کارآمدی دولت


بانک جهانی شاخص‏های کارآمدی دولت‏های گذشته ایران از سال 1375 تا 1399 را بررسی کرده که کمترین نمره از آنِ دولت دوازدهم شده است.
بانک جهانی در گزارشی به بررسی میزان کارآمدی دولت‏ها در کشورهای مختلف جهان پرداخته است.
بانک جهانی، شاخص کارآمدی (اثربخشی) دولت Government Effectiveness را اینگونه تعریف کرده است: اثربخشی دولت در ارائه کیفیت خدمات عمومی، کیفیت خدمات مدنی و درجه استقلال آن از فشارهای سیاسی، کیفیت تدوین سیاست‏ها و میزان اعتبار و تعهد دولت به اجرای سیاست‏ها.
شاخص کارآمدی (اثربخشی) دولت Government Effectiveness زیرمجموعه گزارش جامعی است که بانک جهانی تحت عنوان شاخص‏های حکمرانی جهانی Worldwide Governance Indicators تهیه می‏کند.
بانک جهانی، شاخص‏های حکمرانی جهانی را برای بیش از 200 کشور و منطقه در دوره 1996-2020 تهیه کرده است.
این گزارش میزان کارآمدی هر دولت را بر پایه شاخص‏هایی از منفی 2.5 تا مثبت 2٫5 سنجیده است که هر چه نمره دولتی در این زمینه بیشتر باشد نشان‏دهنده کارآمدی بیشتر دولت مربوطه است.
بانک جهانی کارآمدی دولت‏های گذشته ایران از سال 1996 (1375) تا 2020 (1399) را بررسی کرده که کمترین نمره از آن دولت دوازدهم در سال 2020 شده است.
نمره کارآمدی دولت دوازدهم در سال 2020 (1399) نزدیک به منفی 1 تعیین‏شده است که کمترین نمره ثبت‏شده برای همه دولت‏های ایران از سال 1996 (1375) به این سمت است. پیش‏از آن کمترین نمره کارآمدی مربوط به سال 2013 (1392) با منفی 0٫7 بوده است.
در حالی رکورد ناکارآمدی در دولت گذشته طی سال 2020 شکسته شده است که در سال‏های پیش‏از آن نیز عملکرد این دولت افت‏وخیز شدیدی داشته است. در جریان سال‏های 2014 و 2015 یعنی دو سال اول فعالیت دولت یازدهم شاهد بهبود وضعیت کارآمدی دولت ایران بوده‏ایم به‏طوری‏که نمره کارآمدی این دولت از منفی 0٫7 در سال 2013 به منفی 0٫4 در سال 2014 و منفی 0٫2 در سال 2015 ارتقا یافته است.

اما در دو سال بعد یعنی سال‏های 2016 و 2017 شاهد درجا زدن دولت گذشته به لحاظ کارآمدی و ثابت ماندن نمره منفی 0٫2 برای این دولت بوده‏ایم.
از سال 2018 (1397) روند سقوط کارآمدی دولت گذشته آغاز شده است. در سال 2018 نمره کارآمدی این دولت به منفی 0٫4 و در سال 2019 به منفی 0٫6 و در سال 2020 به منفی 1 کاهش یافته است.
در رده‏بندی جهانی دولت‏ها نیز شاهد سقوط رتبه دولت قبل به لحاظ کارآمدی بوده‏ایم. در سال 2013 که دولت یازدهم فعالیت خود را آغاز کرد ایران از نظر کارآمدی دولت رتبه 151 جهان را در اختیار داشت اما در سال 2020 یعنی در یک سال مانده به پایان فعالیت دولت گذشته رتبه کارآمدی دولت ایران 178 اعلام شده است که سقوط 27 پله‏ای را نشان می‏دهد.

در سال 2013 که دولت گذشته فعالیت خود را آغاز کرد رتبه کنترل فساد اداری در ایران در میان 209 کشور جهان 150 اعلام شده بود اما در سال 2020 دولت ایران به رتبه 179 نزول می‏کند که نسبت به سال 2013، 29 پله پایین‏تر است.