آموزش یک کیک ساده برای تغذیه مدرسه
ساده و سریع مثل یک کـیــــک صــبحـانه
فائزه صدیقی
نویسنده
با شروع سال تحصیلی و حضور چندین‌ساعته بچه‌ها در مدرسه، یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های والدین یعنی خوراکی خوردن در مدرسه و انتخاب خوراکی‌هایی که برای بچه‌ها مفید و جذاب باشند باز هم مطرح می‌شود. در کنار انواع خوراکی‌های سالم مانند میوه‌های مختلف و ساندویچ‌های خانگی مختلف، کیک‌ها هم از آن دسته خوراکی‌های جذابی هستند که تقریباً همیشه از طرف بچه‌ها برای زنگ‌های تفریح درخواست می‌شوند. برای حل این مسأله از کیک‌های خانگی دستپخت خودتان غافل نشوید. شما می‌توانید به راحتی کیک‌های ساده و سالمی را تهیه کنید. در همین راستا امروز تصمیم دارم آموزش یک مدل کیک صبحانه را در کنار همدیگر تمرین کنیم. دستوری بسیار ساده، خوشمزه و سریع که مواد اولیه فوق‌العاده در دسترسی هم دارد و شما می‌توانید با خیال راحت از جهت سالم بودن، آن را برای تغذیه مدرسه بچه‌ها آماده کنید. البته که این کیک نه تنها برای کودکان و تغذیه آنها مفید است، بلکه بزرگترها هم از خوردن آن لذت کافی را خواهند برد.
پس امروز با من همراه باشید تا در کنار هم طرز تهیه این کیک صبحانه خوشمزه را آموزش ببینیم.
مواد لازم (هم دما محیط)
آرد.................................... یک و سه‌چهارم پیمانه*
بیکینگ پودر............... یک و یک‌دوم قاشق چای‌خوری
نمک.......................... یک هشتم قاشق چای‌خوری
روغن مایع................................... یک دوم پیمانه
شکر............................................... یک پیمانه
تخم مرغ.............................................. ۴ عدد
وانیل.......................... یک چهارم قاشق چای‌خوری
شیر........................................... یک دوم پیمانه
* اگر پیمانه‌های استاندارد شیرینی‌پزی را دارید از همان استفاده کنید، اما اگر به آنها دسترسی ندارید یک لیوان دسته‌دار فرانسوی را معادل یک پیمانه در نظر بگیرید.
مواد لازم برای دو رنگ کردن کیک:
پودر کاکائو.............سه قاشق غذاخوری
آرد................... سه قاشق غذاخوری
چند نکته در خصوص مواد اولیه
. برای اندازه‌گیری آرد، ظرف یا پاکت آرد را با قاشق هم بزنید، پیمانه را با قاشق پر کنید و سر پیمانه را صاف کنید. آرد اندازه‌گیری شده را حتماً دو بار الک کنید. الک کردن به بهتر شدن بافت نهایی کیک کمک می‌کند و باعث می‌شود کیک بافت سبک‌تری داشته باشد.
. هر نوع روغن مایع بی‌طعم و بو(کانولا، ذرت و آفتاب‌گردان) برای این کیک مناسب است، ولی استفاده از روغن‌های طعم‌دار مثل روغن هسته انگور، زیتون و روغن مخصوص سرخ کردنی برای این دستور جایز نیست.
. برای تهیه کیک‌ها، بهتر است از شیر پرچرب کارخانه‌ای استفاده کنید.
در صورت دلخواه می‌توانید به مایه کیک، گردو خردشده، فندق خردشده، کشمش یا شکلات چیپسی اضافه کنید. اگر مایل به اضافه کردن گردو یا فندق به کیک هستید، حتماً آنها را قبل از خرد کردن روی حرارت گاز یا داخل فر قرار داده و تُست کنید. تُست کردن مزه و بافت خشکبار را تشدید می‌کند و کمک می‌کند طعم مشخص‌تر و بهتری داشته باشند، ضمن اینکه رطوبت اضافه آنها را از بین می‌برد و باعث می‌شود آجیل‌ها سبک‌تر شده و در کیک ته‌نشین نشوند.
. به جای وانیل، می‌توانید از یک قاشق چای‌خوری وانیل مایع یا سه قطره اسانس خوراکی دلخواه (مانند اساس توت‌فرنگی یا موز)، یا یک قاشق چای‌خوری رنده پوست پرتقال یا رنده پوست لیمو استفاده کنید.
. برای این دستور نیاز به یک قالب ۲۳ در ۱۳ سانتیمتر دارید. اگردر این سایز قالب ندارید، می‌توانید از قالبی با گنجایش مشابه استفاده کنید، یعنی قالبی که هفت تا هشت پیمانه آب در آنجا شود. برای اندازه‌گیری حجم قالب، بزرگ‌ترین پیمانه در مجموعه پیمانه‌های اندازه‌گیری (یک پیمانه) را بردارید، با آب پر کنید و در قالب بریزید. قالبی که هفت تا هشت پیمانه آب گنجایش داشته باشد مناسب این دستور است. کف قالب انتخاب شده را به کمک برس شیرینی‌پزی با روغن مایع کاملاً چرب کنید و کاغذ روغنی بیندازید.
پس از آماده‌سازی مواد اولیه، فر را روی ۱۸۰ درجه سانتیگراد روشن کنید تا گرم شود.
بگذارید حالا که به این قسمت از کار رسیده‌ایم نکته مهمی را برایتان بگویم که اوایل کار بارها باعث ناامیدی من از کیک‌پزی و شیرینی‌پزی می‌شد! دمای پخت در فرهای گازی و برقی در پخت کیک و شیرینی یکی نیست و به طور معمول دمایی که در فرهای برقی مثل ماکروفر یا سایر نمونه‌ها باید برای پخت انتخاب کنیم حدوداً بیست درجه کمتر از دمای فرهای گازی است. این عدد می‌تواند با توجه به فضا و اندازه فر برقی شما پنج درجه کمتر یا بیشتر باشد. اما در دستورهای آشپزی و شیرینی‌پزی عموماً به این مورد اشاره‌ای نمی‌شود و تنها یک دما که برای فر گازی است بیان می‌شود و اگر شما نکته تفاوت دمایی را ندانید در نهایت کیک و شیرینی سوخته و سفت تحویل می‌گیرید!
*) پس با این توضیحات اگر فر شما گازی است آن را روی دما ۱۸۰ درجه بگذارید ولی اگر فر برقی دارید با دما ۱۶۰ درجه سانتیگراد آن را روشن کنید تا گرم شود.)
طرز تهیه کیک صبحانه و نکات آن
آرد، بیکینگ پودر و نمک را در کاسه‌ای ریخته و با ویسک یا همزن دستی به خوبی با هم مخلوط کنید. دقت کنید که این مرحله را به خوبی انجام بدهید چون در صورت خوب پخش نشدن بیکینگ پودر، در حین پخت حفره‌هایی در بافت کیک ایجاد می‌شود. مخلوط مواد خشک را چند دور با هم الک کنید. الک کردن به بهتر شدن بافت نهایی کیک کمک می‌کند و باعث می‌شود کیک بافت سبک‌تری داشته باشد. این مخلوط را کنار می‌گذاریم تا بعداً به مایه کیک اضافه کنیم.
در صورتی که می‌خواهید کیک را به صورت دو رنگ درست کنید، سه قاشق غذاخوری پودر کاکائو را اندازه‌گیری و الک کنید و در کاسه‌ای بریزید. سه قاشق غذاخوری آرد سفید را هم به همین صورت آماده کنید.
تخم‌مرغ، شکر و وانیل را در کاسه تمیزی بریزید، ابتدا مواد را یک دقیقه با دور متوسط همزن برقی هم بزنید تا یکدست شوند. حالا مواد را سه تا پنج دقیقه با بیشترین سرعت همزن برقی مخلوط کنید تا روشن، حجیم و پفکی شوند.
حتماً بین هم‌زدن، همزن برقی را خاموش کنید و مواد را با لیسک از کف و دیواره‌های کاسه به وسط جمع کنید (دورگیری) تا اگر تخم‌مرغ‌ها به‌دور ظرف پاشیده شده با این دورگیری آنها را به مواد کیک اضافه کنیم تا هم بخورند و در نهایت کیک بوی زهم ندهد و سپس مجدداً به هم زدن ادامه بدهید.
پس از این مرحله روغن مایع را به آرامی از کنار کاسه به مواد اضافه کنید و با دور متوسط همزن در حد مخلوط شدن هم بزنید.
در ادامه نیمی از مواد خشک را اضافه کنید و با کندترین دور همزن برقی فقط و فقط در حد مخلوط شدن هم بزنید. در صورتی‌که همزن برقی مناسبی ندارید و سرعت پایین همزن هم زیاد است، در این قسمت مواد را با لیسک یا همزن دستی فولد کنید. شیر هم دمای محیط را به مایه کیک اضافه کنید و در حد مخلوط شدن با کندترین دور همزن بزنید.
در نهایت باقی مواد خشک را به مایه کیک اضافه کنید. دقت کنید که بهترین روش برای اضافه کردن مواد خشک پاشیدن آرد روی مایه کیک است، آرد را به یک‌باره در یک نقطه نریزید تا پف مواد از بین نرود. حالا با کندترین دور همزن مواد را در حدی مخلوط کنید که رگه‌های آرد در مواد دیده نشود. دقت کنید که زیاد هم‌زدن مواد در این قسمت باعث از بین رفتن پف کیک و شفتگی آن می‌شود.
این کیک مایه نسبتاً شُلی دارد. می‌توانید در این مرحله یکی از سه روش زیر را به کار ببرید:
۱- مایه کیک را به همین شکل، یعنی به صورت ساده در قالب آماده شده بریزید و در فر بگذارید.
۲- خشکبار مورد نظر مثل کشمش، گردو خردشده، فندق خردشده یا شکلات چیپسی را روی مایه کیک بپاشید، به آرامی فولد کنید و بعد مواد را در قالب آماده شده بریزید و در فر بگذارید.
برای اینکه خشکبار در کیک ته‌نشین نشود، باید قبل از اضافه کردن به مایه کیک، آنها را آردپاشی کنید. برای این کار روی خشکبار دو قاشق غذاخوری آرد بپاشید، خوب هم بزنید و بعد در الک بریزید و تکان بدهید تا آرد اضافی از آنها خارج شود.
۳- مایه کیک را به روشی که در ادامه آموزش گفته شده به شکل دو رنگ درست کنید.
اگر می‌خواهید کیک را دو رنگ کنید، نصف کمتر مواد را در کاسه دیگری بریزید. تقسیم را به طور چشمی انجام بدهید و نیازی به استفاده از ترازو یا پیمانه نیست.
پودر کاکائو را روی قسمت کمتر و آرد را روی کاسه با مواد بیشتر بریزید. هر کدام از کاسه‌ها را با ویسک یا کندترین دور همزن در حد مخلوط شدن هم بزنید. حتماً مایه شکلاتی را با لیسک دورگیری و زیر و رو کنید تا یکدست شکلاتی شود.
نکته: برای دو رنگ کردن این دستور باید هم از آرد و هم از پودر کاکائو استفاده شود. اگر فقط به نصفِ کمتر مواد، پودر کاکائو اضافه کنید و در نیمه دیگر مواد آرد مخلوط نشود، قسمت شکلاتی سنگین شده و ته‌نشین می‌شود.
برای ایجاد فُرم زبرا یا گورخری، در هر کاسه یک قاشق بگذارید، حالا در وسطِ قالب سه قاشق از مایه وانیلی بریزید. سپس در وسط مایه وانیلی ریخته شده، دو قاشق مایه شکلاتی بریزید.
همین روش را تکرار کنید، یعنی وسط قسمت شکلاتی سه قاشق مایه وانیلی بریزید و مجدداً وسط قسمت وانیلی دو قاشق مایه شکلاتی. ریختن مایه کیک، به‌صورت یکی در میان از وسط قالب را آن‌قدر ادامه بدهید تا مواد تمام شود.
اگر می‌خواهید کیک صبحانه با طرح زبرا (گورخری) داشته باشید، با تمام شدنِ مواد، قالب را یک‌بار به آرامی روی سطح کار بکوبید و بعد در فِر گرم شده قرار بدهید.
اگر طرح مرمری یا ابروبادی را می‌پسندید، بعد از ریختن مواد به روش گفته شده، یک سیخ چوبی در قالب بزنید و به صورت مارپیچ آن را در قالب بچرخانید، سپس قالب را یک بار روی سطح کار بزنید و بعد در فر گرم شده بگذارید.
کیک را بعد از ۴۵ دقیقه چک کنید، وقتی سیخ چوبی از وسط کیک تمیز بیرون آمد کیک آماده است، در غیر این صورت پنج تا ده دقیقه دیگر به آن زمان بدهید. بعد از این مدت قالب را روی توری خنک کننده قرار بدهید و پس از حدود نیم ساعت، دور تا دور کیک را بوسیله چاقو میوه‌خوری از قالب جدا کنید، کیک را روی دستتان برگردانید، کاغذ روغنی را از زیر کیک جدا کنید و اجازه بدهید کاملاً سرد شود.
کیک را بعد از خنک شدن می‌توانید مثل نان تُست برش بزنید و سِرو کنید یا دو قاشق غذاخوری عسل را در کاسه‌ای بریزید، روی بخار آب بگذارید تا کمی روان شود، با برس شیرینی‌پزی روی کیک صبحانه بمالید و بعد روی آن خشکبارهایی مثل خلال بادام، خلال پسته، گردوی خرد شده، شکلات رنده شده، پودر نارگیل و... بپاشید.
شرایط نگهداری
این کیک تا چهار روز در دمای محیط و ظرف در بسته قابل نگهداری است، درصورتی که هوای خانه گرم و شرجی است کیک را باید در یخچال بگذارید. از اینکه این آموزش را تا انتها با من همراه بودید از شما سپاسگزارم. امیدوارم لحظات شیرین زندگیتان هر روز بیشتر از روز قبل باشد.