خداحافظی با آخرین نوستالژی دهه شصتی‌ها
صاحب گرمابه: امروز در تهران فقط 30 گرمابه باقی مانده است
نم و بخار، لیف، سفیداب، کیسه و دستانی که در سالیان چرک‌زدایی زمخت شده و همهمه گرمابه، حکایتی است که برای نسل جدید شاید هیچ حس و حال و حتی احساس خوشایندی به‌همراه نداشته باشد اما برای دهه شصتی‌ها و ماقبل آن، خاطره‌ای شیرین است که مثل نوشابه‌های شیشه‌ای تگری بعد از حمام وجودت را قلقلک می‌دهد.
به گزارش ایرنا، سالن‌های مملو از بخار، حضور دلاکان و مشت و مال آخر هفته برای رفع خستگی، حوض‌های آب گرم و کاسه‌های رویی و پلاستیکی برای برداشتن آب از حوض و استحمام، چُرت کوتاه در هجوم نمناک فضای گرمابه و از همه دلچسب‌تر دید و بازدید با اهالی محل و ساعت‌ها گپ و گفت، گوشه‌ای از خاطرات قدیمی‌هاست که دهه شصتی‌ها تقریباً آخرین نسل آن هستند. حمام‌های به‌اصطلاح «نمره» نیز شکل مدرن گرمابه و دارای فضاهای خصوصی بود و شاید همین نقطه آغاز، پایان گرمابه‌های سنتی و راهیابی حمام‌ها به پستوی خانه‌ها شد.
حال این نوستالژی با قدمتی چندین هزار ساله تقریباً به فراموشی سپرده شده است و گرمابه‌های باقی‌مانده یا به آثار میراث فرهنگی تبدیل شده یا آنهایی که هنوز فعال هستند از روی گذران وقت برای مالکان پیرشان پناهگاه تجدید دیدار با دوستان قدیمی است.
گشت و گذار در گرمابه‌های تهران
برای اطلاع از وضعیت حال و روز گرمابه‌های تهران با علم به اینکه این اماکن در مناطق بالایی شهر جمع و به تاریخ پیوستند، به قسمت جنوبی تهران رفتم. چند قدم پایین‌تر از چهارراه معزالسلطنه در خیابان ولی‌عصر(عج) گرمابه «موج نو» است.
وارد گرمابه که می‌شوم، سلام می‌کنم، جوانی قدبلند از «نمره‌ای» در انتهای راهرو پاسخ می‌دهد. از او پرسیدم که آیا فردی مسن‌تر در این حمام حضور ندارد که پاسخ داد: پدرم صاحب این حمام عمومی است و یک شعبه هم در خیابان کارگر جنوبی و نزدیک میدان رازی داریم که او معمولاً آنجا حضور دارد.
چراغ روشن گرمابه با تن خسته مسافران و گَرد کارگری
مانند سبک قدیم بر سر در گرمابه نوشته بود «گرمابه ناصرخسرو»؛ دری کوچک داشت و یک لنگ که به نظر می‌رسید بیشتر جنبه تزئینی دارد کنار در آویزان بود. وارد شدم و سلام کردم. پیرمردی مسن در پیشخوان نشسته بود، پاسخم را با سلام و بفرمایید داد. جوان دیروز و گرمابه‌دار میانسال امروز خود را صادق فضلی معرفی کرد و گفت: امروز هم مشتری داریم اما تعدادشان کم شده البته این شعبه به خاطر نزدیکی به راه‌آهن و قشر کارگر، مسافر و راننده‌های قطار رونق بیشتری دارد اما بسیاری از گرمابه‌ها مثل گرمابه نازی‌آباد، شوش در چند سال اخیر به خاطر کم‌رونق بودن جمع شده‌اند. وی افزود: امروز فقط ۳۰ گرمابه باقی‌مانده است. هنوز می‌توان لذت گرمابه‌های قدیم را در گوشه و کنار تهران و دیگر مناطق کشور چشید و تن به گرمای بی‌انتهای بخار آن زد؛ اما شاید فردا فقط از این حمام‌ها، خاطراتی باقی بماند یا موزه‌هایی با آدمک‌های مصنوعی.