نگهداری از گیاه برگ بیدی
این رونده رنگارنگ
نسرین‌تقی‌خانی
مهندس کشاورزی و
مشاور نگهداری گیاهان آپارتمانی
گیاه برگ بیدی، یک گیاه رونده و با قدرت رشد سریع است. این گیاه به سبب زیبایی برگ و همچنین خاصیت تصفیه‌کنندگی‌اش، مناسب برای نگهداری در آپارتمان و فضاهای بسته است. برگ بیدی، برگ‌های پهن و تخم‌مرغی شکل دارد که بیشتر سبز روشن با نوار سفید یا کرم رنگ است. در دنیا این گیاه، 60 نوع دارد؛ نوع پرطرفدار برگ بیدی، پندولا است. در این نوع برگ بیدی، ساقه‌های گوشتی و ضخیم در کنار برگ‌های به رنگ سبز روشن تا بنفش و همچنین گل‌های صورتی قرار دارد، زیبایی این گونه وقتی تکمیل است که روی برگ‌ها نوارهای نقره‌ای وجود دارد. در نوع کالیسیا، برگ‌ها سبز و صورتی است و گل سفید دارد. برگ بیدی فلورا، برگ‌ها به رنگ سبز با رگه‌های کرم و سفید است.
آبیاری برگ بیدی باید در زمانی صورت گیرد که خاک کاملاً خشک است. برگ بیدی برای رشد به خاک مرطوب نیاز دارد؛ اما آبیاری زیاد، ممکن است خاک را در شرایط غرقاب قرار دهد.
چروک شدن ساقه و به‌دنبال آن، ریزش برگ‌ها از نشانه‌های آبیاری زیاد است. برای جلوگیری از این عارضه، با توجه به سایر شرایط محیطی، در فصل تابستان، هفته‌ای دو بار و در فصل زمستان یک بار برنامه آبیاری مناسب برای این گیاه است.
برگ بیدی با خاصیت روندگی‌اش، گیاه آویزی است؛ در این شرایط، به سبب قرارگیری این گیاه در ارتفاع، گیاه در معرض دمای بیشتر قرار گرفته و به همین خاطر برگ بیدی به آبیاری بیشتری نیاز دارد.
برگ بیدی برای رشد به نور متوسط و فیلترشده نیاز دارد. بهترین زمان نورگیری برای این گیاه، صبح تا ظهر است. در صورت محو یا کم‌رنگ شدن خط و رگه‌های رنگی روی برگ‌های گیاه، باید به کمبود نور مناسب برای آن پی برد. نور مستقیم خورشید هم برای برگ‌های این گیاه، آسیب‌زا است. یکی از علت‌های سوختن و قهوه‌ای شدن کناره‌های برگ، تابش مستقیم و طولانی مدت نور خورشید به برگ‌ها است. برای رشد و ادامه زندگی انواع برگ بیدی با برگ‌های رنگی و ابلق، به نور بیشتری نیاز است.
دمای مناسب برای رشد برگ بیدی، 20 تا 30 درجه سانتیگراد است. این گیاه به سرما حساس بوده و در صورت قرارگیری در هوای سرد، برگ‌ها نرم و آبکی شده و رنگ خودش را از دست می‌دهد.
خاک سبک با مواد مغذی برای رشد برگ بیدی مناسب است. خاک باغچه، ماسه و خاک برگ یا خاک باغچه، پیت و ماسه همچنین خاک باغچه، ماسه و شن ترکیب‌های مناسب برای آماده‌سازی بستر برگ‌بیدی است.
تعویض خاک گلدان، می‌تواند به تأمین مواد مغذی گیاه کمک کند. برگ بیدی نیاز چندانی به کود ندارد و مواد مغذی خاک برای آن کافی است. در صورت نیاز به استفاده از کود، کود مایع گزینه مناسب برای برگ‌بیدی است. با توجه به اینکه برگ بیدی، گیاهی با سرعت رشد بالا است، هرس مداوم یک نیاز اساسی برای آن محسوب می‌شود. هرس کردن سرعت رشد را بالا برده و به تکامل فرایند رشد گیاه کمک می‌کند. برای پرپشت کردن گیاه، در فصل رشد، بهار و تابستان، باید به هرس گیاه مداومت کرد. از راه‌های برطرف کردن بی‌حالی برگ بیدی، هرس بموقع است.
برای تکثیر برگ بیدی می‌توان از آن قلمه ساقه تهیه کرد. برای این کار یک قلمه به طول حدود 8 تا 10 سانتیمتر از ساقه با 5 تا 7 جوانه را جدا کرده و تمام برگ‌های بخش پایین قلمه حذف شده و چند برگ ابتدایی باقی می‌ماند. پس از آن قلمه در خاک سبک و مرطوب گلدان با نور کافی، برای ریشه‌زایی قرار می‌گیرد و پس از دو الی سه هفته ریشه‌زایی اتفاق می‌افتد.
می‌توان قلمه را در آب قرار داد و پس از ریشه‌زایی آن را به خاک مناسب، جهت تکمیل دوران رشد منتقل کرد.
همچنین می‌توان انتهای ساقه‌های بریده شده را به هورمون ریشه‌زا آغشته کرد تا فرایند ریشه‌زایی بهتر و سریع‌تر صورت گیرد. قلمه‌زدن برگ بیدی، یک فصل خاص ندارد اما دمای 20 درجه سانتیگراد به بالا برای بهبود تکثیر گیاه مناسب است. کاشت بذر گیاه برگ بیدی، از روش‌های دیگر تکثیر است. برای این کار، پس از آماده‌سازی خاک و مرطوب کردن آن، باید بذر آرام روی خاک قرار گیرد. برای آبیاری در این روش، تا زمان تبدیل بذر به گیاه، بهتر است آبیاری از کناره‌ها صورت گیرد تا بذر جابه‌جا نشود. بدین ترتیب با گذشت چند هفته، رشد گیاه آغاز می‌شود. در روش تقسیم بوته، پس از جدا کردن یک بخش از گیاه که شامل ریشه، ساقه و برگ است، می‌توان آن را در خاک کاشت.
از رایج‌ترین مشکلات برگ بیدی، پوسیدگی ریشه به‌دلیل آبیاری زیاد و بی‌رویه است. تنظیم برنامه آبیاری منظم، می‌تواند تا میزان زیادی از این مشکل جلوگیری کند.
کنه تار عنکبوتی و شپشک آرد آلود، دو کنه رایج در نگهداری برگ بیدی است. برای جلوگیری از درگیر شدن گیاه با این آفات، باید ساقه و برگ‌های گیاه مدام چک شده و از مرطوب ماندن طولانی خاک جلوگیری کرد. در صورت حمله این آفات به برگ بیدی، باید با دستمال مرطوب ساقه و برگ‌های برگ‌بیدی را تمیز کرد که در بیشتر مواقع این مشکل برطرف می‌شود.
برگ‌های چسبناک و بدشکل حمله آفات را گزارش می‌دهند؛ بهتر است هر دوهفته یک بار با سم‌کش نفوذی، سم‌پاشی گیاه صورت گیرد. در صورت تغییر رنگ انواع ابلق و رنگی به سبز، کود دهی بی‌رویه است؛ با متوقف کردن این دوره، رنگ برگ‌ها برمی‌گردد. اگر برگ‌های برگ بیدی، لوله‌ای و خشک شود، نشان می‌دهد محیط رشد این گیاه، گرم و خشک است؛ برای حل این مشکل، باید گیاه به محل خنک‌تری منتقل شود و غبارپاشی برگ‌ها در برنامه نگهداری از گیاه جای گیرد.با طولانی شدن ساقه و ایجاد فاصله‌های زیاد بین برگ‌ها، باید مکان گیاه به محل پرنور‌تر جابه‌جا شود. در بررسی شرایط، بدشکلی یا بی‌برگ شدن از علت‌های کوچک بودن گلدان است؛ پس زمان تعویض گلدان فرا رسیده است.