عارضه‌های غریبگی با غول سرگرمی دنیا
طبق گزارش پدیده جهانی اینترنت نتفلیکس ۱۵ درصد از کل پهنای باند
اینترنت را در سطح جهان مصرف می‌کند که بیشترین میزان مصرف توسط هر برنامه کاربردی است. رسانه بزرگی که تحریم‌ها مانع از ورود فیلم‌های ایرانی به آن است. ۲۹ آگوست سال ۱۹۹۷ بود که «مارک راندولف» مدیر بازاریابی و «رید هیستینگز» ریاضیدان تصمیم گرفتند در امریکا شرکتی را برای فروش و کرایه نسخه دی‌وی‌دی فیلم‌های سینمایی از طریق ارسال پستی به مردم تأسیس کنند. شرکتی که «نتفلیکس» نامگذاری شد. هر چند کرایه فیلم کاری دم دستی در بازار ایران با کمترین سود و تخصص شمرده می‌شود اما نتفلیکس در طول حیات خود توانسته با کاربست استراتژی‌های مناسب به عنوان غول سرگرمی و رسانه ملقب شود. روایتی است که می‌گوید هیستینگز پس از اینکه به دلیل تأخیر در عودت یک فیلم مجبور شد ۴۰ دلار جریمه پرداخت کند، به فکر تأسیس نتفلیکس افتاد. داستان از هر کجا شروع شده باشد، امروز این شرکت یکی از وزنه‌های اصلی حکمرانی رسانه محسوب می‌شود و می‌تواند به موقع نوآور بوده و سلیقه میلیاردها کاربر را تأمین کند. در واقع نتفلیکس به جای تأثیرپذیری از بازار رسانه خود خالق تأثیر است و یک بازار پرمخاطب محسوب می‌شود.
پله نخست: توجه به نیاز مشتری
نتفلیکس با تنها ۳۰ کارمند و ۹۲۵ عنوان نسخه دی‌وی‌دی فیلم‌های سینمایی شروع به خریدن تمام صندلی‌های سینماهای خانگی مشتریانی کرد که اتاق خانه و تماشای چندباره یک فیلم را به تجربه تماشای دسته‌جمعی و یک‌باره در سینما ترجیح می‌دادند.
شکل‌گیری نتفلیکس تا اندازه زیادی مدیون ورود دی‌وی‌دی به بازار نمایش فیلم بود. با فراگیرتر شدن استفاده از دی‌وی‌دی بازار کار نتفلیکس هم رونق گرفت. شرکتی که در ابتدا فعالیت خود را با ارسال پستی دی‌وی‌دی به خانه‌های مردم در سانتا کروز ایالت کالیفرنیا شروع کرده بود، در فاصله سه سال و در شروع قرن جدید میلادی بیش از ۳۰۰هزار مشترک داشت که به وسیله پست مرکزی امریکا برای آنها نسخه دی‌وی‌دی فیلم‌های سینمایی را ارسال می‌کرد. اما این شرکت دقیقاً مشغول به چه کاری است؟ امروز شرکت نتفلیکس، یکی از شرکت‌های پخش آنلاین فیلم و سریال است. البته شرکت‌ها یا کانال‌های دیگری هم در جهان امروز خدمات مشابهی را ارائه می‌کنند و نتفلیکس یکی از آنها است. با وجود این، این شرکت به دلیل تنوع سریال‌ها و فیلم‌هایی که به مخاطبانش ارائه می‌کند و البته اشتراک به نسبت ارزان‌تر، محبوبیت خاصی پیدا کرده است. این روزها، با یک خط اینترنت پر سرعت، می‌توانید با هر وسیله‌ای که صفحه نمایش داشته باشد، به نتفلیکس وصل شوید. از تلویزیون‌های هوشمند گرفته تا مرورگر کامپیوتر‌ها، موبایل، تبلت و حتی کنسول‌های بازی.
البته نتفلیکس پا را از عرضه محصولات موجود در بازار فراتر گذاشته و حالا در حال تبدیل شدن به یکی از مهم‌ترین شرکت‌های تولید آثار بصری در دنیاست.
پله دوم: همسویی با نیاز بازار
این سامانه پخش فیلم و سریال در چند سال گذشته تعدادی از پر بیننده‌ترین آثار سینمایی را تهیه کرده است. فیلم‌هایی که در بسیاری از جشنواره‌های مهم سینمایی جوایز متعددی هم گرفته‌اند. مانند فیلم «روما» که در سال ۲۰۱۸ سه جایزه بهترین فیلم خارجی زبان، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمبرداری از اسکار آن سال را به دست آورد. فیلمی که از تولید تا توزیع محصول نتفلیکس بود. فراگیر شدن میل به تماشای فیلم و سریال در فضاهای خصوصی و بی‌رغبتی به رفتن و فیلم دیدن در سالن‌های سینما، مخاطبان بیشتری را به سمت نتفلیکس برده است و در نتیجه قدرت اقتصادی این کمپانی ۲۳ ساله را بیش از پیش افزایش داده است. البته اگر هزینه‌های رفتن به سینما برای یک خانواده را در نظر بگیرید - به همراه هزینه‌های جانبی رفت و آمد و خرید خوراکی و غیره - دیدن فیلم در نتفلیکس و شرکت‌های مشابه آن می‌تواند برای بسیاری از مخاطبانش به صرفه هم باشد. بالارفتن تعداد مشتریان نتفلیکس الزاماً خبر خوبی برای مدیران آن نبود. هزینه‌های ارسال با پست بسیار زیاد شده بود و نتفلیکس خسارت مالی زیادی دیده بود. «بلک باکسر» بزرگترین شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای کرایه و فروش فیلم در امریکا به مدیران نتفلیکس پیشنهاد می‌دهد در ازای دریافت ۵۰ میلیون دلار امتیاز نتفلیکس را به «بلک باکسر» واگذار کنند و به مدیران نتفلیکس هم توصیه کردند با واگذار کردن بخش توزیع دی‌وی‌دی به تشکیلات «بلک باکسر»، تنها در بخش اینترنتی فعالیت کنند. پیشنهادهایی که از سوی مدیران نتفلیکس رد شد. با ورود به قرن بیست ویک و اوج‌گیری پیشرفت‌های تکنولوژی به خصوص در حوزه اینترنت و امکان دسترسی آسان‌تر، ارزان‌تر و البته سریع‌تر مردم به دنیای مجازی، فصل جدیدی در توسعه نتفلیکس رقم خورد. بالا رفتن تدریجی انتشار آثار تصویری و فیلم‌های قدیمی و به روز در فضای اینترنت و در دسترس بودن آثار بدون نیاز به دستگاه‌های پخش مثل دی‌وی‌دی پلیر، مدیران نتفلیکس را بر آن داشت تا هرچه بیشتر از قابلیت دسترسی بالای مخاطبان به آثار تصویری درفضای اینترنت بهره بگیرند.
در سال ۲۰۰۷ میلادی در حالی که تنها نسخه آنلاین چیزی در حدود هزار فیلم سینمایی وجود داشت، نتفلیکس تصمیم گرفت قابلیت ارائه این آثار را برای مشتریان خود فراهم کند. در آن زمان تعداد نسخه‌های دی‌وی‌دی از فیلم‌های سینمایی بسیار بیشتر از فیلم‌های آنلاین بود اما ضرورت تغییرات سریع جهان به مرور روش‌های تماشای فیلم را هم تغییر داد. شمار فیلم‌هایی که می‌شد تنها با اتصال به اینترنت تماشا کرد هر روز بیشتر شد و طبعاً بر تعداد مشتریان نتفلیکس هم روز به روز افزوده می‌شد.
ضعیت نتفلیکس در ایران
نتفلیکس در ۲۵ ماه فوریه سال ۲۰۰۷ یک‌میلیاردمین دی‌وی‌دی خود را ارسال کرد و پس از آن رسماً سرویس رسانه جاری یا Streaming media را راه‌اندازی کرد. چهارسال بعد و در ماه آوریل سال ۲۰۱۱، بیست و سه میلیون مشترک در امریکا و ۲۶ میلیون مشترک در جهان داشت.
در سال ۲۰۱۱ درآمد فروش خدمات دیجیتالی این شرکت به یک و نیم میلیارد دلار رسید و در سال ۲۰۱۴ در سراسر جهان بیش از 40 میلیون مشترک داشت.
در ژانویه ۲۰۲۱ نتفلیکس به بیش از 203 میلیون مشترک از جمله ۶۶ میلیون نفر در ایالات متحده رسید. در سال ۲۰۱۶ میلادی مدیران نتفلیکس که تا آن زمان با ۶۰ کشور جهان همکاری داشتند، اعلام کردند که ۱۳۰ کشور دیگر از جمله ایران نیز به فهرست خدمات‌گیرندگان این سرویس اضافه شده‌اند. تا جایی که در وضعیت فعلی تعداد کشورهایی که از نتفلیکس خدمات ندارند به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسید.
البته استفاده از نتفلیکس در ایران، محدودیت‌هایی دارد. هزینه اشتراک حدود ۷ تا ۱۵ دلاری برای مخاطب ایرانی گران است. از طرفی، با این فرض که موفق به عبور از سد فیلتر شدید، پرداخت هزینه اشتراک باید با کار‌ت‌های بانکی مورد قبول نتفلیکس باشد که در ایران وجود ندارد. علاوه بر آن نتفلیکس یک شرکت امریکایی است و تحریم‌های امریکا علیه ایران مانعی دیگر است.
این موضوع موجب شده تا تولیدات سینمایی ایران در این بستر رسانه‌ای پخش نشود. در حالی که سینمای ایران چنانکه از نامش پیداست برندی در جهان محسوب می‌شود و در مقایسه با بسیاری از آثار تولید شده در سطح جهان آثار ماندگاری بر جای گذاشته است. نتیجه چنین غریبگی با غول سرگرمی در دنیا تأثیرپذیری به جای تأثیرگذاری و گرفتن سهمی از بازار پر رونق اقتصادی آن است. مخاطبان ایرانی بارها نام نتفلیکس را در ابتدای تماشای یک فیلم یا انیمیشن دیده‌اند و فیلم‌بین‌های حرفه‌ای به قدرت این غول سرخ رنگ اذعان دارند. اما در مقابل چنین توانی، فعلاً تولیدات ایرانی نتوانسته به لیست نتفلیکس اضافه شود.
