سعیده احسانی راد
روزنامه‌نگار

روستاهای استان مرکزی از نظر تاریخی، طبیعی و بکر بودن شاخص هستند و موقعیت خوبی برای جذب گردشگر دارند به‌طوری که از یکهزار و ۲۱۰ روستای این استان، ۳۵ روستا به‌عنوان هدف گردشگری انتخاب شده‌اند.با این همه لازمه ورود گردشگران به این مناطق،آموزش و توسعه فرهنگ گردشگری و توجه به اخلاق گردشگری است. سید حسن حسینی، معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی استان مرکزی در گفت‌و‌گو با خبرنگار «ایران» گفت: با توجه به اینکه فرهنگسازی و آموزش به روستایی‌ها درباره پذیرش گردشگر صورت نگرفته، آنها از حضور گردشگران به‌دلیل آسیب زدن به باغ‌ها و رعایت نکردن شئونات گلایه‌مند هستند، به همین منظور علاوه بر اینکه باید فرهنگسازی توسط آژانس‌های خدمات ‌مسافرتی در سطح کلان کشور صورت گیرد، روستایی‌ها هم باید با آموزش‌های مربوط به پذیرش گردشگر و اسکان در بوم‌گردی‌ها آشنا شوند. حسینی سه روستای شاخص استان که بیشترین گردشگر را دارد؛ روستاهای وفس، انجدان و هزاوه دانست و گفت: این روستاها از نظر اقامتگاه‌های بوم‌گردی و آشنایی روستایی‌ها در پذیرش گردشگر شرایط مناسبی دارد.

«وفس» ماسوله استان مرکزی
روستای وفس در کمیجان در منطقه کم برخوردار قرار دارد، از استان مرکزی تا این روستای خوش آب و هوا 110 کیلومتر فاصله است، این روستا از شمال به شهرستان ساوه، از جنوب به کمیجان، از غرب به همدان و از شرق به تفرش محدود می‌شود. این روستا آب و هوای کوهستانی و بسیار خنکی دارد و حتی در تابستان؛ هوا بهاری و خنک است و جزو روستاهای بدون کولر ایران به حساب می‌آید. وفس از مناطق قدیمی و سکونتگاه مادها است. خانه‌های پلکانی، بافت آجری و کاهگلی روستا باعث شده این روستا را ماسوله استان مرکزی بنامند. این روستا بناهای تاریخی ثبتی مثل حمام، مسجد و شبستان مسجد دارد، زبان تاتی هم یادگاری است که از مادها در این روستا به یادگار مانده و در کنار زیبایی‌های بصری به جذابیت شنیداری تبدیل شده است. گیوه‌دوزی از سوغاتی‌های شاخص وفس است و ناب‌ترین عسل کوهی در این روستا کام گردشگران را شیرین می‌کند. غذای سنتی وفس آبگوشت است که به‌دلیل طبخ با ادویه‌های کوهی مزه‌ای متفاوت دارد، اگر گردشگران قصد اقامت شبانه در این روستا را داشته باشند، می‌توانند به اقامتگاه‌های بوم‌گردی روستا مراجعه کنند.

«انجدان»، نگین گردشگری
استان مرکزی
انجدان یکی دیگر از روستاهای هدف گردشگری در استان مرکزی است که در جنوب‌شرقی شهر اراک قرار گرفته و فاصله‌اش تا شهر اراک 30 کیلومتر است. بافت تاریخی این روستا توسط بنیاد مسکن و میراث فرهنگی احیا شده و دارای کمپ گردشگری و دو سفره‌خانه سنتی و اقامتگاه بوم‌گردی است. بقعه‌های شاه غریب، شاه قلندر و چهل دختران در این روستا قرار دارند. همچنین تاریخ این بناها مربوط به دوره صفویه است. در روستای انجدان صمغ گیاه «انگدان» تولید و به کشورهای دیگر صادر می‌شود برای همین به این روستا انجدان می‌گویند. قدمت این روستا بیش از هزار سال است و بعد از حمله مغول‌ها به ایران صدمات زیادی دیده طوری که مردم برای در امان ماندن از حمله آنها زمین را کنده و مدتی را در زیرزمین زندگی می‌کردند. در یکی از قبرستان‌های این روستا سنگ قبری پیدا شده که گفته می‌شود برای نوه سلمان فارسی است و در موزه حمام چهار فصل اراک قرار دارد. از آیین‌های سنتی این روستا «چغچغه زنی» است که در محرم رواج دارد و در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شده است. دیزی انجدان از غذاهای بومی معروف اینجاست که گردشگران می‌توانند در سفره‌خانه‌های سنتی سفارش دهند.

جاذبه‌های گردشگری
دلیجان و محلات
استان مرکزی جاذبه‌های منحصر به فرد دیگری در شهرستان دلیجان و محلات دارد. آبگرم محلات و جاذبه گل و گیاه و سرستون‌های خورهه مربوط به دوره اشکانیان و آتشکده آتشکوه در نیم ور از آثار تاریخی محلات است. روستای خورهه بخشی از تاریخ ایران باستان را در دل خود جای داده است و با ستون‌های بلند و برافراشته برجای مانده از دوره سلوکی، این بخش از تاریخ را روایت می‌کند.

«هزاوه»، زادگاه امیرکبیر

روستای هزاوه در 20 کیلومتری اراک را زادگاه امیرکبیر می‌نامند. قدمت روستای هزاوه به دوران‌های اشکانی و ایلخانی برمی‌گردد،همچنین  پرورش انگور و تولید محصولات غذایی حاصل از آن از محورهای اصلی اقتصاد این روستا است. بافت مسکونی روستا پیچیدگی جالبی دارد و بیشتر خانه­‌های روستا سنگی و گلی به‌صورت پلکانی بر دامنه شیب کوه­‌ها قرار گرفته­‌ است. آرامگاه امامزاده سلطان احمد، جد رهبر معظم انقلاب اسلامی در این روستا است که بنای این آرامگاه مربوط به سده 8 و 9 هجری قمری  و بیانگر پیشینه تاریخی هزاوه است.  خانه پدری امیرکبیر یکی دیگر از جاذبه­‌های مهم گردشگری روستای هزاوه است. این بنا دارای سقف­‌های هلالی با تیرهای چوبی و دیوارهای ضخیم خشتی و گلی است. ثبت ملی شیره هزاوه در فهرست آثار معنوی کشور از برنامه‌های مهم روستا است که با جدیت دنبال می‌شود. این روستا هم دارای اقامتگاه بوم‌گردی است و گردشگران برای اقامت مشکل ندارند.

دیدن تالاب و کویر‌میقان را
از‌دست ندهید

تالاب دیدنی میقان که در گذشته به نمک‌زار فراهان مشهور بوده است، از جاهای دیدنی اراک است. این تالاب نوعی تالاب کویری است که نام آن در میان 10 تالاب مهم ایران به چشم می‌خورد. این تالاب زیستگاه پرندگان مهاجری است که از مناطق سردسیر مهاجرت کرده و از ابتدای آبان ماه تا اواخر اسفند ماه را در اینجا سپری می‌کنند. این تالاب در اغلب ماه‌های سال آب و هوای مطلوبی دارد. با این حال اگر قصد دارید به دیدن پرندگان مهاجر و گونه‌های نادر بروید، فصل بهار و پاییز را برای سفر به استان مرکزی و بازدید از این تالاب انتخاب کنید. کویر میقان یکی از جاذبه‌های طبیعی استان مرکزی است که ۱۲۰ کیلومترمربع وسعت دارد و در شمال شرقی اراک واقع شده است. بهترین زمان برای بازدید از این کویر، پاییز و زمستان است.