سیر تاریخی تلاش اسرائیل برای حذف حزب‌الله از لبنان
شعار حذف حماس از فلسطین از سوی اسرائیل، یادآور یک حکایت تاریخی مشابه است. حکایت تلاش برای حذف حزب‌الله از لبنان. اولین شکست رسمی اسرائیل در لبنان از وقتی اسرائیل بخشی از خاک لبنان را در سال ۱۳۶۱ اشغال کرد، هسته‌های مقاومت میراث شهید چمران و امام موسی صدر در میان شیعیان جنوب لبنان بود، تقویت شد و سازمانی به نام بسیج عمومی مستضعفین شکل گرفت که بعدها به مقاومت اسلامی معروف شد. سرانجام، در ۲۶ دی ماه ۱۳۶۳ اسرائیل اولین شکست رسمی خود را در لبنان تجربه کرد و با عقب‌نشینی از باریکه کمربند امنیتی و خروج از شهر صیدا، «حزب‌الله» رسماً اعلام موجودیت کرد. این پیروزی، موجب افزایش روحیه حزب‌الله شد و حملاتش به رژیم صهیونیستی ادامه داشت؛ به طوری که در سال ۱۹۹۰ به حزب‌الله پانزده حمله داشت اما سال بعد ۵۲ حمله و در سال ۱۹۹۲، ۹۳ حمله انجام داد.
محمد پور جواد
نویسنده
انتخاب سیدحسن نصرالله
سیدعباس موسوی دبیرکل وقت حزب‌الله در اوایل این سال، در صبح روز ۱۶ فوریه ۱۹۹۲- ۲۷ بهمن ۱۳۷۰ برای شرکت در مراسم هشتمین سالگرد کشته شدن راغب حرب به سمت روستای جبشیت سفر کرد و پس از شرکت در مراسم و سخنرانی به سمت بیروت در حرکت بود که هلی‌کوپترهای اسرائیلی به کاروان اتومبیل‌های حزب‌الله حمله کردند و با هدف قرار دادن خودروی وی، باعث شهادت او، فرزند و همسرش شدند. این امر اما بر روند عملیات‌های حزب‌الله اثر منفی نداشت و با انتخاب سیدحسن نصرالله مقاومت به روند استعلایی خود ادامه داد و در سال ۱۹۹۳ تعداد ۱۰۸ حمله را در کارنامه خود ثبت کرد. رژیم صهیونیستی پس از این حملات و نیز شکست سال ۱۹۸۵- ۱۳۶۳ در تدارک یک حمله بسیار وحشیانه افتاد و عملیات «تسویه حساب» را اجرا کرد.
شکست حیله تفرقه
در جولای ۱۹۹۳ اسرائیل با هدف تضعیف رابطه شیعیان و سایر جریانات سیاسی طوایف مختلف لبنان اقدام کرد اما منجر به تولید همبستگی ملی و مشروعیت مقاومت گردید و در حالی که برای جلوگیری از جنگ داخلی و طبق توافق طایف، نیروهای جبهه مقاومت ملی خلع سلاح شدند اما مقرر شد که تا زمان پایان کامل اشغال و آزادی خاک لبنان حزب‌الله همچنان مسلح و نظامی باقی بماند.
سیر تساعدی حملات حزب‌الله ادامه داشت. سال ۱۹۹۴، ۱۸۷ حمله و سال ۱۹۹۵، ۳۶۶ حمله علیه نیروهای ارتش اسرائیل با موفقیت انجام شد و در سال‌های ۱۹۹۶ الی ۲۰۰۰ نه تنها در حوزه عملیات نظامی، بلکه عملیات اطلاعاتی و در جنگ رسانه‌ای نیز حزب‌الله اقتدار خود را تثبیت کرد. در این مرحله اسرائیل تصمیم به حذف حزب‌الله گرفت و در آوریل ۱۹۹۶ - فروردین ۱۳۷۵ به عملیات ددمنشانه خود به نام «خوشه‌های خشم» دست زد. این عملیات به عنوان «آخرین تلاش گسترده اسرائیل برای سرکوب حزب‌الله» تا قبل از خروج از لبنان در سال ۲۰۰۰ به شمار می‌رود. اما حزب‌الله همچنان عملیات داشت و از صهیونیست‌ها کشته می‌گرفت.
شکست عملیات اطلاعاتی اسرائیل
همزمان با پیروزی حزب‌الله در عملیات خوشه‌های خشم، برخورد دو بالگرد اسرائیلی حامل ۷۳ کماندو در جنوب لبنان که منجر به هلاکت تمام سرنشینان شد، افکار عمومی اسرائیل را علیه دولت خود مبنی بر عقب‌نشینی هرچه سریع‌تر برانگیخت و حزب‌الله با جنگ رسانه‌ای خود شدت بیشتری به این ماجرا بخشید.
حزب‌الله در سال ۱۹۹۷ با «عملیات انصاریه» جاسوسان رژیم صهیونیستی را در تله مین‌گذاری شده گرفتار کرد و اسرائیل نیز برای نخستین بار در عملیات اطلاعاتی شکست را تجربه کرد. در سوم ژوئن ۱۹۹۹ براساس قطعنامه ۶۲۵ شورای امنیت سازمان ملل مزدوران آنتوان لحد به فرمان ارتش اسرائیل از جنین در جنوب لبنان به طور یکجانبه بدون گرفتن کمترین امتیازی از حزب‌الله عقب‌نشینی کردند.
علت نامگذاری روز مقاومت و آزادسازی در لبنان
روند عقب‌نشینی به گونه‌ای بود که بر انتخابات اسرائیل نیز تأثیر گذارد. ایهود باراک رقیب نتانیاهو در رقابت‌های انتخاباتی اعلام کرد در صورت پیروزی در انتخابات، ارتش اسرائیل را ظرف یک سال از جنوب لبنان خارج خواهد کرد. اما بسیار زودتر از وعده انتخاباتی خود، سرانجام ۲۵ مه ۲۰۰۰، ارتش اسرائیل به طور کاملاً ناگهانی و به یک باره خاک لبنان را ترک کرد که به عنوان یکی از بزرگترین شکست‌های صهیونیست‌ها از آن یاد می‌شود. دولت لبنان ۲۵ مه ۲۰۰۰ - ۵ خرداد ۱۳۷۹ را روز مقاومت و آزادسازی اعلام کرد.
این شکست پس از سالها مقاومت حزب‌الله لبنان، علاوه بر استحکام بخشیدن به مواضع حزب‌الله، مبتنی بر مقاومت، باعث شد تا سیدحسن نصرالله به موفقیتی بی‌سابقه در میان اعراب دست یابد، تا اینکه به عنوان مهم‌ترین شخصیت جهان عرب شناخته شود.
افزایش قدرت بازدارندگی حزب‌الله
اسرائیل که موفق به حذف نظامی حزب‌الله از عرصه لبنان نشده بود، این بار از حربه دیگری استفاده کرد. رایزنی‌های صهیونیست‌ها جواب داد و نیروهای بین‌المللی را برای خلع سلاح حزب‌الله در ازای دادن چند امتیاز تاکتیکی به میدان آورد. شهریور ۱۳۸۳، شورای امنیت سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه ۱۵۵۹ که در ادامه توافق طائف تنظیم شده بود، ضمن مطالبه از دولت لبنان برای انحلال و خلع سلاح همه شبه نظامیان لبنانی و غیرلبنانی، در مقابل نیز از اسرائیل خواست از مزارع مورد مناقشه شبعا و تپه‌های کفار الشعبه عقب‌نشینی کند و زندانیان لبنانی در اسرائیل را به عنوان شرط اجرای کامل قطعنامه ۱۵۵۹ که شامل انحلال شاخه نظامی حزب‌الله می‌شود، بازگرداند. اما شرط حزب‌الله برای زمین گذاشتن سلاح، پایان کامل اشغال لبنان بود و حاضر نشد پیش از خروج اشغالگران سلاح خود را زمین بگذارد. از آن تاریخ تا کنون، نه تنها حزب‌الله از معادلات لبنان حذف نشده است؛ که علاوه بر نفوذ سیاسی آن در دولت و مجلس، قدرت نظامی آن نیز چنان افزوده شده است که به گفته رسانه‌های اسرائیلی، بیش از ۲۰۰ هزار موشک در اختیار دارد که بیش از نیمی از آنها موشک‌های نقطه زن هستند که حاشیه خطای آنها از چند متر فراتر نمی‌رود و در صورت عملیاتی شدن، امکان تخریبی دقیق‌تر و وسیع‌تر از بمب اتمی خواهد داشت.
