فرماندهی که شیر بیشۀ مقاومت نام گرفت
ابو انس؛ «العبد»
فرماندۀ شهید «حاج ایاد» با نام کامل ایاد العبد الحسنی، معروف به «ابو انس»، در سال۱۹۶۰ میلادی در خانواده‌ای اهل روستای «حمامه عسقلون» و پناهنده در کمپ ساحلی در شهر غزه متولد شد. تحصیلات خود را قبل از پیوستن به جنبش جهاد اسلامی و مقاومت، در سنین پایین به پایان رساند و همین باعث ترک تحصیل او شد.
خانواده مجاهد
ایاد در خانواده‌ای درگیر در مقاومت زندگی می‌کرد؛ زیرا برادر بزرگترش زکی در سال ۱۹۷۶ در لبنان ترور شد و برادرش محمد هم به‌مدت ۲۶ سال در زندان‌های اسرائیل زندانی بود. از ایاد دو فرزند پسر و چهار دختر بر جا مانده است.
اولین فرزند جهاد
ابو انس در جوانی، پیش از آنکه به جنبش جهاد اسلامی بپیوندد و در تعدادی از مواضع نهضتی و میدانی حرکت کند، مدافع فعالیت مقاومت شد.
الحسنی را از اولین نسلی می‌دانند که به جنبش «جهاد اسلامی» در نوار غزه پیوست و یکی از بنیان‌گذاران «القدس» بازوی نظامی این جنبش در سال ۱۹۸۸ شد که در آن زمان به «نیروهای جهاد اسلامی» معروف بود.
مرد جنگ
نقش ابو انس در جریان شاخۀ نظامی جهاد اسلامی برجسته بود. به گفتۀ برادرش در جریان انتفاضۀ سنگ که در دسامبر 1987 آغاز شد، در فعالیت‌های مقاومت شرکت کرد. او به مقام‌های رهبری برجسته در تیپ‌ها رسید و طی آن در آماده‌سازی سربازان، نظارت بر عملیات کماندویی که به شهرک‌نشینان اشغالگر آسیب می‌رساند، توسعۀ قابلیت‌های نظامی تیپ‌ها و مدیریت نبردهای مقاومت در پاسخ به اشغالگری شرکت کرد. سایت‌های نزدیک به مقاومت، نقش الحسنی را در برنامه‌ریزی و نظارت بر یکی از برجسته‌ترین عملیات چریکی جهاد موسوم به «عملیات شهادت مضاعف بیت‌لید» نسبت می‌دهند. او یکی از مسئولان عملیات شهادت‌طلبانه‌ای است که توسط شهیدان «انور سکر» و «صلاح شاکر» در بیت‌لید در شرق شهر طولکرم در 22 ژانویۀ 1995 انجام شد و منجر به هلاکت 22 سرباز در ارتش اشغالگر و زخمی‌شدن بیش از 60 نفر آن‌ها شد.
رهبر عملیاتی
الحسنی مسئول هماهنگی بین رهبری القسام و تیپ‌ها در جریان نبرد انتقام مردم آزاد بود و سال‌ها مسئولیت عملیات مرکزی در شاخۀ نظامی جنبش جهاد را برعهده داشت و علاوه بر معاونت، یکی از چهره‌های قدیمی شورای نظامی «سرایا» محسوب می‌شد. الحسنی علاوه بر مسئولیت عملیات مرکزی، چند پرونده و وظایف مختلف را در طول سال‌های گذشته، به‌ویژه پس از انتفاضۀالاقصی که در سال2000 آغاز شد، برعهده داشت که از جمله آن‌ها می‌توان به طراحی و نظارت بر برخی عملیات‌های ضد صهیونیستی تا قبل از عقب‌نشینی ارتش رژیم اسرائیل از غزه اشاره کرد.
ترور ناجوانمردانه
طی سال‌ها، الحسنی مورد آزار و اذیت قرار گرفت و از چند سوء‌قصد قبلی اسرائیل جان سالم به در برد؛ بدون اینکه عزم او برای ادامۀ مسیر مقاومت متزلزل شود. رژیم اشغالگر اسرائیل عصر جمعه 12 می2023 برای ششمین‌بار ایادالحسنی، مسئول عملیات مرکزی گردان‌های «القدس» شاخۀ نظامی جنبش «جهاد اسلامی» را در یکی از آپارتمان‌های مسکونی در محلۀ النصر در غرب شهر غزه همراه با دستیارش هدف قرار داد. وی در حین انتقال به بیمارستان به شهادت رسید. ترور الحسنی ششمین شخصیت برجسته در بازوی نظامی جنبش «جهاد اسلامی» پس از ترور «جهاد الغنام»، «خلیل البهتینی»، «طارق عزالدین»، «علی غالی» و «احمد ابو دقة» به شمار می‌رود.
ابو انس، محبوب یاران
هزاران فلسطینی روز شنبه بعد از ترور، در شهر غزه در سوگ
ابو انس عزاداری کردند. صدها نفر از شرکت‌کنندگان در مراسم تشییع او با برافراشتن پرچم فلسطین و پلاکاردهایی در حمایت از جنبش جهاد اسلامی و بقیۀ گروه‌های فلسطینی، شعارهای خشم‌آلودی مبنی بر لزوم تداوم پاسخ مقاومت فلسطین به حملات اسرائیل سر دادند.
مراسم تشییع شهدا شامل اجرای نوحه‌‌ها و سخنرانی اعضای جنبش جهاد اسلامی بود که توسط زندانی آزاده رامز الحلبی آغاز شد که الحسنی را «شیر محور مقاومت و یکتا» خواند. احمد ابوشنب، همسایه و دوست شهید الحسنی، می‌گوید: «او فردی بااخلاق بود که همه دوستش داشتند. الحسنی عمر خود را با مبارزه با اشغالگری گذراند و از خانواده‌ای مبارز بود.»
الجهاد هم در توصیف فرمانده خود گفت: «فرمانده ابوانس زندگی خود را به‌عنوان یک مجاهد، یک معلم و دعوت‌کننده به مقاومت سپری کرد. او وقت خود را وقف مقاومت و نهضت و کار اسلامی کرد و در بسیاری از مناصب رهبری و نهضت فعالیت کرد.»
«ایاد» از نگاه خانواده
ابوالعبد برادر شهید در سخنانی گفت: «الحسنی متفکر و معلم و حتی در جای خود معلم بود و آرزوی شهادت و قطعه‌قطعه‌شدن داشت.»
وی در ادامۀ سخنانش در مراسم تشییع‌جنازۀ برادرش به‌همراه هم‌رزمش عبدالعال گفت: «الحسنی 30 سال در مقابل اشغال مقاومت کرد، اشغالگر او را تعقیب نکرد، بلکه او بود که اشغالگر را تعقیب کرد.»
ابوالعبد ادامه داد: «او هم رزمندگان را به میدان شهادت می‌فرستاد و هم همزمان درحال جنگیدن و جذب نیرو بود؛ مدرسه‌ای تشکیل داد که بذر آن در گردان‌های القدس و اتاق عملیات مشترک گروه‌های مقاومت جوانه زد.»
ایاد الحسنی همچنین به گفته برادرش «شخصیت بسیار محبوبی در بین اقوام و همسایگان بود و هیچ روزی از کسی غفلت نمی‌کرد؛ به همۀ جناح‌ها نزدیک بود، رویکرد ملی بالایی داشت و تنهاقطب‌نمایش فلسطین بود. او جان خود را در راه خدا و برای آزادی فلسطین داد.» وی با غم فراوان و لحنی کوبنده ادامه داد: «هر چقدر رهبر و سرباز شهید شوند، پرچم به زمین نمی‌افتد؛ خون آن‌ها هیزم آزادی فلسطین است.»
بغض «رغد» از دختران شهید الحسنی، هنگام وداع با پدرش از شدت ناراحتی و عصبانیت منفجر شد و خطاب به او گفت: «ای محبوبم! بابا! تو جان منی! 30 سال است که نتوانسته‌اند تو را ترور کنند، ما پیام و راه تو را حفظ خواهیم کرد.»
منابع:
• رائد موسى، آخرهم إیاد الحسنی مسئول وحدة العملیات المركزیة. من قادة سرایا القدس الذین اغتالهم الاحتلال الإسرائیلی فی غزة ۱۳ مای ۲۰۲۳
• یوسف ابو وطفة، من هو إیاد الحسنی مسؤول العملیات فی «سرایاالقدس» الذی اغتاله الاحتلال؟، ۱۲ می۲۰۲۳
• اسأل اکثر، سرایاالقدس تؤكد مقتل مسئول وحدة العملیات "إیاد الحسنی" فی عملیة اغتیال إسرائیلیة وسط غزة ۱۲ می۲۰۲۳
• فلسطین‌اونلاین، إیاد الحسنی.. 30 عامًا من المطاردة تُوِّجَت بالشهادة، ۱۴ می۲۰۲۳
