نگاهی به نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم «حوا» و المپیاد فیلمسازی «دختران حوا»
از کشف استعدادهای دختران فیلمساز دهه هشتادی تا تولید آثار زن محور
ثبت تصاویر ماندگار از زنان و دختران در بسیاری از فیلم‌های ایرانی از دغدغه‌های فیلمسازان بوده است؛ توجه به روح و روان بانوان در سینمای ایران برخلاف سینمای غرب -که با استفاده ابزاری از جنسیت زنان سعی در تنزل جایگاه آنان دارد- وجه تمایز بارز فیلم‌های ایرانی با فیلم‌های خارجی است. در طی سال‌های متمادی همواره ایفای نقش مادران، همسران و دختران در سریال‌ها و فیلم‌های تلویزیونی و سینمایی از بهترین و ماندگارترین تصاویر در ذهن مخاطبان بوده است.
بهناز شریفی
روزنامه‌نگار
بنیاد بین‌المللی گوهرشاد
میزبان رویدادهای حوزه زنان و دختران
بنیاد بین‌المللی گوهرشاد در ادامه فعالیت‌های موفق در حوزه زنان و خانواده، اقدام به برگزاری نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم «حوا» با هدف تقویت جریان گفتمانی فرهنگی رسانه‌ای خانواده‌محور، شناسایی، آشنایی، تحکیم روابط و پاسداشت استعدادها و جریان‌های فعال سینمایی در حوزه زنان و خانواده کرده است که با استقبال وسیعی از سوی فیلمسازان همراه بوده است؛ همچنین این مرکز با همکاری بنیاد سینمایی فارابی برای کشف استعدادهای جدید در دختران فیلمساز دهه هشتادی در قالب برپایی المپیاد فیلمسازی «دختران حوا» اقدام کرده است که در ادامه شرح آنها آمده است:
پرورش استعدادهای جدید و جوان در المپیاد فیلمسازی «دختران حوا»
المپیاد فیلمسازی «دختران حوا» به همت بنیاد سینمایی فارابی در دو بخش «ایده» و «فیلم» با در نظر گرفتن لزوم بیان حقیقت و مقام والای زن در فرهنگ اسلامی- ایرانی و تأکید بر ارتقای جایگاه زن در تمام ابعاد اجتماعی، حقوقی، سیاسی، فرهنگی و توانمندسازی دختران مستعد و فیلمساز 14 تا 19 ساله (متولدان 1383 تا 1388) برگزار می‌کند. این رویداد با محوریت «ما پای خانواده ایستاده‌ایم» در موضوعات پدر قهرمان من، از مادرم آموخته‌ام، خواهرم بهترین دوست من، برادرم، دوست شجاع من، سرزمینی به نام خانه همزمان با نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم حوا برگزار و میزبان جمع کثیری از نوجوانان فیلمساز خواهد بود.
زنان و خانواده؛ محور جشنواره بین‌المللی
فیلم «حوا»
نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم «حوا» در ۲ بخش ملی و بین‌الملل میزبان آثاری در قالب‌های فیلم بلند سینمایی، فیلم کوتاه داستانی و فیلم مستند از سراسر دنیا خواهد بود. در این رویداد که به دبیری مهدیه سادات‌محور از ۱۶ تا ۲۳ تیر سال‌جاری برگزار خواهد شد، ۱۲جایزه ملی و بین‌المللی به ارزش جمعی بیش از 4 میلیارد ریال به برگزیدگان در بخش‌های بهترین فیلم جشنواره، بهترین فیلم بلند سینمایی، بهترین کارگردانی فیلم بلند سینمایی، بهترین فیلم مستند، بهترین پژوهش در فیلم مستند، بهترین فیلم کوتاه داستانی و بهترین فیلمنامه فیلم کوتاه داستانی بر اساس آرای هیأت انتخاب و داوری اهدا می‌شود.
ارسال 934 اثر به بخش ملی و بین‌الملل جشنواره
فیلم «حوا»
براساس گزارش‌های دریافتی، در نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم «حوا» ۳۰۰ فیلم بلند، کوتاه و مستند توسط فیلمسازان خارجی در بخش بین‌الملل و ۶۳۴ اثر در بخش ملی شامل ۳۸ فیلم بلند، ۴۵۹ فیلم کوتاه داستانی و ۱۳۷ اثر مستند ارسال شده است و این رویداد هنری میزبان بانوان فیلمساز غیرایرانی، رؤسای جشنواره‌های خارجی و برخی از فیلمسازانی که پیش از این آثاری را با موضوع خانواده، نقش مادری و زنان تولید کرده‌اند، خواهد بود.
انسیه شاه‌حسینی کارگردان سینمای ایران درباره مهمترین وجه تمایز تصویر زن در سینمای ایران در قیاس با سینمای دیگر کشورها می‌گوید: اصلی‌ترین نکته صداقت است و اینکه نگاه ابزاری به زنان در سینمای ایران وجود ندارد. زنان در فیلم‌های ایرانی شخصیت دارند و این‌گونه نیستند که صرفاً کاربرد تجاری در یک فیلم داشته باشند. شخصیت‌های محکم زنانه در داستان‌های ایرانی بسیار حائز اهمیت هستند. کافی است تصویر واقعی زنان ایرانی را در سینما به تصویر درآوریم. زنانی که در زندگی روزمره خودشان، همین امروز هم خیلی جلوتر و پیشرو‌تر از زنانی هستند که ما در سینما نشان داده‌ایم.
سمیه ذاکری خطیر کارگردان مستند «اگلانتین» با انتقاد از سینمای ایران در به‌تصویر درآوردن زنان قدرتمند، می‌گوید: واقعیت این است که ما زنان قهرمانی بسیاری در کشور خود داریم. چرا با وجود این زنان قهرمان که به جرأت می‌توان گفت پیدا کردن نمونه‌های آنها در کشورهای دیگر بسیار سخت است، تصویر آنها در سینمای ما غایب است. به‌خصوص در سینمای داستانی خیلی کم به این زنان پرداخته‌ایم. زنانی که در عین مادر بودن و همسر بودن، در عرصه‌های دیگر هم بسیار موفق هستند اما هیچ تصویری از آنها در سینمای کشور نداریم. شاید نمونه‌هایی در سینمای مستند داشته باشیم اما بالاخره در مواجهه با نسل جدید و برای معرفی الگو، سینمای داستانی بسیار می‌تواند موفق‌تر باشد.
نگاهی گذرا به آثار و تولیدات سینمای ایران نشان می‌دهد با وجود تلاش بسیار فیلمسازان برای ساخت فیلم‌هایی که بتواند نقش واقعی زنان را به تصویر بکشد، همچنان جای خالی زنان ورزشکار در قاب تلویزیون و سینما به چشم می‌خورد. سپیده بابایی ملی‌پوش و قهرمان کشتی آلیش نقش رسانه و سینما را در ارتقای نقش اجتماعی بانوان مهم می‌داند و تأکید می‌کند: در تمام عرصه‌های ورزشی و اجتماعی و هنری، اصلی‌ترین معرف افراد رسانه است. وقتی رسانه و سینما به این افراد نپردازد طبیعتاً این افراد شناخته نخواهند شد. امیدواریم ورزشکارانی که با وجود قهرمانی در سطح بین‌المللی و افتخارآفرینی برای کشور، همچنان گمنام هستند وارد قاب سینما و رسانه شوند تا موجب دلگرمی و انگیزه بخش دختران و زنان سرزمین‌مان باشند.
میزبانی مراکز استان‌ها
از جشنواره بین‌المللی فیلم «حوا»
به گفته مدیرکل حقوقی، مجلس و استان‌های سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مراکز استان‌های کشور برای نمایش فیلم‌های این رویداد در سینماها و سالن‌های منتخب آمادگی دارند و همزمان با نمایش فیلم‌ها، برپایی نشست‌های تخصصی و برنامه‌های جنبی با موضوع خانواده، منزلت و جایگاه زن در خانواده و تجلیل از زنان موفق در عرصه‌های مختلف پیش‌بینی شده است.
وی می‌گوید: تولیدات هنری بهترین و مؤثرترین بستر برای شناخت و معرفی آن در عرصه فرهنگ و اجتماع است؛ لذا خانواده ایرانی به‌عنوان یک الگو، هویت فرهنگی را تجلی و سبک زندگی اسلامی-ایرانی را عینیت می‌بخشد.
تشکیل اتحادیه فیلمسازان با تأکید بر نقش مؤثر زنان
در جشنواره «حوا»
مهدیه سادات محور دبیر نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم حوا هدف مهم برگزاری جشنواره را بسترسازی برای ایجاد اتحادیه مشترکی از فیلمسازان با تأکید بر نقش مؤثر زنان در خانواده می‌داند و می‌گوید: عمدتاً فیلمسازان و آثاری در این دوره از جشنواره شرکت خواهند داشت که پیش از این موضوعات زنانه یا خانواده محور را دنبال کرده‌اند تا با تجمیع بخش عمده‌ای از فیلم‌ها در این حوزه و جلب توجه مخاطبان و نگاه‌ها به اهمیت جایگاه زنان در خانواده و اجتماع راه را برای برگزاری هرچه بهتر این رویداد در دوره‌های آتی و تثبیت ارزش‌های والای خانوادگی و اعتلای جایگاه و کارکردهای این نهاد اجتماعی هموارتر کنیم.
جبران کم توجهی به موضوع زنان در خانواده
و اجتماع با زبان سینما
به گفته دبیر نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم «حوا»، زنان ایرانی بر پایه فرهنگ ایرانی-اسلامی خود همواره کنشگران مهمی در بستر خانواده و موقعیت‌های اجتماعی بوده‌‌اند اما از مجرای سینما و تصویر، کمتر منعکس و بازروایی شده است؛ سینما به عنوان رسانه‌ای فرهنگساز و پرمخاطب می‌تواند سهمی جدی در پرداختن به قهرمانان زن و پر کردن خلأها و غفلت‌هایی داشته باشد که نسبت به زنان یعنی نیمی از جامعه، پیش از این صورت گرفته است؛ جشنواره بین‌المللی فیلم حوا فرصتی برای بازتعریف دوباره‌ای از مقام زن و نقش حیاتی او در تحقق دستاوردهای فردی و اجتماعی فراهم می‌کند.
استقبال سینماگران
از نخستین جشنواره بین‌المللی «حوا»
به گزارش ستاد خبری جشنواره، اهمیت بازنمایی نقش و موقعیت زنان ایرانی در جهان، تعامل با برخی از بانوان موفق بین‌المللی، تماشای آثار و تصویر هنرمندانه از شخصیت زنان در آثار خارجی و تأکید دوباره بر دیپلماسی فرهنگی همه و همه باعث شد تا با وجود دشواری‌های برداشتن گام اول برگزاری جشنواره حوا، بخش بین‌الملل نیز از همان ابتدا در رویداد لحاظ شود و 300 اثر در این بخش به دبیرخانه راه یابد؛ ضمن اینکه 15 اثر اکران نشده از طریق فراخوان ثبت نام کرده‌اند که این اتفاق حکایت از استقبال خوب سینماگران از حضور در جشنواره حوا دارد.
تحسین نگاه تخصصی جشنواره فیلم «حوا»
به خانواده و زنان
به گفته مهدی شکیبایی فعال رسانه‌ای و رئیس فرهنگسرای رسانه، عصر کنونی عصر فعالیت‌های تخصصی است؛ به‌خاطر پیشرفت بشریت در تکنولوژی و فناوری موضوعات آن‌گاه که تخصصی دنبال می‌شوند، موفق‌آمیزتر هستند؛ جشنواره فیلم حوا حتماً می‌تواند توجه افکار عمومی را با توان بیشتری به موضوع زن و ارزش‌های خانواده جلب کند و خسارت‌ها و عقب‌ماندگی‌های فرهنگی حوزه زن و خانواده را جبران کند. طی کمتر از نیم قرن یک استحاله بزرگ در حوزه زن و خانواده در غرب صورت گرفته است و این از تأثیرات رسانه است. با وجود تأثیرگذاری سینما چرا ما به عنوان کشوری که فرهنگ مهمی درباره خانواده و زن داریم از آن برای تنویر افکار عمومی و توضیح ارزش‌ها بهره نمی‌بریم؟!
گفتنی است، فیلم‌های جشنواره بین‌المللی «حوا» از اول مرداد تا پایان شهریور در قالب هفته‌های فیلم، در ۱۲ کشور صورت خواهد گرفت و از ۲۰ تا ۲۳ تیر ماه سال‌جاری در تهران برگزار می‌شود که شرکت در آن برای عموم علاقه‌مندان آزاد است. این رویداد به همت بنیاد بین‌المللی گوهرشاد، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان سینمایی، سازمان صداوسیما، شهرداری ونها‌دهای سینمایی مختلفی از جمله انجمن سینمای جوانان ایران، حوزه هنری، بنیاد سینمایی فارابی، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و پونمایی و… برگزار می‌شود.