پیام رسان فرهنگ اهل بیت از عمق تاریخ
کمیل نقی پور
سردبیر
هیأت از زمان اهل بیت تاکنون یک واحد اجتماعی به حساب میآمده که کار ویژه آن هدایت انسانها به سمت و سوی اهداف متعالی بوده است. هیأت به دلیل فطری بودن آنچه که تبلیغ و ترویج میکرده در طول سالیان متمادی از صدر اسلام تاکنون سرزندگی خود را حفظ کرده و البته در این سیر تاریخی هیأت تطورات خاص خود را داشته و توانسته در هر عصر و زمانی با قالب جدید و ادبیات تازه خود را به محبان اهل بیت ارائه کند.
در هیأت مداح و ستایشگر اهل بیت نقش محوری را دارد. اوست که با هنرمندی و لحن خوشش در قالب نوحهها و نواها و روضهها عمیقترین مفاهیم را به بهترین شکل به جان مخاطب القا میکند و عزادار و دوستدار اهل بیت در میان اشک و روضه و عزاداری پیام را میپذیرد. به بیان دیگر پیام عمیق مبتنی بر فرهنگ اهل بیت با ذوق و هنر ستایشگر اهل بیت به بهترین شیوه به مخاطب ارسال میشود پیامی که گویا از دل وقایع صدر اسلام گذشته در قلب و روح مخاطب نشسته است. بنابراین مداح و ستایشگر اهل بیت پیام رسان اهل بیت(ع) برای شیعیان در طول تاریخ بودهاند. آنان با روضه خوانی از «مستمع» خود «اشک» گرفتهاند و جان شیعیان را به صیقل اشک به جان اهل بیت پیوند دادهاند. با این نگاه، ستایشگران اهل بیت نقش بس بزرگی در اخلاقیات و معنویات جامعه دارند. اما نقش آنان به این عرصه محدود نمیشود. شاخصه اصلی فرهنگ اهل بیت(ع) ظلمستیزی و مظلوم یاری است، دقیقاً آنچه هیأت را زنده نگه داشته همین شاخصه اصلی است؛ پیام زندهای از عمق تاریخ که در هر عصری بر شخص و جریانی تطبیق دارد و اینگونه مداح اهل بیت در قامت فریادزننده این پیام تاریخی یک چهره سیاسی و مصلح اجتماعی پیدا میکند. بنابراین هیأت با زنده کردن روح ظلمستیزی و مظلوم یاری در معنابخشی به سیاستورزی جامعه نقش دارد. اما در این بین انقلاب اسلامی نقطه عطفی در تاریخ هیأت به حساب میآید. هیأتهای مذهبی نقش بسزایی در شکلگیری انقلاب و پس از آن تأثیر قابل توجهی در هدایت مردم ایران اسلامی به سمت اهداف اهل بیت(ع) داشتهاند نقشی که همچنان پابرجا باقی مانده است، به بیان دیگر علیرغم گسترش امکانات رسانهای، هیأت با پیشینه تقریباً 1400 ساله، رسانه اصلی برای فرهنگسازی بر محور فرهنگ اهل بیت به حساب میآید. در میان ستایشگران و مداحان معاصر اما حاج محمود کریمی نام برجستهای است. حاج محمود کریمی بیشک پدیده مداحی به شمار میرود، هر چه شما از یک مداح تراز درنظر بگیرید در او جمع است، صدای مناسب و لحن خوش، به کارگیری شعر با مضامین و اوزان مناسب، به روزرسانی اصولی سبک و مداحی و حتی بهرهگیری مناسب از فضاسازی از او یک مداح نوآور ساخته است.
این نوآوری البته به معنای بدعت نیست، منظور از نوآوری در راستای همان رسالت تاریخی ستایشگران در بهروزرسانی قالب فرهنگ اهل بیت(ع) است. محمود کریمی مردم شناس خوبی است، سلیقه ایرانی و حتی سلیقه شیعی را خوب میشناسد، برای هر دقیقه هیأت و مداحیاش برنامهریزی دارد، در انتخاب سبک و شعر وسواس بجایی دارد، اخلاص دارد و هیچ وقت از مسیر درست مداحی خارج نشده، تمام وجوه مداحی از روضه و سینهزنی و شعرخوانی و شور و... را به بهترین نحو اجرا میکند، جریانساز در عرصه مداحی است و حتی کتیبهها و نوع تزئین هیأت او برای دیگر هیأتها الگو میشود، همه این موارد وقتی که کنار هم قرار میگیرد از خود او یک رسانه میسازد. محمود کریمی خود یک رسانه است.