جشنی برای عدالت فرهنگی؛
محیط روانی سینما نیازمند استمرار شادابی است
ونوس بهبود
روزنامه نگار
برخی متولیان سینمای کشور معتقدند برگزاری رویدادهایی که بتواند شادابی و عدالت را در حوزه فرهنگ و هنر کشور احیا کند ضروری است، موضوعی که از سال گذشته دستاویز برگزاری جشن سینمای ایران شده است.
در یک سال گذشته سینما یکی از ساحت‌های پر فراز و نشیب بوده است. در پی اتفاقاتی که در شهریور ماه سال گذشته رخ داد، رفتار برخی اهالی سینما موجب شد تا سینما از آن محدوده گرمابخش و سرگرم‌کننده خود به سمت و سویی برود که برخی مسئولان آن را سیاسی‌کاری توصیف می‌کردند. تمامی این اتفاقات در حالی منجر به چنددستگی در سینمای کشور می‌شد که سینما مهمترین سرگرمی مردم ایران محسوب می‌شود و در مقابل چنین فضایی اذهان شهروندان را خسته و التهاب دلشان را بیشتر می‌کرد.
در این میان اتفاقات عجیب و غریب بسیاری از جمله موضع‌گیری‌های خاص و سپس عقب‌نشینی از یک موضع فکری یا اعلام کناره‌گیری از سینما و مواردی از این دست همه منجر به بروز و ظهور دلمشغولی سینمادوستان می‌شد و از یک طرف نیز دود آن مستقیماً به چشم مردم می‌رفت.
در شهرستان‌ها وضعیت به مراتب به دلیل محدودیت امکانات و بودجه و همچنین موانع متعدد در تولید آثار سینمایی بیشتر بود. با برگزاری برخی رویدادها مانند جشنواره فیلم کوتاه، جشنواره فیلم مستند و فیلم فجر و همچنین جشن سینمای ایران تلاش شده زندگی سینما در مسیری که مردم به آن نیاز دارند، حفظ شود. عرصه برای تولید محدود نباشد و شهرستان‌ها در حسرت کمبود امکانات خود را در محدودیت نبینند. بر همین اساس بود که از سال گذشته جشن سینمای ایران آغاز به کار کرد.
سازمان سینمایی با همکاری ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی از ۲۶ شهریور ماه تا ۱۳ مهر ماه دومین جشن مهر سینمای ایران را در سراسر کشور برگزار می‌کند.
دومین جشن سینمای ایران به مناسبت روز ملی سینما، با هدف تحقق استمرار شادابی و پویایی در محیط روانی سینمای کشور و توجه خاص به مقوله عدالت فرهنگی و هنری در دولت سیزدهم در راستای تکریم سینماگران پیشکسوت، فعالان سینمای ایران در رشته‌های مختلف و هنرمندان شاخص استانها طراحی و پیش‌بینی شده است. در دومین جشن مهر سینمای ایران با همکاری و هم‌فکری نهادها و شخصیت‌های هنری، فعال‌ترین و شاخص‌ترین سینماگران استانی شناسایی و پس از ارزیابی از برگزیدگان در مراسمی که به همین مناسبت در مراکز یا شهرستان‌های منتخب در نظر گرفته شده است، تجلیل خواهد شد.برگزاری این رویداد به مدت یک روز در هر استان است و در بازه زمانی ذکر شده تمامی استانها مشارکت دارند.
مطابق اعلام نظر بانیان این رویداد، از برگزیدگان رشته‌های مختلف از جمله کارگردانی، بازیگری، فیلمنامه‌نویسی، تدوین، گریم، صداگذاری، جلوه‌های ویژه بصری، فیلمبرداری، انیمیشن، سینماداران، آموزشگاه‌های سینمایی، پژوهشگران، تهیه‌کنندگان و غیره در این رویداد قدردانی به عمل می‌آید.
مشارکت همه استانها
سال گذشته برای اولین بار شاهد برگزاری این رویداد در ۲۲ استان کشور بوده‌ایم و برنامه مهر سینمای ایران توسط سازمان سینمایی کشور با همکاری ادارات کل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی استانها در مناطق مختلف کشور برگزار شد که ماحصل آن تجلیل از ۳۵۰ هنرمند عرصه سینمایی بوده است. امسال همزمان با برگزاری دومین جشن مهر سینمای ایران، همچنان استانها در معرض توجه قرار دارند و شاهد برپایی این جشن در ۳۱ استان کشور تا ۱۰ مهرماه خواهیم بود.
قادر آشنا دبیر این رویداد طی پیامی به جامعه هنری و سینمایی کشور این جشن را همایشی فراگیر برای همدلی و هم‌افزایی، احترام به گنجینه پیشکسوتان و رویش و رونق سینما در مقیاس ملی عنوان کرد.وی گفت: دیده‌های مطلوب هنری، پرستار بی‌دریغ انسان و آموزگار مسلم اجتماع‌اند که با زمان‌آگاهی و مسئولیت‌پذیری، معنویت و معرفت را ترویج می‌دهند. سینما که برساخته خلاق همه هنرهای آدمیزادی است، سیادت خود را از توجه به تربیت فردی و جمعی و خصلت آیینه‌گونی به دست آورده است. تبدیل سفارش‌های اجتماعی به دستکارهای هنری، اعجاز سینماست. ابتکاری که هوشمندانه، انسان را به اخلاق و اصلاح دعوت می‌کند و موجد گفتمان مؤثری است که سعادت و رستگاری انسان و پیرایش جامعه را جویاست.جشن مهر سینمای ایران، چشم‌انداز چنین اندیشه‌ای است. همایشی که با تأکید بر همدلی و هم‌افزایی، احترام به گنجینه پیشکسوتان، رویش و رونق سینما را آرزومند است.
به گفته آشنا در این اتفاق، با تمرکز بر روز ملی سینما به عنوان وفاق ملی اصحاب اندیشمند سینما، تلاش شده استعدادها و ابتکارات هنرمندان استانها بیش از پیش شناسایی شده و به تحقق عدالت فرهنگی و توسعه هنر اسلامی، قدمی به صدق برداشته شود.
آشنا همچنین اعلام کرد: سال گذشته اولین دوره این رویداد را برگزار کردیم، با توجه به اینکه می‌خواستیم روز ملی سینمای ایران را صرفاً در تهران جشن نگیریم و بنا داشتیم آن را عمومیت ببخشیم این رویداد را راه‌اندازی کردیم. ضمن اینکه در جشن‌های قبلی تنها تهیه‌کننده و کارگردان دیده می‌شدند اما هیچگاه به دارندگان آموزشگاه‌ها، استانداران دغدغه‌مند در حوزه سینما و … توجه نمی‌شد، تجلیل‌ها هم به جشنواره‌ها معطوف بود برای همین سال گذشته جشن «مهر سینمای ایران» را راه‌اندازی و در ۲۲ استان این جشن را برگزار کردیم و ۳۸ هنرمند استانی مورد تجلیل قرار گرفت.
تجلیل از مدیران دغدغه‌مند سینما
معاون توسعه فناوری و مطالعات سازمان سینمایی ادامه داد: امسال هم از اردیبهشت شروع به کار کردیم و به ادارات کل نامه زدیم تا ببینیم با برگزاری این جشن موافق هستند یا نه که همه استانها اعلام آمادگی کردند. از همین رو با حضور مدیران فرهنگی و مدیران امنیتی استانها، مشارکت صدا و سیما، انجمن سینمای جوانان و … استانها برای برگزاری این جشن اعلام تمایل کردند.
وی با بیان اینکه این جشن در تهران سیزدهم مهر برگزار می‌شود، مطرح کرد: از سه مستندساز برتر، سه فیلم کوتاه‌ساز، سه انیمیشن‌ساز، دفاتر موفق انجمن سینمای جوانان ایران، سه استاندار که در حوزه زیربنایی کمک کرده‌اند، سه مدیرکل دغدغه‌مند، وزرای حامی، هنرمندان پیشکسوت، کسانی که به حوزه زیر ساخت چه در بخش خصوصی چه دولتی توجه کرده‌اند، پرفروش‌ترین فیلم، پرکارترین تهیه‌کننده و کارگردان، سه نویسنده برتر، پژوهشگر برتر کشور و … تجلیل می‌شود و بنا داریم به صورت جدی از هنرمندان استانی قدردانی کنیم.
به گفته آشنا، ارتباط سازمان سینمایی کشور با هنرمندان استانی بسیار کم است و تنها نهاد رسمی ما که وظیفه این ارتباط را برعهده گرفته انجمن سینمای جوانان است. اما برای پیوند بین سازمان سینمایی با هنرمندان استان چه باید کرد؟ بالاخره هنرمندان استانها باید دیده و شناخته شوند، حتی اگر شده روزی یک ساعت جمع شوند همدیگر را ببینند، قابلیت و توانایی یکدیگر را شناسایی کنند و از این حالت انزوا خارج شوند. با این نگاه رویداد مهرسینمای ایران پیگیری شد تا به این واسطه از هنرمندان سینمایی در سراسر کشور تجلیل شود که با همکاری استانها تعداد قابل توجهی از هنرمندان در استانها شناسایی و تجلیل شدند.
وی تصریح کرد: همچنین قرار شد در راستای شعار دولت عدالت‌محوری بخش عمده‌ای از بودجه سازمان سینمایی معطوف به فعالیت استانها باشد. به همین منظور سفرهای استانی آغاز شدند. مهر سینمای ایران هم ادامه دهنده راه این سفرها خواهد بود و به تکامل آن کمک می‌کند. در این برنامه‌ها استان‌های کم برخوردار هدف اولیه قرار گرفتند و سه حوزه تولید، زیرساخت و آموزش در آنها مورد توجه قرار گرفت.
معاون توسعه فناوری و مطالعات سازمان سینمایی تأکید کرد: تا پایان امسال قطعاً انجمن سینمای جوانان تجهیز خواهد شد. من معتقدم فکر و اندیشه برای بروز هنرمند فرصت است به قول حسین پناهی چه بسیار شاعرانی که حتی یک بیت شعر هم نگفتند؛ یعنی فرصت نداشتیم. ما درصددیم زیرساخت‌ها را فراهم و حداقل امکانات اولیه را تهیه کنیم.
وی گفت: تصمیم گرفته شد تا برنامه‌های آموزشی در استان‌های کم‌برخوردار به صورت رایگان برگزار شود. سازمان سینمایی هزینه این آموزش را پرداخت می‌کند. من معتقدم کار بدون آموزش کار ابتری است به همین جهت سازمان سینمایی در حوزه آموزش علاوه بر حمایتی که از انجمن خواهد کرد. آموزش رایگان را با بهترین کارشناسان، بهترین دروس و سرفصل‌ها در کمترین زمان انجام خواهد داد. فعالان تحصیلکرده در سینما و تلویزیون مدرسان این دوره خواهند بود.
تمرکززدایی در تولیدات سینمایی
معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی در برنامه «مهر سینمای ایران» که در سینما ساحل اهواز برگزار شد، با اشاره به برنامه «مهر سینمای ایران» اظهار کرد: این برنامه بناست از این به بعد هر ساله در مهرماه و در استان‌های مختلف به منظور قدردانی، تقدیر و معرفی فعالان و پیشکسوتان سینمای کشور برگزار شود.
حبیب ایل بیگی با بیان اینکه سازمان سینمایی در این دوره تمرکز خود را بر فعالیت‌های سینمایی در شهرهای مختلف گذاشته و بحث تمرکززدایی را به شکل ویژه در دستور کار دارد افزود: حضور در شهرها و مراکز استانها از برنامه‌های سازمان سینمایی است. در ۶ ماه اول سال‌جاری، رئیس سازمان سینمایی به همراه سایر اعضای مجموعه در ۱۱ استان حضور پیدا کرده و در این سفرها با سینماگران، سینماداران، مؤسسات فیلمسازی، اعضای سینمای جوان، مراکز و آموزشگاه‌های سینمایی، مسئولان و... دیدارهایی را داشته است. در ۶ ماه دوم نیز رئیس سازمان سینمایی به همراه مجموعه مدیران برای شنیدن نقطه‌نظرات، طرح‌ها و ایده‌های فعالان و عوامل حوزه سینما به خوزستان سفر می‌کند.
وی بیان کرد: پیش از انقلاب تعداد زیادی از هنرمندان و پیشکسوتان خوزستان در سینمای آماتور که سینمای آزاد بود، حضور داشتند و با امکانات کمی فعالیت می‌کردند ولی بعد از انقلاب با تأسیس انجمن سینمای جوان در سراسر کشور و مراکز استانها، تعداد زیادی سینماگر در استانها پرورش یافته و هر سال در هر دوره از جشنواره فیلم فجر شاهد حضور چهره‌های ارزشمندی هستیم که به سینمای حرفه‌ای ورود پیدا کردند. از سوی دیگر در کنار پیشکسوتان، شاهد حضور نسل جوان‌تری در حوزه سینما هستیم که با پشتیبانی ما و اهالی سینما، باید آنها را برای حضور جدی‌تر، ناامید نشدن و تلاش بیشتر برای ساختن فیلم، آموزش دادن و تربیت نیروهای متخصص حمایت کرد.
سینمای ایران در حال پوست‌اندازی است
اما در عین حال که کیفیت بخشی به محورهای برگزاری، برگزاری با هدف شناسایی استعدادهای بالقوه و ارتباط دهی بخش‌های مختلف جامعه سینمایی کشور به یکدیگر و بیش از پیش مردمی کردن این جشن مورد تأکید است، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی کشور در تشریح اهمیت این رویداد معتقد است سینمای ایران، امروز با مشارکت گسترده نیروهای جوان و با تکیه بر شانه بزرگان و پیشکسوتان شریف این عرصه در حال پوست‌اندازی است و به طور قطع، بیش از همیشه به کاشتن بذر امید و مهرورزی نیاز دارد. جشن مهر سینمای ایران فصل مهرورزی سینما است.
وی اضافه کرد: سینما، ناگزیر است دوران تازه‌ای را آغاز نماید و در گام دوم انقلاب نیازمند نقش آفرینی‌ها و حضور پویاتر نسل‌های جدید است. این سینما، با عبور از کرونا، بحران‌ها، چالش‌ها، سنگلاخ‌ها و سنگ اندازی‌ها همچنان، زنده، پویا و بالنده، در مسیر رو به رشد و توسعه قرار دارد. بدیهی است این دوران تازه، برای تمامیت خواهان سخت و دشوار خواهد بود. به گفته خزاعی سینمای ایران، امروز با مشارکت گسترده نیروهای جوان و با تکیه بر شانه بزرگان و پیشکسوتان شریف این عرصه در حال پوست‌اندازی است و به طور قطع، بیش از همیشه به کاشتن بذر امید و مهرورزی نیاز دارد.
رئیس سازمان سینمایی کشور تأکید دارد که جشن مهر سینمای ایران فصل مهرورزی سینما است تا به بهانه آن به همه استعدادها و حامیان و فعالان این حوزه در جای جای این سرزمین پهناور احترام بگذاریم. در این میان، برخی، ممکن است این گفتمان را برنتابند و طی این سال‌ها تلاش زیادی کرده‌اند تا با آلوده‌سازی فضای فرهنگی و تزریق یأس و ناامیدی در جامعه و محافل سینمایی به اختلاف هنرمندان، سینماگران و مسئولین دامن بزنند. این عده رونق کسب و کارشان با سیاسی‌کاری و دو قطبی‌سازی در بدنه سینماست. وی متذکر شد: جریان سینما زنده و در حال پیشروی است. این سینما با روح و انرژی مضاعفی که از نسل‌های جوانش می‌گیرد بالنده‌تر به پیش می‌رود حتی اگر عده‌ای نخواهند آن را ببینند و انکارش کنند.