زهره توکلی
روزنامه‌نگار

هرچه به دمای هوا افزوده می‌شود و گرمای طاقت فرسا، تحملمان را کاهش می‌دهد، بیشتر به‌دنبال مناطق گردشگری می‌رویم تا راهی پیدا کنیم که شاید بتوانیم حداقل برای چند روز از این گرما فرار کرده و به مکانی پناه ببریم که نسیم خنک را در این روزهای گرم حس کنیم. دریاچه شورابیل یکی از همین مکان‌هاست که 29 خردادماه امسال هم مسئولان از ثبت ملی آن خبر دادند.دریاچه شورابیل، بزرگترین دریاچه طبیعی داخل شهری در کشور است که گفته شده در گذشته تالابی بزرگ در شمال غربی ایران به شمار می‌رفت. در حال حاضر حوزه استحفاظی این دریاچه 400 هکتار است که 180 هکتار آن دریاچه و 220 هکتار بقیه در حوزه طرح جامع منطقه گردشگری شورابیل واقع شده است. در پایتخت کشور هم دریاچه خلیج فارس(چیتگر) در داخل شهر تهران واقع شده اما با وجود اینکه 130 هکتار مساحت دارد، برخلاف دریاچه شورابیل، مصنوعی است.

آب دریاچه «شورابیل» همان‌طور که از نامش پیداست، در قدیم شور بوده است. آب این دریاچه از چشمه‌های اطراف و رودخانه‌های منتهی شده به این دریاچه تأمین می‌شد، اما کم آبی چشمه‌های اطراف و ساخت‌وسازهای غیرمجاز، این دریاچه را هم تحت تأثیر قرار داد و آب آن بسیار کم شد.
مجتبی لاله، مدیر توسعه گردشگری شورابیل درباره این دریاچه می‌گوید: در دهه 70 برای اینکه دریاچه خشک نشود، کانال آبی را از سد اطراف شهر اردبیل به این دریاچه متصل کردند. به طوری که زمستان‌ها دریچه این کانال آب باز می‌شود تا با ورود آب به دریاچه، کم آبی آن جبران شود. از آب این دریاچه که دیگر شوری سال‌های قبل را ندارد، در تابستان برای آبیاری کشاورزی استفاده می‌شود. وی می‌افزاید: در قدیم که هنوز این دریاچه دچار کم آبی نشده بود، زمستان‌ها یخ نمی‌زد اما طی سال‌های اخیر، کل دریاچه در زمستان یخ می‌زند که جاذبه زمستانی و خاص خود را ایجاد کرده است. لاله با بیان اینکه قبلاً آب این دریاچه جاری نبوده ولی هم اکنون آب دریاچه از یک سمت وارد و از سمت دیگر تخلیه می‌شود، می‌افزاید: از محسنات باز شدن دریاچه و جاری شدن آب، این است که موجب شده دریاچه شورابیل همانند دریاچه ارومیه خشک نشده و از بین نرود. این درصورتی است که قدمت دریاچه شورابیل از قدمت دریاچه ارومیه بیشتر است. ورود آب به این دریاچه موجب احیای آن شده است. حتی باعث شده این منطقه، قطب گردشگری کشور شود. در صورتی که با کم‌آبی که سال‌هاست با آن مواجه هستیم، اگر این اتفاق نمی‌افتاد شاید دریاچه امروز خشک بود.
وی بهترین زمان سفر به این منطقه گردشگری را اواسط اردیبهشت ماه تا اواخر شهریورماه یا نیمه مهرماه عنوان می‌کند و می‌گوید: از شهر اردبیل به‌عنوان ییلاق ایران یاد می‌شود، دمای هوای شورابیل هم در تابستان حدود 5 درجه خنک‌تر از داخل این شهر است. البته زمستان شورابیل هم خالی از لطف نیست و تفریحات و زیبایی‌های خودش را دارد. لاله، زمستان شورابیل را از تابستان آن زیباتر می‌داند و می‌گوید که بسیاری از افراد برای عکاسی از دریاچه، در فصل زمستان به این منطقه می‌آیند.

امکانات تفریحی دریاچه شورابیل
امکانات گردشگری منطقه شورابیل فقط به دریاچه محدود نمی‌شود بلکه در اطراف آن، جاذبه‌های گردشگری هم ایجاد شده و قرار است بزودی کمپ چادر هم احداث شود. به گفته مدیر توسعه گردشگری شورابیل، در این منطقه 2 مجموعه اقامتی وجود دارد که یکی از هتل‌ها به اسم خود منطقه نامگذاری شده است. یک مجتمع تفریحی، گردشگری و اقامتی هم در شورابیل فعال است که مشرف به دریاچه قرار گرفته است. همچنین یک هتل 5 ستاره هم به تازگی در اردبیل و در نزدیکی دریاچه احداث شده است. منطقه شورابیل هنوز اقامتگاه بومگردی ندارد اما احداث آن جزو برنامه‌های اجرایی این منطقه است. لاله در این باره تصریح می‌کند: در حال بررسی و طراحی برای ایجاد اقامتگاه بومگردی در این منطقه هستیم چون با توجه به آب و هوای اردبیل باید همه ملاحظات را در نظر گرفت. لذا این طرح به مشاور تحویل داده شده که در صورت اتمام طراحی و بررسی مشاور اجرا خواهد شد. یکی از مهم‌ترین تفریحات در منطقه‌ای که در آن دریاچه قرار گرفته، تفریحات آبی است که اتفاقاً علاقه‌مندان بسیاری هم دارد. قایق، جت اسکی، قایق‌های موتوری و پدالی، بازی‌ها و تفریحات آبی از جمله امکانات تفریحی این دریاچه است که البته به گفته لاله، قرار است به این تفریحات پاراگلایدر هم اضافه شود تا گردشگری در این منطقه رونق بیشتری بگیرد.
زیپ‌لاین موتوری از دیگر امکانات تفریحی این منطقه گردشگری است که برخلاف زیپ‌لاین‌های ثقلی که با وزن جسمی فرد به‌صورت یکطرفه، از سمتی به سمت دیگر حرکت می‌کند، افراد با انرژی موتور از یک طرف دریاچه به سمت دیگر دریاچه جابه‌جا و بار دیگر به مکان اولیه باز گردانده می‌شوند.
لاله با بیان اینکه شورابیل شهربازی مدرن روباز و شهربازی سرپوشیده هم دارد، می‌گوید: در حال رایزنی هستیم که «دوچرخه سواری روی سیم» را در بالای دریاچه راه‌اندازی کنیم. با راه‌اندازی آن، دوستداران این ورزش می‌توانند با رکاب زدن دوچرخه مسافت 125 متری بالای دریاچه را به‌صورت رفت و برگشت تجربه کنند. امیدواریم این امکان تفریحی- رفاهی، اواخر مرداد ماه راه‌اندازی شود.
یکی از زیبایی‌های مناطق گردشگری این است که سنت‌های قدیمی در آن حفظ شده باشد؛ یکی از این سنت‌ها، پوشش‌های محلی است. وی در این باره اظهار می‌دارد: برای زنده نگهداشتن پوشش سنتی و قدیمی هم مکانی را در اطراف دریاچه ایجاد کرده‌ایم که این پوشش‌ها به نمایش گذاشته می‌شود. در این مکان که به‌صورت چادر، کپر یا آلاچیق‌های عشایری است، تعدادی از عشایر ملبس به پوشش سنتی، به پخت غذاهای محلی نظیر آش دوغ و نان محلی مشغول هستند.
لاله می‌گوید: با وجود این همه امکانات تفریحی و آبی، اولویت اصلی گردشگران برای انتخاب این منطقه، آب و هوای بسیار مطلوب در روزهای گرم سال است. آب و هوای این منطقه حتی در روزهای گرم سال به گونه‌ای است که نیازی به استفاده از کولر نیست به همین علت مردم این منطقه کولر ندارند.
همچنین علاوه بر زیبایی‌هایی که این منطقه دارد، قرار داشتن این دریاچه در داخل شهر هم جاذبه‌ای است که گردشگران را برای سفر به این منطقه ترغیب می‌کند. در حالی که در یک سوی این منطقه گردشگری، ساختمان‌های مسکونی قرار گرفته‌اند، در سوی دیگر با قرار‌گیری دریاچه شورابیل، علاوه بر زیبایی‌های بصری، دسترسی به این دریاچه بسیار آسان شده است. درباره زیبایی این منطقه همین بس که عکاسانی که برای ثبت مناظر گردشگری به این منطقه سفر می‌کنند، می‌توانند کوه سبلان و دریاچه شورابیل را در یک قاب به تصویر بکشند.