حلقه اتصال میان خانواده‌ها در دنیا
گزارشی از افتتاحیه اندیشکده سیاست‌پژوهی خانواده در ارتباطات بین‌الملل
فاطمه امی
خبرنگار
در طول سال‌ها و با تغییر سبک زندگی، اهداف و کارکردهای خانواده دچار آسیب شده است. چالش‌هایی که دنیای مدرن برای خانواده ایجاد کرده در حال افزایش است و این مسأله‌ای جهانی است. مشکلات حوزه خانواده در برخی کشورها فارغ از دین و مذهب و جغرافیای آنها با ما مشترک است و هم‌درد هستیم. با وجود این هنوز بستری برای استفاده از راهکارها و همکاری بین‌المللی درحوزه خانواده به وجود نیامده است. در چنین شرایطی که جریان‌های ضد زن و خانواده، رسانه‌های جهانی را در دست دارند و پرقدرت در حال فعالیت هستند، بازنگری به سیاست‌های حوزه خانواده در داخل و در جهت همکاری با کشورهای هم‌فکر، ضروری به نظر می‌رسد. اندیشکده نوظهور سیاست‌پژوهی خانواده در ارتباطات بین‌الملل (سخا) با دغدغه و نگاهی جهانی به خانواده تأسیس شد و مقدمات تأسیس این اندیشکده با همکاری اندیشکده‌های موجود، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و خانه اندیشه‌ورزان فراهم شد. مراسم افتتاحیه اندیشکده سیاست‌پژوهی خانواده در ارتباطات بین‌الملل، در محل خانه اندیشه‌ورزان و با حضور اساتید حوزه زنان و خانواده و همچنین مسئولان مرکز مطالعات سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، خانه اندیشه‌ورزان و مؤسسه خاتم برگزار شد و کارشناسان این حوزه جهت تبادل نظر و همکاری مفید با این اندیشکده نوظهور به بحث پرداختند.
نیره احمدی مدیر میز اندیشه‌ورزی خانواده در ابتدای جلسه از انگیزه تأسیس اندیشکده گفت: «آنچه انگیزه تشکیل و تأسیس این اندیشکده شد، این بود که وقتی خواستیم به جریان‌سازی در عرصه بین‌الملل بپردازیم تا بتوانیم حضور فعال داشته باشیم و کشورهای دیگر را با خود همراه کنیم؛ با این مسأله مواجه شدیم که داده و اطلاعات خاصی که دید جامع به ما در موضوع زن و خانواده در کشور ما و کشورهای مختلف بدهد، نداریم و نمی‌دانیم اشتراکات‌مان کجاست. سراغ اندیشکده‌ها و پژوهشکده‌های مختلف رفتیم و فهمیدیم مشخصاً اندیشکده‌ای که در حوزه خانواده در عرصه بین‌الملل کار کند، نداریم.»
بنابراین؛ از این نظر، این اندیشکده تنها اندیشکده‌ای است که دغدغه‌ای جهانی دارد.
ضرورت تشکیل اندیشکده سیاست‌پژوهی خانواده در ارتباطات بین‌الملل (سخا)
مشکلاتی که خانواده‌ها درجوامع مختلف با آن دست و پنجه نرم می‌کنند به بیان نیره احمدی شامل بحران هویت جنسیتی، افزایش سن ازدواج، هنجارشکنی و تغییر شکل خانواده، گسترش خیانت خشونت و سقط جنین و آسیب‌های دیگر است. این مشکلات بر ابعاد مختلف جامعه تأثیرمی‌گذارد زیرا خانواده کانون رشد و پرورش کودکان است.
او می‌گوید: «تأکید ما بر خانواده فطری است تا بتوانیم حداکثر اشتراکات را با جوامع دیگر داشته باشیم و حرفی بزنیم که خواهان زیادی داشته باشد. ممکن است دین جامعه‌ای مسیحی یا بودایی باشد ولی مسأله‌شان در حوزه خانواده همانند مسأله ما باشد؛ می‌خواهیم روی این مشترکات مانور دهیم تا هم‌افزایی و خروجی خوبی داشته باشیم. به نظر می‌رسد عوامل کانونی آسیب‌زا به صورت هدفمند علیه نظام خانواده و با قدرت تأثیر‌گذاری و تخریب بالا پیش می‌رود؛ به همین دلیل صیانت از بنیان فطری خانواده در مقابل این جریان ضد خانواده در عرصه بین‌الملل امر مهمی است. روشنگری و تصویرسازی بین‌المللی در این زمینه، می‌تواند یک اتفاق نظر بین‌المللی در حوزه خانواده سالم را فراهم کند و از این طریق ایران و کشورهای اسلامی و متحدانش بتوانند از موضع انفعال در حوزه خانواده خارج شوند و حضوری فعال و جریان‌ساز داشته باشند. به منظور تحقق این امر این اندیشکده درصدد انجام مطالعات راهبردی برای ایجاد یک بینش سیاسی است تا بتوانیم جایگاه خانواده را در این گذار تاریخی و نظم نوین پیدا کنیم و از ظرفیت‌های کشورهای دیگر که با ما درد مشترک دارند، استفاده کنیم.» این اندیشکده قرار است برنامه‌هایی شامل برگزاری نشست ماهانه جهت تحلیل رویدادهای بین‌المللی حوزه خانواده و نسبت ادیان با مسائل روز خانواده داشته باشد.
کنشگری بین‌المللی
تجربه نشان داده در مواجهه با مشکلاتی که برای خانواده‌ها ایجاد می‌شود، کنشگری فعال مؤثر است. نمونه آن ممنوعیت سقط جنین در امریکاست که سال‌ها اعتراض را به همراه خود داشت. بنابراین شبکه‌سازی علیه جریان‌های ضد خانواده توسط گروه‌های هم‌فکر بین‌المللی می‌تواند منجر به کنشگری و فعالیتی شود که آسیب‌های خانواده را کم کند.
نیره احمدی می‌گوید: «ما به دنبال این هستیم تا بررسی کنیم ادیان مختلف با مسائل روز خانواده باتوجه به مذهب خود چگونه تصمیم می‌گیرند و همچنین تمرکز بر کشورهایی که توان بازیگری در عرصه بین‌الملل دارند و منفعل نیستند و می‌توانند کشورهای دیگر را همراه خود کنند، داشته باشیم.
وضعیت زن و خانواده در کشورهای فعال مهم است ازجمله عربستان، روسیه، چین ، هند و.... برای ما مهم است که به کدام سمت درحال حرکت هستند. بحث دیگر سازمان‌های بین‌المللی است که آنها چه نسبتی با مسائل روز خانواده دارند یا نهادهای حاکمیتی چه تصمیم‌هایی در حوزه مشکلات جدید خانواده‌ها می‌گیرند.» در ادامه این نشست دو ساعته اولویت‌هایی که در حوزه مسائل خانواده وجود دارد و ضرورت اقدام فعالانه‌تر در ۴۰ سال دوم پس از انقلاب توسط کارشناسان بررسی شد.