زهره افشار
روزنامه‌نگار

تغییر ساعت کاری کارمندان دولت که از 16 خردادماه کلید خورده، اگرچه موجب کاهش قابل‌توجه مصرف برق شده اما نارضایتی برخی از مردم را به دنبال داشته و مورد نقدهای شدیدی قرار گرفته است تا جایی که معاون اول رئیس‌جمهور در حاشیه آخرین جلسه هیأت دولت به برخی انتقادات درخصوص تغییر ساعت کار اداری اشاره کرد و از سازمان اداری و استخدامی خواست با همکاری وزارت نیرو تصمیمات لازم را برای اصلاح این طرح اتخاذ کنند. در سال گذشته با تصویب مجلس، طرح تغییر ساعت رسمی کشور اصلاح و مقرر شد ساعت از سال 1402 و در فصول گرم سال تغییر نکند، اما این اجازه به دولت داده شد در این ماه‌ها که مصرف برق بالا می‌رود، بتواند ساعت کار کارمندان خود را تغییر دهد. بر این اساس ساعت کاری بانک‌ها و اداره‌ها از نیمه خرداد به ساعت ۶ صبح تا 13و30 دقیقه تغییر یافت.

حالا پس از گذشت مدتی از اجرایی شدن مصوبه سازمان اداری و استخدامی ایران که با هدف «مدیریت بهینه مصرف انرژی» کلید خورد، اجرای این طرح با واکنش‌های زیادی روبه‌رو شده است.
گزارش میدانی خبرنگار «ایران» از بانک‌ها و ادارات نشان می‌دهد اجرای این طرح گرچه توانسته است مصرف انرژی را تا حد قابل‌توجهی کاهش دهد اما در مقابل کاهش بهره‌وری در بانک‌ها و اداره‌ها را رقم زده است.
بر این اساس در یک هفته اخیر که بانک‌ها کار خود را از ساعت 6و30 دقیقه آغاز کرده‌اند، در نخستین ساعات کاری عملاً ارباب رجوعی نداشته‌اند. کارمندان طی این مدت تا ساعت 8 صبح بیشتر وقت خود را به خوردن صبحانه و گپ‌وگفت‌های دوستانه می‌گذرانند. پیک کاری آنها نیز به ساعت 12 تا 13 تغییر یافته است و این گاه سبب می‌شود انجام کار برخی از مراجعان که در ساعت پایانی در بانک حضور یافته‌اند به دلایلی چون بالا بودن تعداد مراجعان در آن زمان و مقدار کارها و گاه اختلال در سیستم رایانه‌ای مقدور نباشد و به روز بعد موکول شود.
از سوی دیگر کارمندانی که در اطراف تهران زندگی می‌کنند مجبورند برای رسیدن به محل کار خود ساعت 4و30 الی 5 صبح از خانه خارج شوند، در حالی که برنامه زندگی روزمره تغییری نکرده و برای مثال مردم از ساعات خنک پایانی روزهای تابستانی بهره می‌برند. این موضوع سبب کم‌خوابی اغلب کارمندان شده و به طور مستقیم بر بهره‌وری کار تأثیر گذاشته است.
اجرای این طرح شاید بیش از همه شرایط را برای کارمندان خانم دارای فرزند خردسال سخت کرده باشد. این دسته از کارمندان مجبورند حدود ساعت 5 صبح فرزندشان را به خانه مادری یا مهدکودک برسانند و این در حالی است که ساعت کار مهدهای کودک تغییر نکرده است و مادران شاغل باید هزینه اضافه‌ بدهند تا فرزند آنها را زودتر از روال عادی بپذیرند.

استانداری تهران مشغول ارزیابی طرح تغییر ساعت اداری است
علیرضا فخاری، استاندار تهران در گفت‌و‌گو با «ایران» در این خصوص تأکید کرد:در حال حاضر مشغول ارزیابی طرح هستیم و اگر نواقصی باشد اصلاح خواهد شد تا تکامل طرح را از سطح متوسط به عالی برسانیم. برای ارزیابی اثربخشی طرح تغییر ساعت کاری، آن را از چند جنبه بررسی خواهیم کرد. البته از جنبه مصرف بهینه انرژی، آماری که منتشر شده حاکی از موفقیت نسبی طرح است. وی با تأکید بر اینکه در بحث لزوم مصرف بهینه انرژی از تخلف هیچ دستگاهی چشم‌پوشی نخواهد شد، افزود:در هفته گذشته برخی اداره‌ها ساعت تعیین‌شده برای خاموش کردن وسایل خنک‌کننده را رعایت نکرده بودند که به آنها ابلاغیه تخلف داده شد. همچنین تأکید شده است اگر در هفته جاری این روند ادامه داشته باشد، ضمن برخورد قانونی اسامی آنها را اعلام خواهیم کرد.
فخاری تصریح کرد:بخش دیگری که در حال بررسی نتایج آن هستیم، ارزیابی کیفیت عملکرد کارکنان دولت است که به نظر می‌رسد برای اظهارنظر نهایی در این خصوص باید چند روز دیگر صبر کرد زیرا به هر جهت تغییر ساعت بیولوژیکی یا همان ساعت زیستی بدن انسان، زمان لازم دارد.
استاندار تهران خاطرنشان کرد:مردم نگران نباشند چراکه نتایج آماری طرح واقع‌بینانه بررسی می‌شود تا بتوانیم نواقص احتمالی را اصلاح کنیم.
طرح اصلاح نمی‌شد، خاموشی داشتیم
مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق در گفت‌و‌گو با «ایران» اجرای طرح تغییر ساعت کاری را برای بخش برق مثبت ارزیابی و خاطرنشان کرد: بررسی میزان مصرف برق در یک‌ هفته گذشته نشان می‌دهد در ساعت اوج، روزانه 640 مگاوات صرفه‌جویی داشتیم و این هدفی است که برای اجرای این طرح در نظر گرفته شده بود.
به گفته وی، در حال حاضر ساعت اوج مصرف برق، روزانه از 11 تا 17 و شبانه 20 تا 23 است. وی تصریح کرد:با توجه به محدودیت‌های صنعت برق کشور، در صورتی که این طرح اجرایی نمی‌شد، قطعاً خاموشی داشتیم و باید از بین خاموشی برق خانگی یا بخش تولیدی یک گزینه را انتخاب می‌کردیم.

تغییر ساعت اوج ترافیک
ساعت اوج ترافیک هم تغییر کرده است. سردار محمدحسین حمیدی، رئیس پلیس راهور تهران بزرگ به ایرنا گفت: توزیع ترافیک دلیل اصلی کاهش بار ترافیکی در معابر پایتخت است چراکه با تغییر ساعات تردد، از ساعت 5و30 دقیقه شاهد شروع ترافیک هستیم.
وی افزود:بررسی کارشناسان ما در پلیس راهور تهران در تحلیل وضعیت تردد شهروندان تهرانی در طول هفته گذشته نشان می‌دهد با کاهش تردد دانش‌آموزان و اولیای مدارس به دلیل پایان سال تحصیلی و روزهای پایانی امتحانات و البته تردد کارکنان و کارمندان ادارات مختلف در ساعات ابتدایی روز، مدل ترافیک تهران شکل جدیدی به خود گرفته است و این مسأله نشان از توزیع ترافیک در زمان‌های مختلف بخصوص ساعات ابتدایی و انتهایی روز دارد که معمولاً در این ساعات شاهد ترافیک‌های سنگین بودیم.