نگاهی به زندگی هنرمند نقاش محمد اسدی جوزانی
برای اویی که با همه احساس‌اش سیمای شهدا را به تصویر می‌کشید
محمد اسدی جوزانی هنرمند طراح و نقاش انقلابی، متولد ۱۳۴۶ شهرری و دارای مدرک کارشناسی ارشد نقاشی از دانشگاه تربیت مدرس است. در 17 سالگی مدرسه را رها کرد و به جبهه‌‌های حق علیه باطل رفت و در قسمت تبلیغات مشغول شد. پس از دو سال که در خط مقدم بود، شش ماه از سوی لشکر محمد رسول الله(ص) به پشت جبهه مأمور شد. سال 65 که در سپاه شهرری نزد آقای خالفی‌نژاد استعدادش در نقاشی را کشف کرد و شد نقاش چهره شهدا. محمد اسدی جوزانی آنقدر دستش در خلق اثر تند بود که روزی 5 تابلو از شهدا می‌کشید؛ به همین دلیل تعداد آثاری که خلق کرده قابل شمارش نیست و بنا به گفته خودش بسیاری از خانواده شهدا حداقل یک نقاشی از او در خانه‌شان دارند. او مجموعاً چهار سال و نیم در جبهه حضور داشت. پس از پایان جنگ، به استعداد و تجربه‌‌اش اکتفا نکرد و ادامه تحصیل داد و از دانشگاه تهران لیسانس نقاشی گرفت و سپس در سال 74 در مقطع کارشناسی ارشد نقاشی از دانشگاه تربیت مدرس فارغ‌التحصیل شد. این هنرمند پرکار از آنجایی که در نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مشغول خدمت بود، تا پیش از بازنشستگی امکان برپایی نمایشگاه در داخل کشور را نداشت، هرچند که در اکثر کشورهای همسایه نظیر افغانستان، تاجیکستان، آذربایجان، عراق و حتی بوسنی و هرزگوین به عنوان چهره هنری نمایشگاه آثار خود را برپا کرده بود. او در کارنامه حرفه‌ای خود، پرتره‌های بسیاری را خلق کرده است و اولین تابلوی نقاشی بسیاری از شهدای دفاع مقدس پس از شهادت‌شان، توسط این هنرمند خلق شده است؛ یکی از مهمترین آنها، تابلوی پرتره شهید آوینی است. هشت دوره داوری جشنواره هنر‌های تجسمی بسیج از جمله فعالیت‌های اسدی جوزانی است. محمد اسدی جوزانی معتقد است بهترین قالبی که می‌توان این روحیه ایثار و فداکاری را ارائه داد، قالب هنر است و هر هنرمندی با توانایی‌هایی که دارد می‌تواند این مهم را انتقال دهد.
زینب رازدشت
روزنامه نگار
10 پرتره از شهید سلیمانی
خلق هر پرتره با تکنیک آبرنگ تقریباً در مجموع یک شبانه روز زمان می‌برد. ممکن است یک روز دو ساعت وقت بگذاریم، روز دیگر پنج ساعت. اما او حدود ۱۰ پرتره حاج قاسم سلیمانی را کشید و هر بار که نقاشی ایشان را می‌کشید، صحبت‌هایش درباره شهادت را در ذهن مرور می‌کرد؛ آرزو می‌کرد که به آرزویش برسد؛ چون ۴۰ سال جهاد کرده بود و حقش این نبود که در بستر بیماری از دنیا برود. او بیش از 50 سال در حوزه نقاشی فعالیت کرد و به همین واسطه آثار بسیاری را خلق کرد که در نهایت شامگاه 13 شهریور بر اثر سکته قلبی درگذشت.
توصیه او به هنرجویان رشته نقاشی این بود که طراحی زیاد انجام دهند و خودشان را بی‌وقفه به تمرین هر روزه موظف کنند و اینطور نباشد که هفته‌ای یکی دو روز تنها کار کنند. وقتی طراحی قوی باشد، ضربه قلم قوی می‌شود و احتمال کپی کاری پایین می‌آید؛ یعنی وقتی قلم دست می‌گیرد، دستش قوت دارد و انگار دارد طراحی می‌کند. جوزانی از شاگردان جمال‌الدین خرمی‌نژاد بود، به همین دلیل آثار این استاد را بسیار می‌پسندید و استاد خرمی‌نژاد هم به نوعی استاد راهنمای او بود.
برای هر هنرمند، همه آثار مورد پسندش است اما برای جوزانی نقاشی حاج قاسم یکی از بهترین آثار او به شمار می‌رفت. همان نقاشی که حاج قاسم کت سرمه‌ای به تن دارد. جوزانی این نقاشی را پیش از آنکه حاج قاسم شهید شود، کشیده بود. البته جوزانی برای ششمین جشنواره هنر مقاومت هم پرتره شهید مغنیه را ترسیم کرده بود که به دبیرخانه ارسال شد.
جوزانی هنرمند در نمایشگاه نقاشی «شهر آسمانی» پرتره شهید محسن وزوایی را خلق کرد و به نمایش گذاشت.
او درباره خلق آثار جدید مرتبط با آزادسازی خرمشهر و دفاع مقدس و تأثیر آنها بر مخاطبان نسل جدید معتقد بود: «واقعیت این است که حس ایثار و فداکاری که این شهدا در فتح خرمشهر به وجود آوردند، باید این حماسه و فداکاری به نسل‌های بعدی انتقال یابد و ما هرچه این حس مقاومت و فداکاری را در دل جامعه انعکاس دهیم، نتیجه بهتری خواهیم گرفت.»
خلق هزاران پرتره از شهدا
این هنرمند باور داشت: «در این مورد، خیلی کم و مقطعی کار شده است اما اگر مداومت داشته باشد، قطعاً تأثیرگذار است و این همه شهدایی که بدون تعلیمات نظامی، رشادت آفریدند و فتح بزرگ را صورت دادند که ما به عنوان هنرمند اگر بتوانیم این حس را در اثرمان نشان دهیم، کاری ویژه انجام شده است و امیدوارم چنین اتفاقی افتاده باشد.»
جوزانی با اشاره به پرتره شهید محسن وزوایی گفته بود: «تکنیکی که در نقاشی آن را کسب کرده‌ام، تکنیک آبرنگ است البته با رنگ روغن نیز کار کرده‌ام اما حسی که آبرنگ می‌دهد برایم بهتر است و حس و روحیه شهدا را با آبرنگ بهتر می‌توانم نمایش دهم. اکثر کارهای من، پرتره شهداست و از ابتدایی که در نقاشی فعال هستم به صورت ویژه پرتره شهدا را کشیدم و فکر می‌کنم هزاران پرتره شهید را خلق کرده‌ام. شهید وزوایی فرمانده جوان لشکر سیدالشهدا بوده است که در عملیات بیت‌المقدس (فتح خرمشهر) رشادت‌های بسیاری آفرید.»
او در هفته دفاع مقدس هر سال فعال‌تر از سال پیش بود حتی در یکی از سالها همزمان با هفته دفاع مقدس چهره 19 فرمانده را به تصویر کشیده و در نمایشگاه «پیدا و پنهان» به نمایش گذاشت.
هنرمند باید آتش به اختیار باشد
جوزانی در مجموعه کارهایش از تکنیک آبرنگ استفاده می کرد زیرا معتقد است که موضوع آثارش حسی و روحی است و جرم ندارد. از آنجا که خود شهدا روحیه معنوی دارند، تلاش می کند تا بتواند این حالت معنوی شهدا را روی کاغذ نیز به ثبت برساند.
جوزانی همیشه معتقد بود در هنر نیز باید آتش به اختیار باشیم و هر جایی که هنرمند احساس کند لازم است به موضوعی ورود پیدا کند باید این کار را انجام بدهد، منتظر حمایت نماند و حتی اگر شده با حداقل امکانات نیز کار را پیش برد. به واقع او اینچنین بود و در هر بخشی که نیاز به کار بود، او برای انجام آن پیش‌قدم می‌شد.
نمایشگاه «پیدا و پنهان» که همزمان با آغاز هفته دفاع مقدس در مجموعه نگاه‌خانه گالری ابوالفضل عالی در حوزه هنری بود، یکی از اقدامات آتش به اختیار جوزانی به شمار می‌رفت.
این نمایشگاه شامل آثاری در حوزه هنر جدید از جمله هنر مفهومی شامل چیدمان، ویدیوآرت و اینستالیشن‌هایی با ارتباط دوسویه بین اثر هنری و مخاطب با موضوع دفاع مقدس است. همچنین این نمایشگاه شامل 19 پرتره از فرماندهان شهید دفاع مقدس است که توسط محمد اسدی جوزانی با تکنیک آبرنگ خلق شده بود.
حتی همزمان با چهلمین سالگرد آزادسازی خرمشهر، محمد اسدی جوزانی به خلق پرتره‌ای از شهید وزوایی پرداخت. خالق پرتره شهید وزوایی معتقد بود که در هنر‌های تجسمی از نشانه‌های ایثار و شهادت غفلت شده است.
این نشانه‌ها بسیار ارزشمند هستند و ریشه در هویت ایرانی و اسلامی ما دارند بنابراین اگر هنرمندان بیشتر به آنها بپردازند، اقشار مختلف جامعه با دیدن آثار آنها بیش از پیش به هویتشان پی می‌برند و در شرایطی چون شرایط فعلی جامعه ما به فکر احتکار کالا‌ها و بهره‌برداری بیش از پیش مالی نمی‌افتند.
مقابله با هنرمندانی که به آتش اغتشاشات دمیدند
همچنین در دوازدهمین جشنواره تجسمی فجر که مربوط به سال 98 و یکسری از اغتشاشات آن ایام بود، برخی از هنرمندان از حضور در جشنواره انصراف داده بودند که در آن ایام جوزانی با اشاره به رفتار غلط انصراف‌دهندگان از دوازدهمین جشنواره تجسمی فجر، گفت: کسانی که دست به چنین اقداماتی می‌زنند، در حال روکردن دستشان و افشای چهره و هویت واقعی خودشانند و چه‌بسا پیش از این نیز اعتقادی به نظام اسلامی و آرمان‌های فجر انقلاب اسلامی نداشته‌اند؛ به باور من بروز چنین رفتاری ناشی از فرصت‌طلبی و کاسبکاری است.
او باور داشت بزنگاه کنونی فرصت خوبی را در اختیار انصراف‌دهندگان قرار داد تا چهره واقعی خود را به نمایش بگذارند؛ چهره‌ای که شاید در گذشته از افشای آن رودربایستی داشته یا مجالی برای بروز آن نیافته بودند؛ بنابراین آنچه اکنون در رفتار امروز این افراد رخ داده، اتفاقی خلق‌الساعه نیست؛ بلکه ناشی از اعتقادات قبلی و قلبی این افراد است که در موقعیت مناسب کنونی امکان بروز و ظهور پیدا کرده است.
ارادت بیش از 50 ساله جوزانی به شهدا در آثارش، سبب شد تا مراسم تشیع‌اش همزمان با اربعین حسینی یعنی چهارشنبه 16 شهریور باشد. او همزمان با اربعین حسینی(ع)
به خاک سپرده شد.
روحش شاد و یادش گرامی.