مردی که میدان جنگ را مثل کف دستش می‌شناخت
استاد آزادی‌خواه
مرحوم دکتر «رمضان عبدالله شلح» در دوران تحصیلش در مصر با شهید «فتحی الشقاقی» که بعدها نهضت جهاد اسلامی را پایه‌گذاری کرد، دیدار کرد؛ دکتر شقاقی هم در آن زمان، در سال دوم تحصیل پزشکی در همان دانشگاه تحصیل می‌کرد. این ملاقات به دوستی شلح و شقاقی که در آن زمان به اخوان‌المسلمین تعلق داشت، منجر شد. در سال 1978 میلادی، شلح به الشقاقی پیشنهاد تشکیل یک سازمان را داد اما شقاقی در پاسخ به او گفت که رهبری گروه کوچکی به نام «پیشتازان اسلامی» را برعهده دارد؛ زیرا او به اخوان‌المسلمین تعلق دارد، بنابراین شلح به او پیوست. پس از مدتی و در سایۀ فعالیت‌های مشترک شلح و شقاقی، ده‌ها دانشجوی فلسطینی دیگر که در دانشگاه‌های مصر مشغول به تحصیل بودند، به حرکت آن‌ها پیوستند و بعدها جنبش جهاد اسلامی را تشکیل دادند. در سال1981، رمضان عبدالله شلح، مدرک لیسانس اقتصاد را از دانشگاه «زقازیق» مصر دریافت کرد. رمضان پس از دانش‌آموختگی به نوار غزه بازگشت و به عنوان استاد در گروه اقتصاد دانشگاه اسلامی مشغول‌به‌کار شد.
استاد دانشگاهی که رهبری می‌کرد
رمضان عبدالله در آن مرحله از زندگی خود، به موعظه‌ها و ایده‌پردازی‌هایش برای مقاومت در‌برابر اشغالگری معروف بود که خشم اسرائیل را برانگیخت و همین موضوع باعث شد تا او را حبس خانگی کرده و از کارش در دانشگاه جلوگیری کنند. درحقیقت، او استادی بود که پیشاهنگ رهبری و هدایت مظلومان به حساب می‌آمد.
روزهای تدریس در دانشگاه فلوریدا
در سال 1986 میلادی، شلح برای تکمیل تحصیلات دانشگاهی‌اش، نوار غزه را به مقصد لندن ترک کرد و در سال1990 میلادی، دکترای اقتصاد را از دانشگاه دورهام گرفت. مدتی در لندن ماند و فعالیت مذهبی خود را در آنجا ادامه داد و سپس به کویت رفت و در آنجا ازدواج کرد. رمضان عبدالله، از کویت عازم انگلیس شد و سپس دوباره به آمریکا رفت و در آنجا به‌مدت دو سال (1993-1995 میلادی) به‌عنوان استاد مطالعات غرب آسیا در دانشگاه فلوریدای جنوبی مشغول‌به‌کار شد و در سال 1995 میلادی هم آمریکا را به مقصد سوریه ترک کرد و می‌خواست به سرزمین‌های فلسطینی بازگردد.
وی پس از رفتن به سوریه، به دیدار یار قدیمی‌اش رفت. این رویداد، وی را دوباره با دکتر فتحی شقاقی همراه کرد؛ تا جایی‌که آن‌ها به‌مدت شش ماه با هم به طرح‌ریزی نشستند و برنامه‌هایی را برای توسعۀ کار جنبش، تنظیم کردند. در همان سال، موساد، «فتحی شقاقی» بنیان‌گذار جنبش جهاد اسلامی را ترور کرد و اعضای جنبش، گرد هم آمدند و رمضان عبدالله شلح را به‌عنوان دبیرکل جنبش انتخاب کردند.
قرارگرفتن در لیست سیاه
در جریان انتفاضۀ دوم فلسطین، رژیم موقت صهیونیستی، رمضان عبدالله را مسئول مستقیم تعداد زیادی از عملیات‌های «جهادی» علیه اهداف صهیونیستی اعلام و او را متهم کرد. مشخص بود که این مسأله، جان او را تهدید می‌کند. او تا 28 سپتامبر 2018 میلادی، به وظایف خود به‌عنوان دبیرکل جنبش ادامه داد و آن‌گاه، «زیاد النَّخّاله» برای تصدی دبیرخانه جهاد اسلامی انتخاب شد. دلیل کناره‌گیری دکتر رمضان عبدالله از این مسؤولیت مهم، بیماری سختی بود که او را رنج می‌داد؛ بیماری‌ای که برخی معتقد بودند ناشی از نوعی ترور بیولوژیک او توسط موساد پدید آمده است.
با اینکه دکتر به‌دلیل ابتلا به بیماری، وضعیت جسمانی خوبی نداشت، واشنگتن در سال 2003 میلادی، او را در لیست تروریسم قرار داد و در سال 2007 میلادی، دولت آمریکا او را در برنامه موسوم به «پاداش برای عدالت» گنجاند و در ازای مشارکت در دستگیری او 5 میلیون دلار جایزه تعیین کرد.
در پایان سال 2017 میلادی، اداره تحقیقات فدرال آمریکا، او را به‌همراه 26 نفر در سراسر جهان، در لیست افراد تحت پیگرد قرار داد.
مردی که در پی آزادی بود
شلح ابتکارات متعددی را برای پایان‌دادن به شکاف فلسطینی بین حماس و فتح که از سال 2007 میلادی ادامه داشت، آغاز کرده بود؛ ابتکاراتی که حتی چند بار میانجی‌گری عرب‌ها در پایان‌دادن به آن موفق نبود.
دبیرکل فقید جهاد اسلامی فلسطین، به‌خاطر دفاع مداوم از موضوع قدس شهرت داشت. او در یکی از مصاحبه‌های مطبوعاتی خود گفت: «بیت‌المقدس بخشی از دین و اعتقاد من است و هرکس به من بگوید از آن دست بردار، انگار به من می‌گوید که سورۀ اسراء را از قرآن کریم حذف کن.»