«خضر عدنان» بنیان‌گذار اعتراض نو در فلسطین
نانوایی که از شدت گرسنگی شهید شد
«خضر عدنان محمد موسی» در ۲۴ مارس ۱۹۷۸ میلادی، در شهر «عرابه» در نزدیکی شهر «جنین» در کرانۀ باختری اشغالی به دنیا آمد. وی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی، در سال ۱۹۹۶ میلادی، دبیرستان را با رتبۀ بالا به اتمام رساند و شروع به تحصیل در دانشگاه (بئرزیت) در رام‌الله کرد. خضر در سال ۲۰۰۱ میلادی، مدرک کارشناسی خود را در رشتۀ ریاضیات دریافت کرد و کارشناسی ارشد را در گرایش اقتصاد گذراند و با موفقیت دانش‌آموخته شد. خضر عدنان، نانوا بود و یک نانوایی و انباری برای محصولات مختلف در شهر قباطیه در جنوب جنین داشت.
مرا از بازداشت نترسانید
عدنان، فعالیت سیاسی‌اش را در اوایل تحصیلات دانشگاهی و وابسته به جنبش جهاد اسلامی آغاز کرد. نخستین دستگیری او توسط تشکیلات خودگردان به‌اتهام تحریک مردم به پرتاب سنگ به‌سمت «لیونل ژوسپن» نخست‌وزیر وقت فرانسه، هنگام بازدید از دانشگاه بئرزیت در سال ۱۹۹۸ میلادی بود. او هنگام بازداشت فریاد می‌زد: «مرا از بازداشت نترسانید!»
خضر عدنان ۱۰روز از این دوره بازداشت را در اعتصاب غذا گذراند. پس از آن، یک‌مرتبه دیگر مقامات رژیم اشغالگر اسرائیل او را در حین تحصیل در دانشگاه دستگیر کردند و چهار ماه را در بازداشت موسوم به اداری (بدون کیفرخواست و تفهیم اتهام) سپری کرد و سپس دوباره به‌مدت یک‌سال بازداشت شد.
رکوردشکن بازداشت در دوران دانشجویی
او بیش از ۱۰ بار پس از دوران تحصیل بازداشت شد که نخستین دستگیری او از سوم می۲۰۰۴ تا 11 آوریل ۲۰۰۵ میلادی بود که درپی اعتراض به قرارگرفتن در سلول انفرادی به‌مدت ۲۸ روز دست به اعتصاب غذا زد و تازمانی‌که درخواست او برای انتقال به ادارات عادی زندان با بقیۀ زندانیان برآورده نشد، دست از اعتصاب نکشید.
اعتصاب ۶۵ روزه
معروف‌ترین دستگیری خضر عدنان در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۱ میلادی بود که طی آن، وی در اعتراض به بازداشت اداری بدون اتهام خود، معروف‌ترین و طولانی‌ترین اعتصاب غذای انفرادی را در زندان‌های اسرائیل انجام داد. این اعتصاب ۶۵ روز طول کشید که به آزادی او در ۱۷ آوریل ۲۰۱۲ میلادی منجر شد. خضر عدنان، باب اعتصابات انفرادی را باز کرد و بسیاری از زندانیان اداری ازجمله زندانی «حناء الشلبی» که ۴۴ روز اعتصاب کرد، «بلال ضیاب» و «ثائر حلهله» به‌مدت ۷۸ روز، «حسن الصفدی» و دیگران، از او پیروی کردند.
بازداشت به‌خاطر حمایت از زندانیان
خضر عدنان پس از آزادی در فعالیت‌های هم‌بستگی با زندانیان و اسیران اعتصابی و فعالیت‌های مسالمت‌آمیز فعال بود تا اینکه یک نیروی ارتش رژیم اشغالگر اسرائیل در اوایل ژوئیۀ ۲۰۱۴ او را در یک کمین در یک ایست‌بازرسی در جنوب شهر جنین دستگیر کرد. علت دستگیری او را می‌توان پیشینۀ تمجید او در اظهارات مختلف برای رسانه‌ها از مقاومت فلسطینی که با تجاوزات اسرائیل به نوار غزه مقابله می‌کند، دانست.
معروف‌ترین اعتصاب
خضر عدنان دست به اعتصاب غذا زد و به «بمب‌افکن نبرد شکم خالی» علیه اشغالگری معروف شد. معروف‌ترین اعتصاب‌هایی که او در آن‌ها شرکت کرده، از این قرار است:
1. در سال ۱۹۹۸ برای اولین‌بار دستگیر شد و ۱۰ روز را در اعتصاب غذا در زندان گذراند.
2. او با گروهی از زندانیان نوار غزه در سال ۲۰۰۵ میلادی دست به اعتصاب زد که ۲۵ روز آن در سلول انفرادی او ادامه داشت.
3. او در اکتبر۲۰۱۰ میلادی توسط تشکیلات خودگردان فلسطین دستگیر شد و 12 روز را در زندان گذراند و طی آن دست به اعتصاب غذا زد.
4. وی در پایان سال ۲۰۱۱ و اوایل سال ۲۰۱۲ میلادی علیه بازداشت اداری خود دست به اعتصاب زد که ۶۵ روز طول کشید و توانست با مقاومت، حکم آزادی‌اش را بگیرد.
5. وی در سال ۲۰۱۵ میلادی، علیه بازداشت اداری خود دست به اعتصاب غذا زد که ۵۸ روز طول کشید.
6. او در سال ۲۰۱۸ میلادی دست به اعتصاب جدیدی زد که ۵۴ روز به طول انجامید.
7. او در سال ۲۰۲۱ میلادی دست به اعتصاب غذایی زد که ۲۵ روز طول کشید.
8. او در سال ۲۰۲۱ میلادی از زمان دستگیری در ۵ فوریه دست به اعتصاب زد و تا زمان شهادتش در ۲ مه‌در زندان‌های اشغالی ادامه داشت.
آخرین اعتصاب برای دیدار معبود
مقامات صهیونیست، مجدداً در ۵ فوریۀ ۲۰۲۳ میلادی با یورش به منزلش در اردوگاه جنین، او را دستگیر کردند و رفتار اهانت‌آمیزی نسبت به او دربرابر فرزندانش داشتند و به قول همسرش، شهید عدنان لحظۀ دستگیری آغاز اعتصاب غذا و آب و همچنین روزۀ سکوت خود را اعلام کرد تا اینکه پس از ۸۶ روز اعتصاب غذا به شهادت رسید. از زمان آخرین اعتصاب خود، همسرش در حال گفت‌وگو با شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی و و فعالیت‌های مختلف بود و حامیان خود را از خانۀ خود در شهر عرابه با عبور از مسجد‌الاقصی در بیت‌المقدس و حرکت به‌سمت زندان رمله در داخل خط سبز، بسیج کرد. مردم در حمایت از او تحصن کردند و فرزندانش در خیابان‌ها، شهرها و روستاهای کرانۀ باختری رفت‌وآمد کردند که بارزترین آن، شب عید فطر بود که در مرکز رام‌الله تظاهرات کردند. در سحرگاه روز سه‌شنبه 2 می۲۰۲۳ میلادی، مقامات اشغالگر رژیم صهیونیستی شهادت «خضر عدنان» اسیر را پس از اعتصاب غذا که ۸۷ روز طول کشید، اعلام کردند. مسئول زندان با بیان اینکه او بیهوش در داخل سلول خود در زندان پیدا شد، ادعا کرد که او به بیمارستان منتقل شده و بعداً درگذشته است.
منابع:
• 1485694، خبرگزاری مهر، شهید «خضر عدنان» که بود؟، ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۲
• 1402021206872 ، خبرگزاری ایسنا، خضر عدنان؛ مردی که تسلیم نشد، ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۲
• الجزیره، خضر عدنان الأسیر الفلسطینی شهید معركة الأمعاء الخاویة، 2 مه2023.م
• فلسطین‌آنلاین، من هو الشهید خضر عدنان؟، ۲ مه۲۰۲۳.م
• الجزیره، Who was Khader Adnan, the Palestinian who died on hunger strike، 2 مه۲۰۲۳.م
• عاطف دغلس، الجزیره، شاهد. هكذا ردّت زوجة الشیخ خضر عدنان على خبر استشهاده، 2 مه2023.م