بودجه‌ریزی پس از 8 سال بودجه‌گریزی

عملکرد بودجه‌ای دولت سیزدهم نسبت به دولت گذشته قابل مقایسه نیست. دولت گذشته بودجه 1400 را با 480 هزار میلیارد تومان کسری به دولت سیزدهم تحویل داد. برای ارزیابی عملکرد دولت سیزدهم، عملکرد اقلام اصلی بودجه در شش‏ماهه دوم سال 1400 با نیمه دوم سال 1399 مقایسه شده است.
در شش‏ماهه دوم سال 1400 نسبت به مدت مشابه سال1399:
منابع دولت دو برابر شد و بالغ بر 6437 هزار میلیارد ریال بود.
درآمدهای عمومی به‏عنوان پایدارترین جزء منابع دولت، حدود 3328 هزار میلیارد ریال بود و بیش از دو برابر مدت مشابه سال قبل بود.
با توجه به تلاش نظام مالیاتی کشور، علی‏رغم تداوم تحریم‏های ظالمانه و تداوم نسبی بیماری کرونا، درآمدهای مالیاتی 50 درصد رشد داشته و 1780 هزار میلیارد ریال شد.
میزان درآمد حاصل از نفت و میعانات با اتخاذ دیپلماسی اقتصادی و دور زدن تحریم‏ها، بیش از 15٫4 برابر شده و 1714 هزار میلیارد تومان بود.
فروش و واگذاری انواع اوراق اسلامی اگرچه یکی از راه‏های تأمین مالی و بودجه دولت است، اما می‏تواند موجب افزایش بدهی دولت شود. در دوره مورد بررسی، میزان بدهی دولت 12 درصد کمتر افزایش یافت.
مصارف کل حدود دو برابر شد.
علی‏رغم صرفه‏جویی‏ها، به دلیل غیرمنعطف بودن بخش مهمی از اعتبارات هزینه‏ای که شامل حقوق و دستمزد و بیمه‏ها و ... است و با توجه به تکالیف متعدد هماهنگ‏سازی‏ها و هزینه‏های مرتبط با شیوع بیماری کرونا، اعتبارت هزینه‏ای 75 درصد رشد داشت.
اعتبارات تملک دارائی سرمایه‏ای (عمرانی) که مکمل سرمایه‏گذاری بخش خصوصی و به‏عنوان ایجاد زیرساخت‏ها در اقتصاد ملی است، علی‏رغم فشار هزینه‏های جاری و بازپرداخت بدهی‏ها، از رشد مناسبی برخوردار بود و 63 درصد رشد داشت و بالغ بر 695 هزار میلیارد ریال بود.
اعتبارات تملک دارائی مالی که به مفهوم پرداخت بدهی‏های دولت است، با عنایت به سررسید شدن اوراق فروش رفته در دولت گذشته و عزم دولت سیزدهم مبنی بر پرداخت به‏موقع دیون و بدهی‏ها، حدود 3٫5 برابر شده و حدود 1274 هزار میلیارد ریال بود.

روند سنوات گذشته منابع و مصارف بودجه دولت و اجزاء اصلی آنها به شرح جدول ذیل می‏باشد. مهم‏ترین نکته در این روند، کاهش شدید درآمدهای حاصل از نفت و فراورده‏های نفتی در سال‏های 1398 و 1399 است که ناشی از بی‏عملی دولت قبل برای دور زدن تحریم‏هاست. همچنین روند توجه به تأمین مالی بودجه با اتکا به واگذاری دارائی‏های مالی، به‏ویژه فروش انواع اوراق اسلامی، در سال‏های اخیر مشهود است.