آشنایی با گیاه بنت قنسول
برگ سرخی‌ست تحفه یلدا
نفس‌های پاییز که به شماره می‌افتد، برخی گیاهان دست به کار شده و فصل را از پاییز تحویل گرفته و در شب یلدا طی مراسمی باشکوه تقدیم زمستان می‌کنند. «بنت قنسول» از جمله این گیاهان است. یک گیاه از نواحی مکزیک که با برگ‌های سبز درخشان و گل‌های قرمز و زرد که با فرهنگ ایران اخت شده در شب یلدا، گرمای جمع‌های خانوادگی را بیشتر می‌کند. می‌توان این گیاه را با نام‌های سرخه برگه یا گل کریسمس هم صدا کرد.
نسرین تقی خانی
مهندس کشاورزی و مشاورنگهداری گیاهان آپارتمانی
در بین گیاهان گلدار که گلدهی در زمستان برایشان بی‌معنی است، بنت قنسول در زمستان دلبری می‌کند و گل‌هایش را شکوفا می‌کند. بنت قنسول یک گیاه به اصطلاح «روز کوتاه» است؛ یعنی برای گلدهی‌اش دوستدار فصل‌هایی است که مجموع ساعاتی که هوا روشن است از مجموع ساعات تاریکی هوا کمتر باشد. این گیاه در پاییز شکوفایی گل دارد و در طول زمستان با گل‌های زرد و گاهی سبز خودنمایی می‌کند. زیبایی و شهرت بنت قنسول به برگ‌های سرخ رنگ آن است؛ البته برگک‌های این گیاه به رنگ‌های زرد، کرم و صورتی هم وجود دارد.
خاستگاه این گیاه مناطق گرم ومرطوب است، پس با فراهم کردن این شرایط، زندگی را برای آن لذت بخش کنید. نور کامل تقاضای این گیاه برای رشد و ادامه زندگی است. ترجیح بنت قنسول قرار گرفتن در کنار پنجره است تا در طول روز نور خورشید را دریافت کرده و در ساعات بعدازظهر استراحت کند. نورمستقیم آن را اذیت می‌کند و باعث آسیب برگ‌های بنت قنسول و سوختگی آن می‌شود.
بنت قنسول خاک با زهکش بالا را دوست دارد؛ بنابراین خاک‌های سنگین انتخاب خوبی برای فراهم کردن بستر این گیاه نیست. می‌توان برای ترکیب خاک بنت قنسول از ترکیب پیت ماس و پرلیت یا خاک برگ و کوکوپیت و پرلیت یا پیت وخاک باغچه و کمپوست و ماسه استفاده کرد. نکته مهم در مورد خاک برای نگهداری بنت قنسول، زهکش بالا آن است.
آبیاری اصولی به نگهداری طولانی مدت بنت قنسول کمک خواهد کرد. بعد از اطمینان از خشکی خاک تا عمق2 الی 3 سانتیمتری سطح خاک، می‌توان از آب بدون املاح و بدون کلر برای آبیاری آن استفاده کرد. بهتر است قبل از آبیاری، آب را در یک ظرف ریخته و 24 ساعت به آن زمان داده تا کلر آن از بین برود. از آنجایی که بنت قنسول نیاز آبی زیادی ندارد، پس آبیاری زیاد و غیراصولی و مرطوب ماندن طولانی مدت خاک، شرایط را برای آن نامناسب کرده و گیاه به این شرایط پاسخ خوبی نمی‌دهد.
بنت قنسول با زرد شدن و به دنبال آن ریزش برگ‌ها اعتراض خود را به آبیاری بیش ازحدش نشان می‌دهد. ادامه دادن این روند و عدم توجه به زهکش خاک و گلدان می‌تواند پوسیدگی ریشه و مرگ گیاه را رقم بزند. اگر در زمان آبیاری آب روی برگ و گل‌های بنت قنسول ریخته شود، در طولانی مدت لکه‌های سیاه را ایجاد می‌کند. بنت قنسول رطوبت را دوست دارد. برای تأمین رطوبت آن، می‌توانید زیر گلدانی را با سنگ ریزه و ماسه پرکرده و گلدان را روی آن قراردهید.
دما هم مثل آبیاری برای بنت قنسول از مسائل مهم است. محدوده دمایی 15 تا 24 درجه سانتیگراد برای رشد و گلدهی آن مناسب است. اگر دما هوا در روزهای پاییز افزایش یابد، از عمر گیاه کم کرده و گلدهی را در زمستان به تأخیر می‌اندازد. همین طور دما کمتر از 15 درجه سانتیگراد هم برای این گیاه مضر است.
بعد از یک دوره گلدهی، برای تقویت بنت قنسول باید از کودهای تقویتی مناسب برای گیاهان گلدار استفاده کرد. این کوددهی باید در اواخر فصل بهار تا پاییز آینده ادامه یابد. در فصل گلدهی، توقف در کوددهی اتفاق افتد.
از آنجایی که بنت قنسول گیاه گلدار است، برای گلدهی نیاز به هرس و تحریک گیاه است. در اواخر بهار جهت تحریک جوانه‌زنی، هرس شاخه‌ها به طول حدود 15 سانتیمتر انجام گیرد. در اواخر تابستان هم کمتر از هرس قبل جهت کمک به گلدهی صورت گیرد. از راه‌های تکثیر این گیاه، قلمه‌زنی است. بهترین زمان قلمه‌گیری برای بنت قنسول، اواخر اسفند و اوایل بهار است(زمانی که گیاه گل ندارد.) برای داشتن گیاه پرپشت و با گل‌های درشت، قلمه با ضخامت بالا بهتر است. قلمه را با چاقوی تیز جدا کرده و بخش‌های اضافه آن را جدا و در ماسه قرار دهید. ریزش برگ‌های بنت قنسول دلایل زیادی دارد. عدم آبیاری صحیح، بیماری ریشه یا پوسیدگی آن، کمبود موادغذایی یا عدم دریافت نور کافی تعدادی از این دلایل است.کمبود کلسیم در این گیاه خودش را به صورت علائم سوختگی در حاشیه برگ نشان می‌دهد.کوددهی نامناسب و غیراصولی هم می‌تواند پیچ خوردگی برگ‌های بنت قنسول را نشان دهد. ریزش جوانه و برگ‌های بنت قنسول و کم شدن رشد می‌تواند به علت نیاز گیاه به کوددهی باشد. سوختگی بنت قنسول از پایین، نشان از آبیاری بیش ازحد یا عدم زهکش و تهویه ریشه است. برای رفع این مشکل باید ریشه‌های خشک و پوسیده را جدا و گیاه را مجدداً در خاک قرار داد. از آفات دوستدار این گیاه، شته و شپشک آرد آلود است. این حشره از شیره گیاه تغذیه کرده و زردی برگ‌ها را به دنبال دارد. در سطح کم می‌توان با پاک کردن ساقه با دستمال مرطوب آنها را از بین برد اما در سطوح وسیع باید از سم‌کش استفاده کرد. در صورت مشاهده کپک خاکستری روی بنت قنسول بهتر است بخش‌های آلوده را جدا و گیاه در گلدان و خاک جدید به رشد خود ادامه دهد. با این معرفی، شب یلدا را با بنت قنسول‌های سرخ رنگ، گرما بخشیده و شادی کنار خانواده بودن را با این گیاه سهیم شوید.
