پست‌گذاری از کباب‌خوری به مثابه آموزش اخلاقیات!
ونوس بهنود
دبیر تحریریه
vbehnood@gmail.com
در صفحه 168 کتاب تفکر و سواد رسانهای پایه دهم در قالب یک فعالیت گروهی تعدادی از بی‌اخلاقی‌های رسانهای گنجانده شده است. از جمله تهمت، سرگرمی‌های بیهوده، غیبت، نگاه حرام، دروغ و توهین. در تعریف اخلاق رسانهای نیز آمده است: «اخلاق رسانهای امری درونی و با ارزش‌ها مرتبط است، بدین مفهوم درونی است که مجموعه قواعد و اصول اخلاق باید توسط فرستنده پیام رسانهای رعایت شود.منشأ ارزش‌ها خانواده، دوستان، همسالان، دین، آموزش و پرورش و رسانه‌ها هستند.»
موضوع اخلاق رسانهای هرچند درظاهر مورد پذیرش عموم جامعه است اما در عمل هجمه بی‌توجهی به آن موجب شده تا دریای مواج محتواهای تولیدی در رسانه‌ها بویژه شبکه‌های اجتماعی به حدی طوفانی باشد که هر آن احتمال صدمه دیدن از آن دور از انتظار نیست. بسیاری از مخاطبانی که شبکه‌های اجتماعی را به دلیل اینکه شفاف‌تر و راحت‌تر می‌توانند تبادل اطلاعات کنند، ترجیح می‌دهند اما در عملکردشان می‌توان همان نقدی را وارد کرد که سایر رسانه‌ها را به واسطه آن زیر سؤال می‌برند و آن هم بازی با ذهن مخاطب است.
از زمانی که بستر شبکه‌های اجتماعی گسترده شده است بیشترین میزان گرایش ایرانی‌ها به موضوع سرگرمی و بیشترین استفاده از محتواهای رسانهای نیز با همین موضوعیت بوده است. اما در یک دورهمی و گفت‌و‌گوی چهره به چهره ساده همه مخاطبان تجمیع نظر دارند که محتواهای سخیف، بی‌ارزش و کذب روح و روان مخاطب را می‌آزارد و حتی توهین به شعور او محسوب می‌شود. از پست‌گذاری با کباب و آب میوه گرفته تا انعکاس بخشی از زندگی شخصی که هیچ ارتباطی به حال عموم ندارد. جالب آنکه برخی تولیدکنندگان تحت عنوان بلاگر برای سایرین خط مشی زندگی نیز تعریف می‌کنند و خود را خالق و مبتکر لایف استایل‌هایی می‌دانند که نه عمقی در آن نهفته است و نه اندیشه‌‌ای. کباب‌خوری‌ها در کمال شگفتی با جملات فیلسوفانه و عارفانه از فلان نویسنده و بهمان مؤلف کپشن می‌شود و‌‌این سیلی را در گوشی مخاطب می‌خواباند که قرار است از قبل همین پست سخیف درس اخلاق نیز دریافت کند. بخش عمده‌‌ای از مخاطبان با پست‌ها درگیری فکری و عاطفی پیدا می‌کنند و نمی‌توانند ساده از کنار آن عبور کنند. گاهی این درگیری درونی به روابط فرد نیز کشیده می‌شود و به سادگی یک پست فاقد محتوا می‌تواند رعشه‌‌ای در روابط اجتماعی ایجاد کند. گام نخست‌مان این باشد که بدون تعارف چنین محتواهایی را لایک نکنیم و آگاهی خودمان را در لایک کردن به منزله تأیید و پذیرش محتواهای رسانهای بالا ببریم.