مرد تکرارناپذیر سینمای ایران

آتیلا پسیانی 10 اردیبهشت 1336 در خانواده‌ای هنرمند و فرهنگ‌دوست متولد شد. او در سال 61 در رشته کارگردانی و بازیگری تئاتر از دانشگاه تهران در مقطع لیسانس فارغ‌التحصیل شد. پسیانی فرزند مرحوم جمیله شیخی زنجانی از بازیگران زن قبل از انقلاب بود. قطعاً در مسیر هنری‌اش راه مادر را به خوبی ادامه داده است، همان‌طور که در ابتدای مسیر بازیگری‌اش فردوس کاویانی که اتفاقاً او را هم به تازگی از دست داده‌ایم درباره او می‌گوید: از ابتدا هم مشخص بود که آتیلا پسیانی از مادرش هنر را به ارث برده و بازیگر توانمندی است. از دوران کودکی به تشویق پدر و مادر هنرمند و فرهنگ‌دوستش در نمایش‌های مدرسه بازی کرد.

در دوران دبیرستان در جلسه‌های انجمن ادبی و اجرای نمایشی شرکت می‌کرد. او نزد استادان تئاتر به آموختن و تمرین تئاتر پرداخت و به استخدام رسمی اداره تئاتر زمان پهلوی درآمد.
این هنرمند توانا فعالیت حرفه‌ای خود را از سال ۱۳۵۶ در سن ۲۰ سالگی آغاز کرد. او در طی ۴۳ سال فعالیت ۷۶ فیلم سینمایی، ۴۰ تئاتر و ۶۳ مجموعه تلویزیونی را در کارنامه هنری‌اش به نمایش گذاشته و در شبکه نمایش خانگی هم با ۵ اثر حضور داشته است.
پسیانی در سال ۱۳۶۲ با بازی در فیلم «عفریت» کاری از فرشید فلک نازی وارد سینما شد و در سال ۱۳۶۲ دومین فیلم سینمایی‌اش را به نام «مرگ سفید» به کارگردانی حسین زندباف تجربه کرد و در سال ۱۳۶۵ سومین تجربه سینمایی خود را در کنار جمشید مشایخی، پرویز پورحسینی و آتش تقی‌پور به دست آورد.
از دیگر فیلم‌های موفقی که آتیلا پسیانی در آن حضور داشته می‌توان به «گاو خونی»، «آب و آتش»، «آتش‌بس ۱ و۲»، «چه کسی امیر را کشت»، از «رئیس‌جمهور پاداش نگیرید»، «سیانور»، «آشوب»، «پیتزا مخلوط»، «مجردها» و … اشاره کرد. همچنین از آخرین فعالیت‌های وی در سینما تا به امروز می‌توان به فیلم «سلفی با دموکراسی» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی علی عطشانی محصول سال ۱۳۹۸ و سینمایی «سیاه باز» به کارگردانی حمید همتی محصول سال ۱۳۹۹ اشاره کرد. آتیلا پسیانی نخستین فعالیت حرفه‌ای خود را با سریال «لحظه» کاری از محمد صالح علا و حضور در تئاتر را هم از سال ۱۳۶۳ با نمایش «هفت‌خوان رستم» شروع کرد.
پسیانی در سریال «لحظه» با مادرش (جمیله شیخی) و دیگر بازیگرانی چون فرامرز قریبیان، آهو خردمند، محبوبه بیات، هوشنگ توکلی، خسرو شکیبایی و … همبازی بود.
او در این سریال توانست توانایی و استعداد هنری خود را به بسیاری از منتقدان نشان دهد و از همان سال برای بسیاری از مجموعه تلویزیونی‌ها دعوت شد. آتیلا پسیانی از اولین کار تلویزیونی تا سال ۱۳۷۷ و سریال «هفت سنگ» کاری از عبدالرضا نواب صفوی که باعث شناخته شدن چهره‌اش شده بود در ۱۲ اثر دیگر نیز به ایفای نقش پرداخت.پسیانی با سریال‌های «آرام می‌گیریم»، «رستگاران»، «راه بی‌پایان» و «زیر تیغ» به شهرت دست یافت و توانست مخاطبان بسیاری را به خود جذب نماید.
 شاید حتی به رخ کشیدن هنر بازیگری پسیانی برای مخاطب در «گمگشته» باشد؛ جایی که وی دو نقش همزمان را بازی کرد و در عین حال برای مخاطب باورپذیر بود.
«چهاردیواری» حضور متفاوت و کمدی آتیلا پسیانی مقابل دوربین سیروس مقدم بود؛ نقشی که تقی تاکسی را به یکی از خاطرات خوب نوروز ۱۳۸۹ تبدیل کرد.
اولین هنرنمایی آتیلا پسیانی بر صحنه تئاتر به سال ۱۳۶۳ و نمایش «هفت خوان رستم» برمی‌گردد. از آن سال تا امروز تعداد آثار آتیلا پسیانی در تئاتر کمتر از آثار سینمایی و تلویزیونی او است، اما صحبت‌ها و مصاحبه‌های او همیشه نشان از اولویت تئاتر نسبت به دیگر عرصه‌های بازیگری دارد.
آتیلا پسیانی با فاطمه نقوی بازیگر ازدواج کرد و یک خانواده چهارنفره هنرمند دارد. دخترش ستاره پسیانی از بازیگران سینما و تلویزیون و پسرش خسرو پسیانی از بازیگران تئاتر است.
پسیانی همیشه در مورد شغل و کم‌کاری‌اش می‌گفت: «من حرفه دیگری دارم. خارج از بازیگری، طراحی داخلی می‌کنم و بخشی از نیازهای مادی‌ام را از این راه تأمین می‌کنم به همین دلیل لازم نیست هر نقشی را بپذیرم و کم‌‌کارم و سعی می‌کنم گزیده‌کار باشم.»
آتیلا پسیانی چهار دوره عضو هیأت مدیره خانه تئاتر و چند دوره نیز عضو شورای مرکزی انجمن بازیگران خانه سینما بوده است. او همواره در فعالیت‌های صنفی سینما حضور داشته است.
او سفیر انجمن خیریه حامیان کودکان نقص ایمنی بود و به عنوان سفیر این انجمن در عرصه سینما و تئاتر فعالیت می‌کرد.
مهم‌ترین خصوصیات پسیانی بی‌زاری از یکنواختی است که گاهی موجب حالت تهاجمی در رفتارش می‌شد. از زندگی و کارهای معمولی و عادی متنفر و هیجان چاشنی روزانه زندگی‌اش بود.
 در مراسم بزرگداشت خودش گفت که «وقتی گروه تئاتر «بازی» شروع به فعالیت کرد هیچ گروهی کار تجربی نمی‌کرد. خیلی فحش و ناسزا شنیدیم و الان خیلی خوشحالم که تعداد زیادی گروه‌های تئاتر تجربی در حال فعالیت هستند». آخرین چهره‌ای که آتیلا پسیانی در قاب تصاویر از خود به ثبت رساند متعلق به مراسم بزرگداشت‌اش بود؛ وقتی حاضران او را با بدنی لاغر و تکیده دیدند قلب‌شان به درد آمد اما چهره پرانرژی و خندان او حال و هوای همه را تغییر داد. مگر می‌شود آن چهره پرانرژی و لبخند آتیلا پسیانی را فراموش کرد.
آتیلای پسیانی؛ مردی که پای حرف و فکر خود ایستادی و پایدار و ماندگار شدی، یادت همیشه گرامی است و جایت بسیار خالی.