مرکزی داشت. وی از دوران دانشجویی به نظریه‌پردازی دربارۀ جهاد اسلامی و اندیشه‌های آن پرداخت و جلسات متعدد فکری با شهید دکتر «ابراهیم معمر» داشت و در بسیاری از سخنرانی‌های سیاسی دکتر «رمضان عبدالله شلح» دبیرکل فقید جنبش جهاد اسلامی فلسطین شرکت می‌کرد.
او که از پیشگامان فعالیت‌های انقلابی و اسلامی در غزه بود، شاهد گفت‌وگوهای بسیاری بود که در تأسیس سازمان در منطقۀ مرکزی نوار غزه نقش داشت و همچنین اندیشۀ شهید فتحی‌الشقاقی و عالم شهید سید قطب را به مردم اردوگاه آموزش داد.
شهید به کار جهادی پرداخت و اصول و اندیشه‌های جهاد اسلامی را در منطقۀ مرکزی به‌طورعام و اردوگاه نُصیرات به‌طور‌خاص گسترش داد.
بنیان‌گذاری «سیف‌الاسلام»
با شعله‌ورشدن اولین انتفاضه در سال 1987 و پس از شهادت هم‌رزمانش در جنگ الشجاعیه، شهید شروع به تشکیل اولین گروه‌های نظامی جنبش جهاد اسلامی تحت عنوان «سیف‌الاسلام» کرد که عملیات‌های نظامی زیادی را علیه نیروهای اشغالگر صهیونیستی در نوار غزه به‌ویژه در منطقۀ مرکزی انجام داد.
اولین دستگیری
در سال۱۹۸۹ شیخ مجاهد توسط نیروهای اشغالگر دستگیر شد و دو سال را به‌اتهام تشکیل سازمان نظامی جهاد اسلامی در زندان گذراند و سپس با عزم و اراده قوی‌تر برای ادامۀ راه جهاد و مقاومت از زندان بیرون آمد.
تأسیس گروه‌های مجاهد
او با همراهی سرداران شهید «هانی عابد»، «محمود الخواجه»، «عمار الاعرج»، «مقلد حمید» و «بشیر الدبش»، اولین هستۀ نظامی جهاد اسلامی را تحت عنوان «لشکر نیروهای مجاهد اسلامی» تشکیل داد.
آن‌ها عملیات‌های قهرمانانۀ زیادی را طراحی کردند از جمله عملیات معروف بیت‌لید که توسط رزمندگان شهید «انور سکر» و «صلاح شاکر» انجام شد و عملیات چهارراه شهدا که توسط شهید قهرمان «هشام حمد» انجام شد و عملیات کفارداروم که توسط شهید «خالد الخطیب» انجام شد. در سال 1994 میلادی، مرکز مطالعات و تحقیقات فلسطین تأسیس شد و شروع به گردهمایی محققان برجسته ازجمله رهبر شهید ابومرشد کرد و او هم در زمینۀ تحقیق و انتشار مجموعه‌کتاب‌ها فعال شد. سردار شهید چند دورۀ فنی و الکترونیکی را گذراند که نقش برجسته‌ای در توسعۀ نظام فنی و مهندسی نظامی جهاد اسلامی داشت.
تأسیس شاخۀ نظامی
با شعله‌ورشدن انتفاضۀالاقصی، ابومرشد و جمعی از یارانش، رهبران نهضت نظامی به ریاست «ابوالولید الدحدوح»، «محمد آل‌شیخ خلیل»، «مجید الحرازین» و «ابو عرفات الخطیب»، شروع به تأسیس شاخۀ نظامی مظفر، یعنی گردان‌های القدس کردند. ابومرشد شخصاً بر سازمان‌دهی صفوف گردان‌های القدس در سطح سازمانی، مهندسی و ساخت‌وساز و تسلیحات نظارت داشت.
او شروع به تشکیل دوره‌های آموزشی نظامی کرد و صدها قهرمان از گردان‌های القدس زیر دست او دانش‌آموخته شدند.
شهید به فکر تشکیل ارتش عمومی برای جوانان جنبش تحت‌عنوان گردان‌های القدس با هدف حفظ مرزهای داخلی وطن و رهبری نظامی نهضت بود. این ارتش تحت دوره‌های نظامی تحت نظارت شخص فرمانده ابومرشد قرار گرفت که بسیاری از قهرمانانی که هستۀ گردان‌های قدس بودند، از آن دانش‌آموخته شدند.
عملیات‌های نظامی
شهید تکاور ابوعبدالله، این افتخار را داشت که چندین عملیات کیفی قهرمانانه را طراحی کند که باعث درد و رنج رژیم صهیونیستی شد.
مهم‌ترین آن‌ها عملیات «الصیف‌‌الساخن» (تابستان داغ) در معبر کیسوفیم و عامل آن شهید «محمد الجباری» و عملیات «زلزلة الحسون» بود که در آن مجاهد «محمود سلامه» به شهادت رسید. سردار شهید ابومرشد، مسئول سامانه فنی مدرن گردان‌های القدس و رئیس مجلس عالی شورای گردان‌های القدس بود. او مربی و متفکر توسعۀ موشک‌های القدس هم به‌شمار می‌رفت. او به‌ویژه در دورۀ اخیر در زمینۀ توسعۀ موشک‌ها و دستگاه‌های تندر، صاعقه، توسعۀ گلوله‌های خمپاره کالیبر سنگین و توسعۀ نارنجک‌های دستی کار کرده بود.
آخرین صحنه
نام شهید سردار ابومرشد در صدر فهرست تروریستی صهیونیست‌ها قرار داشت، زیرا وی مغز فنی سامانۀ موشکی گردان‌های القدس به‌شمار می‌رفت. نیروهای اشغالگر برای دستگیری زنده یا مرده یا ترورش، توانایی‌ها و اطلاعات خود را وقف او کردند؛ همچنین او بارها هدف سوءقصد قرار گرفت، اما به لطف خدا از آن‌ها دور شد و نتوانستند عزم او را بشکنند.
روایت شهادت
در بیست‌وهفتم دسامبر2007، زمانی که فرمانده ابوعبدالله برای آماده‌شدن و پاسخ به ترور اعضای گردان‌ها توسط نیروهای اشغالگر از غزه بیرون رفت، به محض خروج، جنگنده ارتش اشغالگر اسرائیل، موشکی شلیک کرد و یاران شهید ازجمله «محمد فوزی ابوحسنین» را هدف قرار داد و به شهادت رساند.
ابو مرشد برای نجات آن‌ها به‌سمت منطقۀ بمباران شتافت اما موشک دوم او و هم‌رزمش شهید «ابراهیم اللوح» را هدف قرار داد. او آسیبی ندید و آن‌ها را از محل حمله به عقب منتقل کرد اما اشغالگران با موشک سوم او را هدف قرار دادند که منجر به شهادتش شد و پس از او، برادرش، مسؤولیت فرماندهی تیپ مرکزی را بر عهده گرفت. شهید ابوعبدالله خون خود را بر جویبارهای فلسطین جاری کرد تا آغاز مرحلۀ جدیدی از مبارزه با رژیم اشغالگر قدس را اعلام کند.
منابع:
• سرایاالقدس، الشهید القائد «محمد مرشد أبوعبدالله»: وعی عمیق، إیمان راسخ، ثورة متقدة
• الخنادق، الشهید محمد أبوعبدالله: العقل‌التقنی فی سرایاالقدس، 27 دسامبر 2021.م