نزاع جمعی و مجازات آن

یکی از اصلی‌ترین دلایل حضور مردم در پزشکی قانونی همین نزاع‌ها و درگیری‌های خیابانی است، اغلب قتل‌ها و صدمات جبران‌ناپذیر، از قبل برنامه‌ریزی نشده است و در یک لحظه اتفاق می‌افتد. متأسفانه سهولت دسترسی به سلاح‌های سرد علت تام این قتل‌ها بوده که ضارب در حین ضربه زدن، اصلاً به عواقب آن فکر نمی‌کند. در قانون مجازات اسلامی به موضوع منازعه و درگیری پرداخته شده است که این امر را به نوعی مخل امنیت و آسایش عمومی مردم یک جامعه قلمداد نموده است.
منازعه به درگیری و نزاع میان انسان‌ها، به شکلی که زد و خورد از سوی هر دو طرف صورت بگیرد اطلاق می‌شود. منازعه به‌عنوان یک رفتار یا پدیده وافر شناخته می‌شود و در قوانین کیفری جرم‌انگاری شده و مجازات‌هایی نیز برای اینگونه رفتارها تعیین شده است. جرم منازعه زمانی محقق می‌شود که حداقل چهار نفر به زد و خورد با یکدیگر مشغول باشند.
منازعه ممکن است از طریق زد و خورد بدنی و یا با توسل به ابزارهایی مثل گلوله، چوب و سنگ صورت گیرد. با توجه به جرم‌انگاری منازعه، اشخاصی که در درگیری‌های خیابانی یا غیرخیابانی شرکت می‌کنند، به تحمل مجازات حبس محکوم می‌شوند. البته مجازات این اشخاص برحسب نتیجه‌ای که در درگیری حادث می‌شود، معین خواهد شد.
وجود خلأ آموزش مهارت‌های زندگی و فنون مدیریت خشم و عدم بالا بردن آستانه تحمل افراد، در نظام آموزشی یک جامعه، دسترسی آسان به مواد مخدر و قرص‌های صنعتی و روانگردان‌ها و مشروبات الکلی، محرومیت‌های نسبی مالی اقشار جامعه و گسترش فقر و تنگدستی، پخش فیلم‌ها و سریال‌های داخلی یا خارجی وگسترش فضای مجازی و افزایش بازی‌های خشن رایانه‌ای از عوامل ایجاد منازعه محسوب می‌شوند. آموزش مهارت‌های زندگی با تکیه بر مدیریت خشم و بالا بردن آستانه تحمل، از نظر سلامت روانی، آنها را در وضعیت مصونیت از نزاع قرار می‌دهد. در حال حاضر خلأ این آموزش‌ها احساس می‌شود. امید است دست‌اندرکاران آموزشی و رسانه‌ای افراد جامعه را از همان دوران کودکی با این مهارت‌ها آشنا کنند.