بفرمایید «کامو» بخوانید!

راهنمای کوتاه مطالعه آثار کامو

ارائه و معرفی فهرست گزیده‌ای از آثار کامو بر خلاف نوشتن در مورد کامو کاری بسیار سخت و طاقت‌فرساست. او در هر زمینه‌ای که ورود کرده آثار ماندگاری به جای گذاشته است. کارنامه او پر است از رمان، داستان کوتاه، نمایشنامه و آثار فلسفی درجه یک، در این مطلب سعی کرده‌ایم گلچینی از آثار مهم کامو را به شما معرفی کنیم.

عصیانگر
کامو در کتاب عصیانگر که به‌صورت مقاله نگاشته شده و احتمالاً مهم‌ترین اثر فلسفی اوست، تلاش می‌کند با بهره‌گیری از تفکرات و دیدگاه‌های انسان‌های یاغی، تجربیات عقیدتی و ایمانی اروپاییان ـ مسیحیت، نیست‌انگاری، فاشیسم و کمونیسم ـ را بکاود و از سیر تاریخی افکاری که در طول زمان در اروپا بروز کرده، دیدگاهی روشن به دست دهد. این اثر که در پنج فصل ـ عصیانگر، عصیان متافیزیکی، عصیان تاریخی، عصیان هنری و اندیشه نیمروزی ـ نوشته شده، با یادآوری لحظات تاریخی هشدار می‌دهد تکرار رویدادهای گذشته اجتناب‌ناپذیر است. نویسنده باور دارد افرادی که از عشق به انسان سخن می‌گویند، کشتارها را با دستاویز قرار دادن فلسفه توجیه می‌کنند.

 

طاعون
رمان طاعون، داستان شیوع یک بیماری مهلک را در اوران، شهری بزرگ در الجزایر، روایت می‌کند. هزاران موش در ماه آوریل، به بیماری مبتلا شده و می‌میرند. وقتی که ترسی نه چندان عمیق، جامعه را فرا می‌گیرد، روزنامه‌ها و جراید شروع به تأکید بر اهمیت یک اقدام فوری می‌کنند و درنهایت، مقامات دولتی دستور به جمع‌آوری و سوزاندن روزانه موش‌ها می‌دهند. رمان طاعون، برخلاف مخالفت‌های آلبر کامو، یک اثر کلاسیک هستی گرایانه در نظر گرفته می‌شود. لحن راوی کتاب، با جملاتی ساده اما چندوجهی و داستانی تمثیلی که بیشتر مواقع، اشاره به ذهن و خودآگاهی بشر دارد، مخاطب را به یاد آثار کافکا، بخصوص رمان محاکمه، می‌اندازد.

 

تسخیرشدگان
تسخیرشدگان نمایشنامه‌ای است که آلبر کامو براساس رمانی به همین نام از فیودور داستایوفسکی نوشته است. کامو این رمان داستایوفسکی را در جوانی خوانده بود و تخیلش سخت از آن تأثیر گرفته بود. او جنایت پنهانی، تحول و دگرگونی و سرنوشت استاوروگین، شخصیت رمان داستایوفسکی، را در مرکز و محور نمایشنامه‌اش قرار داده است.

 

کالیگولا
کالیگولا، امپراطور رومی و بدنامی است که در این نمایشنامه چهار پرده‌ای، به تجسمی از پوچی و معنازدگی تبدیل می‌شود. ذهن کالیگولا پس از مرگ خواهر و معشوقه‌اش، به شکل وسواس گونه‌ای درگیر مفهوم «غیرممکن‌ها» می‌شود. او با گذشت زمان به حقیقتی مهم اعتقاد پیدا می‌کند: «انسان‌ها می‌میرند و از زندگی‌شان راضی نیستند.» این حقیقت، که کالیگولا آن را نتیجه‌ای برخاسته از منطقی ساده و درست می‌داند، مسأله‌ای است که همه ملت باید از آن آگاه شوند و این آغازی بر اتفاقات عجیب و غریب و پیچیده در ادامه نمایشنامه است.

 

بیگانه
از پس زمینه و جان مایه رمان بیگانه، اغلب به‌عنوان مثالی از فلسفه آبزورد و هستی گرایانه کامو یاد شده است؛ گرچه خود او، اگزیستانسیال بودن این اثر را رد کرده است. شخصیت اصلی کتاب، یک مرد فرانسوی/الجزایری بی‌تفاوت به نام مورسو است که با عباراتی چون «شهروند رام شده فرانسه در آفریقای شمالی» و «مرد مدیترانه‌ای» توصیف شده است؛ هرچند مورسو به ندرت از فرهنگ سنتی مدیترانه بویی برده و در آن سهیم می‌شود. او در مراسم خاکسپاری مادرش حضور می‌یابد و چند روز بعد، مردی عرب را که درگیر تنازعی با یکی از دوستانش بوده، در الجزیره تحت اشغال فرانسوی‌ها به قتل می‌رساند. مورسو محاکمه و به اعدام محکوم می‌شود. داستان به دو بخش قبل و بعد از قتل تقسیم شده و به‌صورت اول شخص، توسط شخصیت اصلی روایت می‌شود. کتاب بیگانه، چهار بار به زبان انگلیسی و همچنین به زبان‌های متعدد دیگری ترجمه شده و یکی از برترین آثار کلاسیک قرن بیستم به حساب می‌آید. روزنامه لوموند فرانسه، رمان بیگانه را در در رتبه نخست 100 کتاب برتر قرن قرار داده است.

 

سقوط
سقوط آخرین اثر داستانی کامل شده از کامو است. در این اثر، بن مایه‌هایی چون بی‌گناهی، حصر، نیستی و حقیقت را مورد واکاوی و کنکاش قرار می‌دهد. ژان پل سارتر در ستایش این اثر، آن را «احتمالاً زیباترین و درک نشده‌ترین» کتاب کامو توصیف کرده است.

 

وقایع‌نگاری الجزایر
وقایع نگاری‌های الجزایر مجموعه‌ای است از مقالات و یادداشت‌هایی که آلبر کامو از سال 1939 تا 1958 درباره زادگاهش الجزایر نوشت. او در این دوره پر آشوب که به فقر، کشتار، جنگ‌های داخلی و اختلاف‌های عمیق سیاسی منجر شد، سعی کرد راوی روح الجزایری باشد که می‌شناخت. بی‌هیچ مسامحه و مصالحه‌ای با یکی از طرفین درگیری. او در این کتاب به وضوح آرای خودش در زمینه استقلال الجزایر، استعمار فرانسه و دیگر درگیری‌های مهم بین دو ملت را شرح می‌دهد.

 

اسطوره سیزیف
این یکی از آثار فلسفی کامو است و داستان کتاب، از اسطوره مردی الهام گرفته شده که به فرمان خدایان مجبور است تا ابد، تخته سنگی را از کوهی بالا ببرد و بازگشت دوباره آن به دره پایین کوه را به تماشا بنشیند. کتاب اسطوره سیزیف، با استدلال‌هایی پرشور و حرارت درباره ارزش زندگی در دنیایی خالی از معنی و مفهوم، فلسفه قرن بیستم را متحول ساخت و همچنان به‌عنوان یکی از برترین آثار ادبی و فلسفی تمام دوران‌ شناخته می‌شود.