سوسن صادقی
روزنامه‌نگار

تجربه ناخوشایند کاربران
امروزه اینترنت به عنوان یکی از ضروریات روزانه مردم درآمده است. وقتی بر دولت الکترونیک تأکید می‌شود، حکایت از آن دارد که مردم باید کارهای خود را از سلامت (نسخ الکترونیکی) و دریافت مجوز گرفته تا خرید و فروش و آموزش آنلاین حتی آفلاین (استفاده از پوز) و حمل و نقل (استفاده از نقشه) بر بستر اینترنت انجام دهند.
برای مثال، طبق گزارش یکی از سایت‌های مجازی، یکی از بزرگ‌ترین خرده‌فروش‌های آنلاین کشور اعلام کرده، قطع اینترنت تلفن همراه در ساعت‌های برگزاری کنکور دی‌ماه سال گذشته نه‌تنها باعث شد تا ثبت سفارش در این پلتفرم 20 تا 30 درصد کاهش یابد بلکه ناوگان بخش عملیات و لجستیک این کسب‌وکار که وابسته به اینترنت موبایل است، هم مختل شد و سفارش‌ها به دست مشتریان نرسید. به این ترتیب لغو سفارش کالا افزایش یافت، چرا که با به‌هم ریختن برنامه‌ریزی و زمانبندی ارسال، کالا یک هفته با تأخیر ارسال می‌شود و به دنبال آن مشتریان تجربه ناخوشایندی از خرید خود پیدا می‌کنند.
پلتفرم‌های حمل و نقل هم از ضرر و زیان قطعی اینترنت بی‌نصیب نماندند.
باید به این ضرر و زیان‌ها کاهش 15 درصدی ثبت سفارشات غذا از طریق پلتفرم‌های ارسال مرسوله مواد غذایی را هم اضافه کرد. شرکت‌های بیمه آنلاین هم در مدت قطعی اینترنت دچار مشکل شدند، یکی از شرکت‌های بیمه آنلاین در یک‌بازه سه ساعته در دو روز با ۴۵ درصد و دیگری با 30 درصد کاهش روبه‌رو شد.
قطعی اینترنت در دو روز آخر هفته پرداخت‌یارها و تراکنش‌ها را با ریزش جدی مواجه کرد، چرا که امکان تأیید سفارش و بازدید کسب‌وکار منجر به خرید، از بین رفت.
سیستم پرداخت از جمله بخش‌های دیگری بود که قطع اینترنت همراه در دو روز کنکور آن را بشدت متأثر کرد. به دلیل مشکل در دستگاه‌های POS و عابربانک‌ها ۴۰ درصد برداشت پول نقد از عابربانک‌ها در این دو روز افزایش یافت.

اقدام غیرحرفه‌ای
حسین اسلامی، رئیس نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران قطع اینترنت برای برگزاری مرحله اول کنکور در دی‌ماه سال 1401 را اقدامی غیرحرفه‌ای عنوان کرد و به «ایران» گفت: با اینکه قرار بود تنها در محدوده حوزه امتحانی کنکور اینترنت قطع شود اما این اقدام در عمل دچار مشکل شد و بیشتر از محدوده و حتی سراسری قطع شد. هرچند که وزیر ارتباطات از قطعی اینترنت در این دو روز عذرخواهی و اعلام کرد، آخرین باری است که چنین اتفاقی می‌افتد و طبق وعده رئیس‌جمهور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد قرار است که در مرحله دوم این اتفاق روی ندهد.
اسلامی با بیان اینکه اینترنت به یکی از نیازهای روزانه و ضروری مردم تبدیل شده است، تأکید کرد نباید آن را به هر بهانه‌ای قطع کرد: اینترنت جزو فضاهای زیستی است به طوری که پوزها، حمل و نقل، نقشه‌یابی، نسخه الکترونیکی، کارهای مبتنی بر دولت الکترونیک، فروشگاه‌های اینترنتی و پلتفرم‌ها به اینترنت همراه نیاز دارند، بنابراین وابستگی به اینترنت در زندگی روزانه بشدت افزایش یافته است؛ از این رو هیچ توجیهی برای آسیب زدن به کسب‌وکارها و اقتصاد دیجیتال و عامه مردم وجود ندارد. بنابراین تصمیم دولت بر قطع نشدن اینترنت اقدامی درست و منطقی است.
رئیس نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران با بیان اینکه خاموش کردن اینترنت با فشار دادن یک دکمه آسان است ولی راهگشا نیست، گفت: به جای فشار دادن دکمه قطعی اینترنت، راهکارهای زیادی در دنیا برای جلوگیری از لو رفتن سؤالات کنکور وجود دارد و بهتر است امنیت کنکور را به شیوه‌های نوین تأمین کنند.
رضا الفت‌نسب، عضو سابق هیأت مدیره اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی هم به «ایران» گفت: قطعی اینترنت به بهانه برقراری امنیت کنکور مرحله اول، ضرر و زیان زیادی به کسب و کارهای اینترنتی وارد کرد. البته قطعی اینترنت در دو نصفه روز نه‌تنها به کسب‌وکارهای مجازی، بلکه آفلاین هم ضربه زد.
این فعال حوزه کسب‌وکار مجازی با اشاره به اینکه رئیس‌جمهور دستور داده است امنیت کنکور به روش‌های دیگری تأمین شود و این اقدام شایسته‌ای است، افزود: مسئولان باید بدانند که امروزه اینترنت نیاز ضروری مردم و مانند قطع گاز و برق است و باید با همان دیدگاهی که با این بخش‌های حیاتی کشور برخورد می‌شود، با اینترنت هم برخورد کنند. وقتی با قطع گاز همه به تکاپو می‌افتند باید این دیدگاه در زمینه اینترنت هم وجود داشته باشد، چون از سلامت و نسخه الکترونیکی گرفته تا حمل و نقل، خرید و فروش، انتقال مالی و بخصوص دولت الکترونیک همه بر این بستر واقع است، بنابراین نباید اجازه دهند که اینترنت به هر بهانه‌ای مختل شود.
الفت‌نسب در ادامه گفت: توسعه اقتصاد دیجیتال و بازار کسب‌وکارهای مجازی تشنه سرمایه‌گذاری است و به سرمایه‌گذار داخلی و خارجی نیاز دارد که قطعی اینترنت به هر بهانه‌ای، فقط و فقط آنها را فراری می‌دهد و با افزایش حجم هزینه‌ها و نبود سرمایه‌گذار، اقتصاد دیجیتال توسعه نمی‌یابد و ضعیف‌تر می‌شود.
به اعتقاد وی، باید به این اتفاقات، مهاجرت نیروی انسانی را هم اضافه کرد. مدیران کسب‌وکارهای مجازی و پلتفرم‌ها در شرایط سخت اقتصادی در کشور فعالیت کرده و به‌سختی نیروهای خود را نگه داشته‌اند تا مهاجرت نکنند، بنابراین باید این مسیر را برای ادامه حیات کسب‌وکارهای مجازی و توسعه اقتصاد دیجیتالی فراهم کرد.