اصول نگهداری از ظروف آشپزخانه
در کابینت‌ها چه می‌گذرد؟
وقتی صحبت از زیبایی آشپزخانه در میان باشد اولین چیزی که به ذهن‌مان می‌رسد، ظروفی است که در آن آشپزخانه به چشم می‌خورد. علاوه بر زیبایی آشپزخانه، بخشی از سلامت افراد خانه نیز در گرو ظروفی است که در آشپزی و سرو غذای خانواده از آنها استفاده می‌شود. نگهداری درست و اصولی از ظروف آشپزخانه در زیبایی بصری و کیفیت غذایی که در آنها پخته و سرو می‌شود، مؤثر است. از آنجایی که ظروف آشپزخانه جنس‌های متفاوتی دارند، نگهداری از آنها نیز روش‌های متفاوتی دارد. در این یادداشت به‌طور خلاصه روش‌های نگهداری چند نوع از انواع ظروف آشپزخانه را شرح می‌دهیم.
فاطمه زارع‌جعفری
نویسنده
ظروف استیل
ظروف استیل از جمله ظروفی هستند که هم در پخت‌وپز و هم در سرو و نگهداری غذا از آنها استفاده می‌شود. نگهداری از ظروف استیل چندان سخت نیست، ولی اگر نکات نگهداری از آنها رعایت شود، عمر طولانی‌تر و ظاهر زیباتری خواهند داشت. قبل از اولین استفاده از ظروف استیل، مخصوصاً ظروف پخت‌وپز، آنها را با آب داغ و شوینده بشویید و خشک کنید. پس از پخت غذا نیز ظرف را در آب بخیسانید و سپس با شوینده و اسفنج نرم بشویید. خشک کردن ظروف استیل با دستمال پارچه‌ای پس از شست‌و‌شو به حفظ درخشندگی آنها کمک می‌کند. به‌عنوان نکته آخر، غذاهایی که حاوی نمک هستند را در ظروف استیل ذخیره نکنید، چرا که درخشندگی آنها را از بین می‌برد.
ظروف چینی
ظروف چینی از عناصر اصلی آشپزخانه‌های ایرانی هستند و برای سرو غذا از آنها استفاده می‌شود. این ظروف حساس و شکننده به اصول نگهداری خاص خود نیاز دارند. هنگام شست‌و‌شوی ظروف چینی در ماشین ظرفشویی نیز باید دقت کنید که فاصله مناسب بین ظروف رعایت شود تا از برخورد آنها با یکدیگر جلوگیری شود. حتی در هنگام شست‌و‌شو با دست نیز باید برای جلوگیری از لب‌پر شدن ظروف، احتیاط لازم را داشته باشید. همچنین شوینده این ظروف نیز نباید زبر و ساینده باشد و برای پاکسازی بهتر است از اسفنج نرم استفاده شود. چیدمان ظروف چینی باید به صورتی باشد که تعداد زیادی از ظروف روی هم قرار نگیرند، چراکه وزن زیاد ظروف بالایی موجب از بین رفتن لعاب ظروف زیرین می‌شود. بهتر است بین ظروف یک دستمال یا نایلون حباب‌دار قرار گیرد.
همچنین قرار دادن ظروف چینی که طرح‌های طلایی و نقره دارند در ماکروفر باعث آسیب به طرح و از بین رفتن زیبایی ظروف چینی می‌شود. کشیدن قاشق و چنگال نامرغوب نیز خطوط سیاه روی ظروف ایجاد می‌کند.
ظروف چوبی
از جذاب‌ترین ظروف آشپزخانه ظروف چوبی هستند. ظروف چوبی زیبایی خاصی به آشپزخانه و میز پذیرایی می‌دهند و به همین دلیل بسیار محبوب هستند.
ظروف چوبی خاصیت آنتی باکتریال دارند و از مواد غذایی در برابر باکتری‌ها، میکروب‌ها و کپک‌ها محافظت می‌کنند. اما از آنجایی که این ظروف از چوب طبیعی ساخته شده‌اند و همچنین به‌دلیل بافت خاص چوب، شیوه مراقبت از آنها با بقیه ظروف آشپزخانه کمی متفاوت است.
چیزی که واضح است این که ظروف چوبی نباید در ماشین ظرفشویی قرار داده شوند. همچنین دمای بالای آب و فشار زیاد آن باعث ترک خوردن ظروف چوبی می‌شود. تماس طولانی‌مدت با آب نیز به بافت چوب آسیب می‌زند. ظروف چوبی می‌توانند با آب و شوینده و اسفنج نرم شسته شوند، اما لازم است که بلافاصله با دستمال پارچه‌ای خشک گردند. علاوه بر خشک کردن با دستمال، باید ظروف چوبی را پس از شست‌و‌شو چند ساعتی در معرض هوا قرار دهید و آنها را در همان لحظه جمع‌آوری نکنید. اگر در ظروف شما خط و خش ایجاد شد، می‌توانید با سمباده زدن آن را رفع کنید و هر چند ماه یک بار با مالیدن روغن‌های مخصوص، درخشندگی و زیبایی آن را حفظ کنید. با استفاده از لیمو، مخلوط جوش‌شیرین و آب یا سرکه سفید نیز می‌توانید بوی ناخوشایند ظروف چوبی را از بین ببرید.
ظروف چدنی
جنس ظروف چدنی، آهن ترکیب شده با کربن و سیلیسیوم است و از ظروف تفلون مقاوم‌تر و سالم‌تر هستند. بنابراین افراد زیادی امروزه از ظروف چدنی استفاده می‌کنند.
قبل از اولین استفاده از ظروف چدنی نیز لازم است آن را جلا دهید، به این صورت که آن را به‌طور کامل با روغن مایع آغشته کنید و با اسفنج نرم بشویید. هنگام پخت‌وپز باید توجه کنید که شعله از اطراف ظرف بالا نیاید تا به بدنه ظرف آسیب نرسد و از اشیای فلزی و نوک‌تیز در این ظروف استفاده نکنید. همچنین ظروف چدنی داغ را زیر آب سرد نگیرید و پس از شست‌و‌شو آنها را خشک کنید. ماشین ظرفشویی برای شست‌و‌شوی ظروف چدنی مناسب نیست.
ظروف مسی
ظروف مسی از محبوب‌ترین ظروف پخت‌وپز و سرو در دنیا هستند که هم کاربردی‌اند و هم زیبایی خاصی به آشپزخانه و میز پذیرایی می‌دهند. شست‌و‌شوی ظروف مسی باید با دست و آب گرم انجام شود و از شوینده‌های قوی که باعث از بین رفتن پوشش قلع داخل ظرف و رویه مس می‌شوند، استفاده نشود. هنگام پخت‌وپز بهتر است از شعله پخش‌کن استفاده کنید و مهم‌ترین نکته این‌که از ظروف مسی برای سرخ کردن مواد غذایی استفاده نکنید، چرا که روغن خیلی داغ و حرارت زیاد، خیلی زود قلع داخل ظرف را از بین می‌برد. استفاده از اشیای فلزی، قلع را خش می‌اندازد، پس از قاشق چوبی در این ظروف استفاده کنید. همچنین برای نگهداری غذا از ظروف مسی استفاده نکنید. برای از بین بردن لکه‌های ظروف مسی می‌توانید از لیموترش آغشته به نمک استفاده کنید و برای درخشندگی این ظروف از ترکیب مقدار مساوی جوش‌شیرین و نمک که به‌صورت خمیر درآمده است، استفاده کنید.
در آخر لازم به تأکید است که در صورت از بین رفتن پوشش قلع داخل ظرف مسی و دیده شدن مس از داخل ظرف، برای جلوگیری از مسمومیت در اسرع وقت برای قلع‌اندود کردن آن اقدام کنید.
