مفاسد اقتصادی

آمارهای بانک جهانی نشان می‏دهد دولت گذشته ایران ضعیف‏ترین دولت از نظر کنترل فساد اداری طی 24 سال گذشته بوده و رتبه جهانی ایران از نظر کنترل فساد در این دولت 29 پله نزول کرده است.
بانک جهانی در گزارشی وضعیت 209 کشور جهان از نظر شیوع فساد اداری طی سال‏های 1996 تا 2020 را بررسی کرده و در این زمینه شاخصی به نام کنترل فساد را تعریف کرده است.
این نهاد بین‏المللی، شاخص کنترل فساد اداری را اینگونه تعریف کرده است: ایجاد این ادراک در مردم که از قدرت عمومی برای مطامع خصوصی استفاده می‏شود، چه در اشکال خُرد و چه در اشکال کلان آن؛ همچنین این ادراک که منافع نخبگان و افراد بر دولت حاکم شده است.
شاخص کنترل فساد زیرمجموعه گزارش جامعی است که تحت عنوان شاخص‏های حکمرانی جهانی تهیه می‏شود.
بانک جهانی، شاخص‏های حکمرانی جهانی را برای بیش از 200 کشور و منطقه در طی سال‏های 1996 تا 2020 تهیه کرده است. برای تهیه این گزارش، زیرشاخص‏های زیر لحاظ می‏شود:
مسئولیت‏پذیری دولت
ثبات سیاسی و عدم وجود خشونت/تروریسم
کارآمدی یا اثربخشی دولت
کیفیت نظارتی
حکمرانی قانون
کنترل فساد
این نهاد بین‏المللی اطلاعات شاخص‏های فوق را از بیش از 30 منبع موجود گردآوری و خلاصه می‏کند که شامل نظرات و تجربیات شهروندان، کارآفرینان و کارشناسان بخش دولتی، خصوصی و سازمان‏های عمومی غیردولتی است.
بانک جهانی اطلاعات موردنیاز را از چهار منبع اصلی زیر گردآوری می‏کند:
نظرسنجی از خانوارها و شرکت‏ها
مؤسسات ارائه‏دهنده اطلاعات تجاری
سازمان‏های غیردولتی
سازمان‏های بخش عمومی
دولت دوازدهم رکورددار فساد اداری در میان دولت‏های 24 سال گذشته ایران
در شاخص کنترل فساد نمره‏ای از منفی 2.5 تا مثبت 2٫5 به هر کشور داده می‏شود که هر چه نمره دولتی در این زمینه بیشتر باشد نشان‏دهنده وجود فساد اداری کمتر در آن کشور است.
بررسی آمار بانک جهانی در مورد کنترل فساد طی سال‏های 1996 تا 2020 در ایران نشان می‏دهد دولت دوازدهم رکورددار فساد اداری طی این مدت در میان دولت‏های روی کار آمده در ایران بوده است.
نمره دولت دوازدهم از نظر کنترل فساد در سال 2020 منفی 1.1 واحد بوده است. طی 24 ساله منتهی به 2020 هیچ دولت دیگری در ایران چنین نمره پایینی از نظر کنترل فساد اداری کسب نکرده است.
در سال 2013 یعنی سالی که فعالیت دولت یازدهم شروع شد نمره کنترل فساد اداری در ایران منفی 0٫7 بود. در سال 2014 یعنی سال اول فعالیت دولت گذشته شاهد بهبود وضعیت فساد اداری در کشور بودیم به طوری که نمره کنترل فساد اداری دولت به منفی 0٫6 درصد رسید؛ اما این دولت در سال 2015 از نظر کنترل فساد اداری درجا زد. از این سال به بعد کنترل فساد اداری با شیب تندی به سمت پایین سقوط کرد و درواقع فساد اداری رشدی فزاینده پیدا کرد.
بر این اساس نمره دولت گذشته در کنترل فساد طی سال 2016 به منفی 0٫7 واحد، در سال 2017 به منفی 0٫8 واحد، در سال 2018 به منفی 1، در سال 2019 به منفی 1 و در سال 2020 به منفی 1.1 واحد رسید.
نگاهی به رتبه جهانی ایران در کنترل فساد طی سال 2020 در مقایسه با سال 2013 نیز نشان می‏دهد دولت گذشته نزول 29 پله‏ای در رده‏بندی جهانی دولت‏ها ازنظر کنترل فساد داشته است.