کاهش 12 درصدی تورم نقطه‏ای در خرداد نسبت به ماه قبل، رکورد جدیدی در اقتصاد ایران از لحاظ سرعت کاهش تورم محسوب می‏شود. علت کاهش تورم نقطه‏ای در خرداد سال‏جاری، حذف اثر تورمی اصلاح نرخ ارز ترجیحی است که سال گذشته انجام شد. در خرداد سال 1401 با حذف ارز 4200 تومانی، نرخ تورم نقطه‏ای طبیعتاً نسبت به خرداد 1400 افزایش چشمگیری پیدا کرد که البته دولت با پرداخت یارانه‏های 300 و 400 هزار تومانی، بخش زیادی از آن تورم را جبران کرد. با این حال، منتقدان دولت تلاش فراوانی کردند که هر ماه با انتشار آمار تورم که طبیعتاً حاوی افزایش تورم نقطه‏ای بود، این‏گونه القا کنند که این افزایش ناشی از گرانی‏های جدید کالاهای اساسی است.
برای بیان علت کاهش تاریخی تورم در خردادماه، به وضعیت قیمت روغن خوراکی می‏پردازیم. در خرداد سال 1401 با حذف ارز 4200 تومانی، بیشترین افزایش قیمت در مورد روغن خوراکی رخ داد که قیمت این محصول حدوداً 4 برابر شد و تورم نقطه‏ای آن در خرداد 1401 به 285.3 درصد رسید.
مثلاً یک بطری روغن خوراکی مایع از 15 هزار تومان به 60 هزار تومان افزایش یافت. بنابراین هر بطری روغن 60 هزار تومانی از خرداد 1401 به بعد، مبنای محاسبات آماری تورم روغن قرار گرفت و طبیعی بود که در ماه‏های بعد از خرداد نیز همین محاسبات آماری در تورم نقطه‏ای ادامه یابد؛ به طوری که شاهد بودیم در همه 12 ماه اخیر تورم نقطه‏ای روغن خوراکی بالای 200 درصد بود.
اما این بدان معنا نبود که هر ماه قیمت روغن خوراکی بیش از 200 درصد افزایش یافته است؛ با این حال این رشد در محاسبات تورم کل هر ماه، اثرگذار بود. منتقدان غیرمنصف دولت سیزدهم چشم خود را روی این واقعیت آماری بسته بودند و هر ماه این‏گونه وانمود می‏کردند که تورم نقطه‏ای خوراکی‏ها به عدد وحشتناکی رسیده و مدعی بودند که این آمارها بیانگر گرانی‏های جدید است.
این در حالی است که مردم شاهد بودند به عنوان مثال قیمت روغن خوراکی در یک سال اخیر پس از حذف ارز 4200 در همان سطح مصوب باقی ماند و حتی با تخفیف‏هایی که کارخانجات دادند، در مقاطعی از قیمت مصوب نیز پایین‏تر عرضه شد.
اگر ادعای منتقدان دولت درباره مانور بر تورم‏های نقطه‏ای بالای 200 درصد 12 ماه اخیر پس از حذف ارز 4200 درست بود و هر ماه روغن این مقدار گران شده بود که اکنون باید قیمت یک بطری روغن خوراکی چند میلیون تومان می‏شد.
واقعیت این است که از خرداد سال 1401 تا اردیبهشت 1402، اثرات آماری حذف ارز 4200 همچنان در شاخص‏های تورم نقطه‏ای و تورم میانگین ادامه داشت و از خرداد 1402 آن اثر آماری به تدریج حذف خواهد شد.
در مورد روغن خوراکی شاهد حذف آن در آمار تورم خرداد هستیم اما در مورد برخی کالاها همچون مرغ از ماه‏های آینده این کاهش تورم محاسبه خواهد شد چون سال گذشته یکی دو ماه بعد از حذف ارز 4200، قیمت مرغ اصلاح شد چراکه مرغ‏های تولیدی در آن مقطع، همچنان با نهاده‏های با ارز 4200 تولیدشده و قیمت‏گذاری می‏شد.
در 12 ماه اخیر تورم نقطه‏ای روغن خوراکی به طور متوسط 253 درصد بود اما در خردادماه به 3.3 درصد (نزدیک به صفر) کاهش یافت که مؤید ثبات قیمت روغن در خرداد امسال نسبت به خرداد سال گذشته است.
بدین ترتیب، کاهش 12 درصدی تورم نقطه‏ای خرداد 1402 رقم خورد که سریع‏ترین روند کاهش این شاخص تورم در کشور در دهه اخیر محسوب می‏شود و از این ماه به بعد، شاهد فروکش کردن آمار تورم میانگین نیز خواهیم بود و این خبر خوشی برای مردم و خبر ناگواری برای حامیان دولت گذشته است.