نقض اصول دولت مرکزی
منطقه شمال و شمال شرقی عراق که در موقعیت خودمختاری از دولت و پارلمان و ارتش مستقل بهره مند بوده و امکان نقش آفرینی مستقل در سیاست خارجی دارد، در سال های اخیر به پشتوانه حمایت از قدرت های غربی تحت رهبری امریکا اغلب اصول دولت بغداد را نقض کرده و خارج از سیطره دولت مرکزی، تصمیمات و اقدامات بحث برانگیز و بحران سازی را در قبال جمهوری اسلامی به اجرا در آورده است. فراهم کردن فضا برای استقرار گروهک های تروریستی و تجزیه طلب ضد ایرانی همچون گروه تروریستی «کومله» یکی از این دست اقدامات بوده است که مبارزه این جریان خشونت طلب را ذیل هدف شوم تجزیه کشور ایران و ایجاد کشوری مستقل ممکن نموده است. هدفی که اعضای این گروه در چهارچوب اهداف سازمانی خود برای تحقق آن به اقدامات خشونت بار و خونباری همچون ناامن جلوه دادن شهرهای مرزی ایران و خشونت آفرینی از ترور مردم عادی گرفته تا دانشمندان و نظامیان روی آورده اند. طراحان این اقدامات که بی تردید در خدمت اهداف بازیگران غرب به فعالیت می پردازند، همچنین در سال‌های اخیر تحت هدایت سرویس‌های اطلاعاتی علاوه بر فعالیت‌های مخفی، به صورت سازماندهی شده تبلیغ و سیاه ‌نمایی  علیه نظام جمهوری اسلامی را در دستور کار قرار داده و در راستای ساماندهی هسته‌های تبلیغی اقدام کرده اند. چنانکه این جریان از سال ۲۰۱۶ تاکنون ۴۹ حمله تروریستی در داخل و نزدیک مرزهای ایران انجام داده‌اند که در نتیجه ۲۴نفر را به شهادت رسانده و ۳۲ نفر را زخمی کرده اند.  

واکنش نظامی
اقدامات خشونت بار جریان های تروریستی در چندین نوبت از سوی جمهوری اسلامی ایران پاسخ نظامی گرفت و نیروهای نظامی کشور مراکز گروهک های تروریستی مستقر در شمال عراق را هدف حمله نظامی قرار دادند. نیروی زمینی سپاه پاسداران به دفعات و در واکنش به تحرکات صورت گرفته علیه امنیت جمهوری اسلامی با به کارگیری یگان‌های عملیاتی قرارگاه حمزه سیدالشهدا (ع) مقرها و مراکز استقرار، طراحی و توطئه چینی گروهک های متجاوز تروریستی و ضد انقلاب در آن سوی مرزهای کشور در اقلیم شمال عراق را با عملیات آتشباری و حملات توپخانه‌ای هدف قرار داد و منهدم کرد.

پیگیری دیپلماتیک
به موازات اقداماتی که سپاه پاسداران در دفع تهدیدات گروهک های تروریست شمال عراق به جریان انداخت، دولت سیزدهم هم دیپلماسی مبتکرانه خود را برای حل و فصل دیپلماتیک این بحران به کار گرفت. مقام های دولت ابتدا به فراخور اقدامات تخریبگرانه تروریست ها  به مقامات کردستان عراق هشدار داده و به انتقاد از قصور و بی توجهی آنان نسبت به اقدامات در خور و پیشگیرانه انتقاد برخاستند. آغاز مذاکرات تهران و بغداد برای رفع این تهدیدات امنیتی و دستیابی به یک توافق امنیتی هم در پی این تحولات صورت گرفت. درهمین ارتباط شهریورماه سال 1401 کمیته امنیتی مشترکی در اربیل و تهران تشکیل شد که در نهایت تصمیماتی برای افزایش امنیت مرزی میان دو کشور گرفته شد. در قالب این نشست ها این مهم مورد تأکید قرار گرفت که گروه‌های اپوزیسیون کرد ایرانی باید فعالیت مسلحانه یا آموزشی خود در خاک اقلیم کردستان را متوقف کنند. استقرار نیروهای امنیتی و مرزبانی در مناطق مرزی که برای نتیجه رسیدن آن نوعی همکاری و هماهنگی نیز میان دولت عراق و دولت محلی اقلیم کردستان شکل گرفت، از دیگر دستاوردهای این کمیته مشترک بود. درهمین حال، اجرای این توافقنامه امنیتی در جریان دیدار رئیس جمهور با «عبداللطیف رشید»، رئیس جمهور عراق نیز در خلال سفر دو ماه پیش او به تهران مورد تأکید ویژه قرار گرفت. رئیسی دراین دیدار تفاهم‌ نامه امنیتی میان ایران و عراق و نقش آن در ارتقای امنیت منطقه را مورد توجه ویژه قرار داد و امنیت عراق برای جمهوری اسلامی را حائز اهمیت دانست و تأکید کرد که کوچک‌ترین ناامنی در عراق ناامنی در ایران محسوب می‌شود. رئیس جمهور با مضر خواندن حضور نیروهای بیگانه و امریکایی ها در منطقه یادآور شد که روابط خوبی بین ایران و عراق برقرار است و حتماً به همکاری‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد انجامید.
هرچند دستیابی ایران و عراق به چنین توافقی با تخطی گاه به گاه مقامات کردستان عراق در اجرای این توافق همراه بود اما مقامات دولت کوشیدند تا همچنان سررشته گفت وگوهای دیپلماتیک را در دست نگه دارند. برگزاری نشست های مشترک میان کنسولگری جمهوری اسلامی ایران و ریاست حکومت اقلیم کردستان درهمین چارچوب صورت گرفت و در ادامه به توافق تخلیه مقرهای گروه ‌های کردی در خاک اقلیم و تشکیل نیروهایی متشکل از نیروهای دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان در مرزهای مشترک انجامید.